Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Discussion of the (Randan) and (Malamati) thought of Hafiz in Hawez's Flirtation

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 49, 151 - 182, 29.12.2019
https://doi.org/10.32330/nusha.604710

Öz

Abstract

The randan expression considered
to be one of the most important expressions in Hafeze's poems, also the randan
concept that used in the mystic subjects of Hawez'sit attracted him and Hafiz;s
thought affected him. Kasid's Flirtation besides to its fluency and artistic
acceptance sides it has a randan, romantic, gnostic core, also it is full of
social and religious contents. The result of this research shows the use of the
randan thought in the core of Hawez's flirtation in a special way. Kasid's
gnostic depends on the continuous reading of the religious and mystic texts and
the deep scientific comprehension with the artistic taste thoroughness and the
randan tendencies that affected it a lot. This research clarified the randan
concept of Hawez's and his criticism of the hypocrisy of some people. Hawez's
anger of the hypocrites was the reason behind the randan core of his poet.


Structured Abstract



Becker bin Mohammed Hawezi (1885-1855) was one of the
eighteenth and nineteenth-century famous Persian poets and ghazals who showed a
keen interest in intellectual and relational sciences at a young age. Hawezi's
tendency to live with asceticism has made him a popular figure in a special and
general sense, and since he was honored by the people of his time, he was
appointed to command the narrative. In addition to his mother tongue in Arabic,
Persian and Turkish, he has a thorough knowledge of the Divine Ghazaliat, as
well as a number of Mathnavi and Makhmamis, whose skill and proficiency in
poetry and lectures show. What attracts him literally is his Persian poetry,
which has a mystical and romantic aroma and much of it comes from his mystical
experiences that have a mystical and romantic aroma. The most prominent feature
of the Hawezi is the popularity of Persian poets, especially Hafiz, Sa'adi, and
Attar Neyshaburi. This is the effect of the content and the words and the
combinations it has used. A mystique of mysticism and asceticism and
secularism, and the emergence and expression of these tendencies, apart from
overwhelming sectarianism and lawsuits, has led to mysticism, individual and
mysticism. Randy, is one of the main branches of mystical literature in the
poetry of Hafiz and Hawez's, has a special place and a great deal of attention
is given to these two poets in their poems, and this concept (Randy) as one of
the branches Mysticism has been a major focus of mysticism. In the court of Hawezi's,
Hafiz has been a source of inspiration and a model of perfection for Hawez's,
and the prominent lines of Persian poetry and literature can be found in Hawezi's  poetry. The randan expression considered to
be one of the most important expressions in Hafeze's poems, also the randan
concept that used in the mystic subjects of Hawez'sit attracted him and Hafiz;s
thought affected him.
The universe of Hafiz's excitement
in "The Ghostly Spirit" has drawn more attention to itself.
The pursuit of
happiness, the fight against religious hypocrisy, and the pursuit of love are
prominent lines of Hafiz's thought that have attracted the attention of Hawezi's
that is addressed in this study.
Has Hawezi's used the same terms as Hafiz Shirazi to reflect Randy's ideas? And what
are the main characteristics of Randy's ideas on the level of intellectual
power?
The present study attempts to answer
three main questions: What is the position of Randy in the Hoysian thought and
what are the meanings of Randy's ideas in the Hoysian sonnets?
 And has Hoji used the same terms as Hafiz Shirazi to
reflect Randy's ideas? And what are the main characteristics of Randy's ideas
on the level of intellectual power?
Nonetheless, the study
of
Hawezi's sonnets from the perspective of Hafiz's sonnets as one of the most
prominent examples of Randy's poetry in Persian literature provides the main
features of Randy's ideas. As can be seen from this study, the character of
Hawezi's and the language of his poetry is Randy. The research method is
descriptive-analytic and with a text-oriented approach in which he attempts to
analyze
Hawez's thoughts on Hundred's perspective on Hafiz Shirazi's perspective on this
subject.
Randy's and Malaty's thoughts as a particular
approach to conduct have always been important in the study of Islamic mystical
thought streams, the manifestations of which are evident in the hymns. In the
content analysis of the Frequency sonnets the notions of Randy and Symmetry are
noteworthy.
In addition to his intellectual and poetic innovations
and creations, Huzzi has added to the richness of his works, like any other
poet, influenced by his precious mystical tradition. Calendars and rendezvous
spirits are mystical subjects that have been widely used in Heavenly poetry and
thought and can be interpreted as the mystical principles of Heaven's attention
so far as Randy can be regarded as one of the manifestations of thought and
poetic style that influenced Hafiz.
Kasid's gnostic depends on the continuous
reading of the religious and mystic texts and the deep scientific comprehension
with the artistic taste thoroughness and the randan tendencies that affected it
a lot. This research clarified the randan concept of Hawez's and his criticism
of the hypocrisy of some people. Hawez's anger of the hypocrites was the reason
behind the randan core of his poet.

