Myra’nın Limanı Andriake’den Bir Grup Roma Dönemi Tavası

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 49 - 75, 22.03.2022

Cüneyt Öz

https://doi.org/10.33469/oannes.1019036

Cited By: 1

Öz

Andriake, Likya Bölgesi kentlerinden Myra’nın Akdeniz’e açılan önemli liman yerleşimidir. Limanda 2009 ve 2012 yıllarında Sinagog ve Şarap İşlikleri’nde yapılan kazılarda ele geçen bir grup Roma Dönemi tavası bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Antik Çağ mutfaklarının vazgeçilmez parçası olan tavalar, τάγηνον (tagenon), σείσων, sartago, sartagoris, sartagines, frixorium, frixorii, patina-patinae, patella-patellae, fretelae, bridum gibi birçok farklı isimle anılmıştır. Yemek pişirme, kızartma, yağ kızdırma ve sos yapımı için tercih edilen tavalar kendine özgü forma kavuştuğu Klasik Dönem’den itibaren yoğun bir şekilde kullanılmışlardır. Andriake’de ele geçen otuz adet tava parçası iki farklı tipte (Tip 1, Tip 2) incelenmiştir. MS 1-3. yüzyıla tarihlenen Tip 1 tavaları Phokaia’dan ithal edilmiştir. Oldukça yaygın kullanılan bu tip tavaları birçok antik kentte görmek mümkündür. MS 1. yüzyıl sonları ile 3. yüzyıl ortalarına tarihlenen Tip 2 tavalarının üretim yeri belirsizdir. Ancak bu tipin her kentte yerel ihtiyacı karşılamak için üretilmiş olabileceği düşünülmektedir. Andriake’de Phokaia üretimi tavaların ele geçmesi, MS 1-3. yüzyıllar arasında ana kent Myra’nın limanı aracılığıyla Batı Anadolu Bölgesi’ndeki üretim merkezlerinden seramik ithal ettiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Andriake Limanı, Roma Dönemi, Pişirme Kapları, Tava, Kızartma Tavası

A Group of Pans Dated to the Roman Period in Andriake, the Port of Myra

Öz

Andriake is an important port settlement of Myra, one of the cities of the Lycian Region, opening to the Mediterranean. The subject of this study is a group of Roman Period pans unearthed during the excavations in the port, in the Synagogue and Wine Workshops in 2009 and 2012. Pans, an indispensable part of ancient kitchens, are named wıth varıous names such as τάγηνον (tagenon), σείσων, sartago, sartagoris, sartagines, frixorium, frixorii, patina-patinae, patella-patellae, fretelae, bridum. The pans, which are preferred for cooking, frying, frying oil, and making sauces, have been used extensively since the Classical Period, when they gained their unique form. Thirty pan fragments recovered from Andriake were examined in two different types (Type 1 and Type 2). Type 1 pans dated back to the 1-3rd centuries AD were imported from Phokaia. It is possible to see these types of pans, which were widely used, in many ancient cities. The production place of Type 2 pans, which are dated back to the end of the 1st century AD and the middle of the 3rd century AD, is uncertain. However, it is thought that this type may have been produced in every city to meet local needs. The discovery of Phokaian pans in Andriake, shows that it imported ceramics from the production centers in the Western Anatolia Region through the port of the main city, Myra, between the 1-3rd centuries AD.

