The volume Osmanlılar ve Avrupa: Seyahat, Karşılaşma ve Etkileşim/The Ottomans and Europe: Travel, Encounter and Interaction is a book that was generated from an international conference hosted by the İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) in November of 2006 in İstanbul. The volume’s editor, Seyfi Kenan, is also the author of the opening article, and he explains the objectives of the conference and the book. In his view, scholars have become increasingly interested in exploring the theme of relations between the Christian West and Islamic world in the wake of the events of September 11th. Those events, along with the subsequent wars in Afghanistan and Iraq, seemed to lend credence to Samuel Huntington’s theory of the “Clash of Civilizations” as the primary dynamic of global relations in the post-Cold War World. For Kenan and the other contributors, the emphasis on conflict between civilizations elides a history that is far more complex than an inventory of perpetual warfare. Kenan starts by observing that the ongoing transactions between Western Christendom and the Islamic world have frequently been those of peaceful exchange. Warfare was ubiquitous, but so was commerce, and the exchange of ideas and technology.
Çalışmada Webb’in Amerika’da yaşadığı her bölgenin siyasî, dinî, coğrafî, kültürel yapısı ve döneminin entelektüel arka planını yansıtması bakımından ele aldığı Mark Twain ya da Pulitzer gibi isimlere dair uzun bahislerin -ki bu tafsilâtlı açıklamaların eserin genel özelliği olduğu söylenebilir- eserin akıcılığını olumsuz yönde etkilediğini düşünmek- teyiz. Yine kitabın muhtelif yerlerinde mesela yazarın Webb’in günlüklerinde Hindistanlı Müslümanlardan Budruddin Kur ve Hassan Ali için kullandığı ırkçı ifadeleri, Webb’in yaşadığı ve yetiştiği dönemdeki ırkçı tavırlar içerisinde değerlendirerek bir tür meşrulaştırma veya aklîleştirme edası veren izahlar getirmeye çalışması zorlama olarak gözükmektedir (s. 136). Ayrıca Webb’in Amerika’da hiçbir Müslüman çevre ile irtibat içerisinde olmaması -ki o dönemde özellikle de New York’ta göçmen Müslümanların oluşturdukları cemaatlerin bilinmesine rağmen-8 hakkında kendisinin yeni bir cemaat oluşturma çabası içerisinde oldu- ğu yorumu dışında herhangi bir incelemeye yer verilmemesi de eserde muallak- ta kalan bir noktadır. Tüm bunlara karşılık sonuçta yazar tarafından da kabul edilen kaynak problemi başta olmak üzere eserdeki tüm sınırlılıklar, vefatından sonra unutulmaya yüz tutan Webb ve mirasına yönelik ilgiyi canlandırma gayre- tinin gölgesinde kalmaktadır. Ayrıca sadece bu çalışmada verilen matbuâta dair bilgilerden bile müstakil incelemelerin ortaya çıkacağı âşikâr olmakla birlikte, eserin gelecekte Webb’e dair daha mufassal çalışmalar için emsâlsiz bir kaynak teşkil ettiği kanaatindeyiz
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2011 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 37 Sayı: 37 |