Kaynakça

  • 1) اسلامی ندوشن، محمد علی( 1383)، ماجرای پایان ناپذیر حافظ، تهران: یزدان
  • 2) انصاری، قاسم(1362). ملامتيه، ماهنامة آینده، سال نهم، شمارة 5، صص 350-355
  • 3) آشوری، داریوش(1379)، عرفان و رندی در شعر حافظ، تهران: نشر مرکز
  • 4) بامداد، محمد علی، حافظ شناسی یا الهامات خواجه، به کوشش محمود بامداد، تهران: ابن سینا
  • 5) پروین دخت، مشهور (1380)، رند حافظ و بائول تاگور، پژوهشنامه علوم انساند دانشگاه شهید بهشتی، شماره 29.
  • 6) پورنامداریان، تقی( 1382)، گمشدة لب دریا، چاپ دوم. تهران: سخن
  • 7) حافظ، شمس¬الدین محمد (1385). به تصحیح ادیب برومند، چاپ دوم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
  • 8) حویزی، بکر آقای حویزی (1392). دیوان حویزی، به تصحیح: دکتر فاطمه مدرسی، چاپ اول، ارومیه: بوتا
  • 9) خاتمی، احمد(1373) شرح مشکلات تاریخ جهانگشای جوینی، چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی پایا
  • 10) خدادادی، محمد(1392). بازتاب اندیشه¬های شمس تبریزی در مثنوی مولوی، چاپ اول، یزد: دانشگاه یزد
  • 11) خرمشاهی، بهاءالدین(1367)، ذهن و زبان حافظ، چاپ سوم، تهران: نشر نو
  • 12) خرمشاهی، بهاءالدین، (1387)، حافظ، حافظه ماست، تهران : نشر قطره
  • 13) درگاهی، محمود(1382) حافظ و الهیات رندی، چاپ سوم، تهران: انتشارات قصیده سرا
  • 14) دستغیب علی(1373)، از حافظ به گوته، چاپ دوم، تهران: انتشارات بدیع
  • 15) دهقانی، علی و صدیقی لیقوان، جواد(1392)، از قلندر تا رند حافظ، فصلنامه عرفان اسلامی، سال یازدهم، شماره 44، تابستان 94، صص 31-51
  • 16) راهور، پرویز (1363). کلک خیال انگیز، تهران: زوار
  • 17) سجادی، سید جعفر(1370)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم، ترهان: طهوری
  • 18) سجادی، سید ضیاءالدین (1354). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی.چاپ دوم، تهران: طهوری
  • 19) سجادی، سید ضیاءالدین (1372). مقدمه ای بر عرفان و تصوف، قم: انتشارات مهر
  • 20) ـــــــــــــــــــــ ، (1384)، دیوان حکیم سنایی غزنوی، تصحیح و شرح محمد بقائی (ماکان)، چاپ اول، تهران: اقبال
  • 21) شاد، محمد پادشاهی(1335)، فرهنگ آنندراج، تهران: انتشارات خیام
  • 22) شریفی، محمد(1388). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ سوم، تهران: معین
  • 23) شیمل، آن ماری(1382) شکوه شمس. چ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی
  • 24) عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (1376). دیوان عطار، تنظیم: جهانگیر منصور، چ دوم، تهران: نگاه
  • 25) غزالی، محمد(1383). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم، تهران: دانتشارات علمی و فرهنگی
  • 26) فروزانفر، بدیع الزمان (1386)، شرح مثنوی شریف(8 جلد)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
  • 27) کامرانی، یدالله (1363). حافظ رند پارسا. تهران: نشر تاریخ ایران.
  • 28) لاهوری، ختمی، عبدالرحمان، ابوالحسن(1376)، شرح عرفانی غزلهای حافظ، تصحیح و تعلیقات از بهاء الدین خرمشاهی، کورش منصوری، حسین مطیعی امین، چ1، تهران: نشر قطره
  • 29) مزارعی، فخرالدین (1373)، مفهوم رندی در شعر حافظ، ترجمة کامبیز محمود زاده، تهران: انتشارات کویر
  • 30) معین، محمد(1384)، فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران: رشد
  • 31) هنرمندی، حسن (1349). آندره ژید و ادبیت فارسی، تهران: انتشارات زوار

بررسی اندیشه های رندانه و ملامتی حافظ در غزلیات حویزی

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 49, 151 - 182, 29.12.2019
https://doi.org/10.32330/nusha.604710

Öz

      مفهوم رندی یکی از
بنیادی ترین مفاهیم موجود در سروده های حافظ می باشد و روحیات رندانه از جمله
موضوعات عرفانی­ است که کاربرد زیادی در شعر و اندیشة حویزی داشته است و از آن می­توان
به عنوان اصول عرفانی مورد توجه حویزی تعبیر کرد که شاعر تحت نفوذ اندیشه و بینش
شاعرانة حافظ قرار گرفته است. غزلیات حویزی در عین روانی، دلنشینی و هنری، دارای
مضامینی رندانه، عاشقانه، عارفانه و قلندرانه است و از درونمایه های اجتماعی و
اعتقادی فراوانی برخوردار می باشد. نتایج حاصل آمده از این پژوهش حاکی از آن است
که استفاده کردن از مضامین رندانه در غزلیات حویزی از جایگاه ویژه ای برخوردار
بوده است. عرفان او مبتنی بر مطالعات پیوسته متون و تجربه های دینی و عرفانی و دریافت
های عمیق علمی و آمیختنش با ظرایف هنری و ذوقی و شور عاشقانه و رندانه است و سعی
نگارنده برآن است تا نشان دهد که سلوک، تأملات و ملاحظات رندانه اش به شاعری همچون،
حافظ شباهت دارد. دایرة واژگانی و تعبیرات رندانه حویزی، کاملا متناسب با مشرب
رندی و خوش باشی و عاشقانة او و نیز برآیند تأملات انتقادی اش از بی عملان ریاکار
و قشری مشربان متظاهر است. بیزاری و نفرت بسیار حویزی از ریاکاران و دغلکاری آنان و
مخلص دیدن اهل ملامت سبب گشته که شعر او از نظر مضمون، بیشتر ملامتی و رند بنماید.

Kaynakça

  • 1) اسلامی ندوشن، محمد علی( 1383)، ماجرای پایان ناپذیر حافظ، تهران: یزدان
  • 2) انصاری، قاسم(1362). ملامتيه، ماهنامة آینده، سال نهم، شمارة 5، صص 350-355
  • 3) آشوری، داریوش(1379)، عرفان و رندی در شعر حافظ، تهران: نشر مرکز
  • 4) بامداد، محمد علی، حافظ شناسی یا الهامات خواجه، به کوشش محمود بامداد، تهران: ابن سینا
  • 5) پروین دخت، مشهور (1380)، رند حافظ و بائول تاگور، پژوهشنامه علوم انساند دانشگاه شهید بهشتی، شماره 29.
  • 6) پورنامداریان، تقی( 1382)، گمشدة لب دریا، چاپ دوم. تهران: سخن
  • 7) حافظ، شمس¬الدین محمد (1385). به تصحیح ادیب برومند، چاپ دوم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
  • 8) حویزی، بکر آقای حویزی (1392). دیوان حویزی، به تصحیح: دکتر فاطمه مدرسی، چاپ اول، ارومیه: بوتا
  • 9) خاتمی، احمد(1373) شرح مشکلات تاریخ جهانگشای جوینی، چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی پایا
  • 10) خدادادی، محمد(1392). بازتاب اندیشه¬های شمس تبریزی در مثنوی مولوی، چاپ اول، یزد: دانشگاه یزد
  • 11) خرمشاهی، بهاءالدین(1367)، ذهن و زبان حافظ، چاپ سوم، تهران: نشر نو
  • 12) خرمشاهی، بهاءالدین، (1387)، حافظ، حافظه ماست، تهران : نشر قطره
  • 13) درگاهی، محمود(1382) حافظ و الهیات رندی، چاپ سوم، تهران: انتشارات قصیده سرا
  • 14) دستغیب علی(1373)، از حافظ به گوته، چاپ دوم، تهران: انتشارات بدیع
  • 15) دهقانی، علی و صدیقی لیقوان، جواد(1392)، از قلندر تا رند حافظ، فصلنامه عرفان اسلامی، سال یازدهم، شماره 44، تابستان 94، صص 31-51
  • 16) راهور، پرویز (1363). کلک خیال انگیز، تهران: زوار
  • 17) سجادی، سید جعفر(1370)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم، ترهان: طهوری
  • 18) سجادی، سید ضیاءالدین (1354). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی.چاپ دوم، تهران: طهوری
  • 19) سجادی، سید ضیاءالدین (1372). مقدمه ای بر عرفان و تصوف، قم: انتشارات مهر
  • 20) ـــــــــــــــــــــ ، (1384)، دیوان حکیم سنایی غزنوی، تصحیح و شرح محمد بقائی (ماکان)، چاپ اول، تهران: اقبال
  • 21) شاد، محمد پادشاهی(1335)، فرهنگ آنندراج، تهران: انتشارات خیام
  • 22) شریفی، محمد(1388). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ سوم، تهران: معین
  • 23) شیمل، آن ماری(1382) شکوه شمس. چ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی
  • 24) عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (1376). دیوان عطار، تنظیم: جهانگیر منصور، چ دوم، تهران: نگاه
  • 25) غزالی، محمد(1383). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم، تهران: دانتشارات علمی و فرهنگی
  • 26) فروزانفر، بدیع الزمان (1386)، شرح مثنوی شریف(8 جلد)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
  • 27) کامرانی، یدالله (1363). حافظ رند پارسا. تهران: نشر تاریخ ایران.
  • 28) لاهوری، ختمی، عبدالرحمان، ابوالحسن(1376)، شرح عرفانی غزلهای حافظ، تصحیح و تعلیقات از بهاء الدین خرمشاهی، کورش منصوری، حسین مطیعی امین، چ1، تهران: نشر قطره
  • 29) مزارعی، فخرالدین (1373)، مفهوم رندی در شعر حافظ، ترجمة کامبیز محمود زاده، تهران: انتشارات کویر
  • 30) معین، محمد(1384)، فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران: رشد
  • 31) هنرمندی، حسن (1349). آندره ژید و ادبیت فارسی، تهران: انتشارات زوار

HAVEYZİ'NİN GAZELLERİNDE HAFIZ'IN RİNTLİK ve MELAMETİ FİKİRLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 49, 151 - 182, 29.12.2019
https://doi.org/10.32330/nusha.604710

Öz

Rintlik terimi Hafız’ın
şiirlerinde en çok kullanılan terimlerinden biridir ve bu rindane atmosfer
Haveyzi’nin şiirleri ve görüşlerinde sıklıkla kullandığı tasavvufi
konulardandır. 
 Haveyzi’nin gazelleri aynı şekilde ruhsal,
sanatsal, rindane, aşıkane, arifane ve felsefi bir değere sahiptir ve toplumsal
ve inançsal bir yönü de vardır. Bu araştırmada elde edilen sonuçlara göre
Haveyzi’nin gazellerinde rindane mazmunlardan istifade edilmesinin özel bir
yeri vardır. Onun irfanı metinleri sürekli analiz etme, dini ve irfani tecrübe
ve ilmi kazanımlarına dayanır ve tüm bunların karışı sanatsal, aşıkane ve
rindane bir özellik taşır. Bu çalışmadaki amaç onun rintlik hakkındaki Hafız
ile benzer yönlerine işaret etmektir. Haveyzi’nin kelime dağarcığı ve rindane
tabirleri onun rintlik meşrebi ve aşıkane halleri ile uyumludur. Haveyzi’nin
şiirlerinde riyakârlar ve ikiyüzlülerden bezginlik ve nefret sıklıkla görüldüğü
için onun şiirleri rindane ve melameti bir atmosfere sahiptir.

Kaynakça

  • 1) اسلامی ندوشن، محمد علی( 1383)، ماجرای پایان ناپذیر حافظ، تهران: یزدان
  • 2) انصاری، قاسم(1362). ملامتيه، ماهنامة آینده، سال نهم، شمارة 5، صص 350-355
  • 3) آشوری، داریوش(1379)، عرفان و رندی در شعر حافظ، تهران: نشر مرکز
  • 4) بامداد، محمد علی، حافظ شناسی یا الهامات خواجه، به کوشش محمود بامداد، تهران: ابن سینا
  • 5) پروین دخت، مشهور (1380)، رند حافظ و بائول تاگور، پژوهشنامه علوم انساند دانشگاه شهید بهشتی، شماره 29.
  • 6) پورنامداریان، تقی( 1382)، گمشدة لب دریا، چاپ دوم. تهران: سخن
  • 7) حافظ، شمس¬الدین محمد (1385). به تصحیح ادیب برومند، چاپ دوم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
  • 8) حویزی، بکر آقای حویزی (1392). دیوان حویزی، به تصحیح: دکتر فاطمه مدرسی، چاپ اول، ارومیه: بوتا
  • 9) خاتمی، احمد(1373) شرح مشکلات تاریخ جهانگشای جوینی، چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی پایا
  • 10) خدادادی، محمد(1392). بازتاب اندیشه¬های شمس تبریزی در مثنوی مولوی، چاپ اول، یزد: دانشگاه یزد
  • 11) خرمشاهی، بهاءالدین(1367)، ذهن و زبان حافظ، چاپ سوم، تهران: نشر نو
  • 12) خرمشاهی، بهاءالدین، (1387)، حافظ، حافظه ماست، تهران : نشر قطره
  • 13) درگاهی، محمود(1382) حافظ و الهیات رندی، چاپ سوم، تهران: انتشارات قصیده سرا
  • 14) دستغیب علی(1373)، از حافظ به گوته، چاپ دوم، تهران: انتشارات بدیع
  • 15) دهقانی، علی و صدیقی لیقوان، جواد(1392)، از قلندر تا رند حافظ، فصلنامه عرفان اسلامی، سال یازدهم، شماره 44، تابستان 94، صص 31-51
  • 16) راهور، پرویز (1363). کلک خیال انگیز، تهران: زوار
  • 17) سجادی، سید جعفر(1370)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ سوم، ترهان: طهوری
  • 18) سجادی، سید ضیاءالدین (1354). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی.چاپ دوم، تهران: طهوری
  • 19) سجادی، سید ضیاءالدین (1372). مقدمه ای بر عرفان و تصوف، قم: انتشارات مهر
  • 20) ـــــــــــــــــــــ ، (1384)، دیوان حکیم سنایی غزنوی، تصحیح و شرح محمد بقائی (ماکان)، چاپ اول، تهران: اقبال
  • 21) شاد، محمد پادشاهی(1335)، فرهنگ آنندراج، تهران: انتشارات خیام
  • 22) شریفی، محمد(1388). فرهنگ ادبیات فارسی، چاپ سوم، تهران: معین
  • 23) شیمل، آن ماری(1382) شکوه شمس. چ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی
  • 24) عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (1376). دیوان عطار، تنظیم: جهانگیر منصور، چ دوم، تهران: نگاه
  • 25) غزالی، محمد(1383). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیوجم، تهران: دانتشارات علمی و فرهنگی
  • 26) فروزانفر، بدیع الزمان (1386)، شرح مثنوی شریف(8 جلد)، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
  • 27) کامرانی، یدالله (1363). حافظ رند پارسا. تهران: نشر تاریخ ایران.
  • 28) لاهوری، ختمی، عبدالرحمان، ابوالحسن(1376)، شرح عرفانی غزلهای حافظ، تصحیح و تعلیقات از بهاء الدین خرمشاهی، کورش منصوری، حسین مطیعی امین، چ1، تهران: نشر قطره
  • 29) مزارعی، فخرالدین (1373)، مفهوم رندی در شعر حافظ، ترجمة کامبیز محمود زاده، تهران: انتشارات کویر
  • 30) معین، محمد(1384)، فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران: رشد
  • 31) هنرمندی، حسن (1349). آندره ژید و ادبیت فارسی، تهران: انتشارات زوار
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Farsça
Konular Sanat ve Edebiyat
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Jihad Shukri 0000-0003-1038-8291

Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2019
Gönderilme Tarihi 26 Ağustos 2019
Kabul Tarihi 25 Kasım 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 19 Sayı: 49

Kaynak Göster

APA Shukri, J. (2019). بررسی اندیشه های رندانه و ملامتی حافظ در غزلیات حویزی. Nüsha, 19(49), 151-182. https://doi.org/10.32330/nusha.604710