Anahtar Kelimeler

Andriake Port, Roman Period, Cooking Wares, Pan, Frying Pan

Kaynakça

• ABADIE-REYNAL, C., 2007. La Céramique d’Argos (fin du IIe siecle avant J.-C. – fin du IVe siecle apres J.-C.), Études Péloponnésiennes XIII, Athénes.
• AKDERİN, F., 2012. Latince Sözlük, Say Yayınları, İstanbul.
• AKYÜREK, T. E., 2014. “Andriake. Geç Antik Çağ’da Myra’nın Limanı”. Toplumsal Tarih, 246, ss. 52-57.
• AMICONE, S. – FENN, N. – HEINZE, L. – SCHNEIDER, G., 2014. “Cooking pottery in Priene Import and local/regional production from late Classical to late Hellenistic times”, Frankfurter elektronische Rundschau zur Altertumskunde, 25, ss. 1-27.
• ALLIATA, E., 1990. “Ceramica Bizantina e Omayyade di ‘Uyun Musa”, Liber Annuus, 40, ss. 247-261.
• ALKAN, M., 2013. Klasik Çağ’dan Erken Bizans’a Myra Kenti ve Teritoryumu, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya.
• ARQUÉ, M.-C. – LEMAITRE, S. – WAKSMAN, S. Y., 2012. “Les céramiques de cuisson en Lycie romaine: essai de définition des faciés morphologiques et d’approvisionnement en Méditerranée orientale”, Les céramiques communes dans leur contexte régional. Faciés de consommation et mode d’approvisionnement: Travaux de la Maison de I’Orient et de la Méditerranée 60, Ed.: C. B. Vallet, Lyon, ss. 141-153.
• AYGÜN, Ç. A., 2018. Myra’nın Limanı Andriake’nin Yerleşim Planı, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya.
• BATS, M., 1988. Vaisselle et Alimentation a Olbia de Provence (v. 350-v. 50 av. J.-C.). Modéles culturels et catégories céramiques, Paris.
• BERLIN, A. – SLANE, K. W., 1997. Tel Anafa II, i. The Hellenistic and Roman Pottery, Ann Arbor.
• BULUT, S. – ŞENGÜL, M., 2014. “2009-2012 Yılları Andriake Kazı Sikkeleri ve Yerleşim Tarihine Katkıları”, Birinci Uluslararası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi – Bildiriler, Ed.: K. Dörtlük – O. Tekin – R. Boyraz Seyhan, Antalya, ss. 79-110.
• CRAWFORD, J. S., 1990. The Byzantine Shops at Sardis, London.
• ÇEVİK, N., 2010a. “Myra ve Limanı Andriake. Kazılar Başlarken Ön-Düşünceler”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 134, ss. 53-82.
• ÇEVİK, N., 2010b. “Myra ve Andriake Kazıları’nda İlk Yıl: 2009/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009”, ANMED, 8, ss. 55-60.
• ÇEVİK, N., 2016. “Mür Soluyan Kent: Myra”, Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi, Ed.: H. İşkan – E. Dündar, İstanbul, ss. 224-237.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S., 2010. “İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake”, Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi, Ed.: N. Çevik, Antalya, ss. 25-118.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S., 2011. “Myra ve Andriake Kazıları 2010/ Excavations at Myra and Andriake in 2010”, ANMED, 9, ss. 59-70.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S., 2014. “Andriake Doğu Hamamı: Bölgenin Hamam Mimarlığına Işık Tutan Yeni Bir Örnek”, Adalya, 17, ss. 221-263.
• ÇEVİK, N. – ESHEL, H., 2010. “A Byzantine Synagogue in Andriake in Southern Turkey”, Qadmoniot, 43, ss. 41-43.
• ÇEVİK, N. – ÇÖMEZOĞLU, Ö. – ÖZTÜRK, H. S. – TÜRKOĞLU, İ., 2010a. “A Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra”, Adalya, 13, ss. 335-366.
• ÇEVİK, N. – ÇÖMEZOĞLU, Ö. – ÖZTÜRK, H. S. – TÜRKOĞLU, İ., 2010b. “Andriake Sinagogu ve Bölgede Yahudi Varlığı”, Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi, Ed.: N. Çevik, Antalya, ss. 169-180.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – TIBIKOĞLU, O. – ÖZDİLEK, B. – AYGÜN, Ç. A., 2011. “Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 32 / 1, ss. 403-420.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AKYÜREK, E. 2012. “Myra-Andriake Kazıları ve Araştırmaları 2011/ Excavations and Surveys at Myra-Andriake in 2011”, ANMED, 10, ss. 65-72.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AKYÜREK, E., 2013. “Myra ve Andriake Kazıları 2012/ Excavations at Myra and Andriake 2012”, ANMED, 11, ss. 90-96.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AYGÜN, Ç. A., 2014. “Myra’nın Limanı Andriake”, Hafen und Hafenstadte im östlichen Mittelmeerraum von der Antike bis in byzantinische Zeit. Neue Entdeckungen und aktüelle Forschungsansatze (BYZAS 19 / 1), Ed.: S. Ladstatter – F. Pirson – T. Schmidts, İstanbul, ss. 225-244.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AYGÜN, Ç. A. – ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Ö., 2017. “2016 Yılı Myra ve Andriake Kazıları/ Myra and Andriake Excavations of 2016”, ANMED, 15, ss. 67-75. ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AYGÜN, Ç. A. – ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Ö. – TİRYAKİ TÜRKMENOĞLU, H. A. – PİMOUGUET-PÉDARROS, I., 2018a. “Myra-Andriake 2017”, ANMED, 16, ss. 75-81. ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AYGÜN, Ç. A. – ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Ö., 2018b. “Myra-Andriake 2016”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 39 / 2, ss. 189-204.
• ÇEVİK, N. – BULUT, S. – AKYÜREK, E. – AYGÜN, A. – ÇÖMEZOĞLU, Ö., 2019. “Myra & Andriake 2018”, ANMED, 17, ss. 47-54.
• DES COURTILS, J. – LAROCHE, D., 2004. “Xanthos et le Letoon: Rapport Sur la Campagne de 2003”, Anatolia Antiqua, 12, ss. 309-340.
• DI GIOVANNI, V., 2007. “Ceramica romana e tardo antica di Kyme. Osservazioni preliminari sui materiali dagli scavi dell’Universita di Napoli ‘Federico II”, Estratto da Kyme e l’Eolide da Augusto a Costantino: Atti dell’Incontro Internazionale di studio, Ed.: L. A. Scatozza Höricht, Napoli, ss. 141-173.
• DUGGAN, T. M. P. – AYGÜN, Ç. A., 2010. “Myra’nın Ortaçağ ve Sonrasındaki Limanı Taşdibi-Stamira”, Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi, Ed.: N. Çevik, Antalya, ss. 161-168.
• EIWANGER, J., 1981. Demetrias IV. Keramik und Kleinfunde aus der Damokratia-Basilika in Demetrias, Bonn.
• FIRAT, N., 1999. Perge Konut Alanı Keramiği, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya.
• FIRAT, M., 2011. Phokaia Geç Roma Dönemi Mutfak Kapları, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• FIRAT, M., 2014. “Phokaia’da Seramik Çöplüğü ve Atölye Alanlarında Bulunan Roma Dönemi Seramikleri: Tava Formu”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 / 10, ss. 21-36.
• FIRINCI, S., 2010. Rhodiapolis Seramikleri Roma Dönemi Pişirme Kapları “2006-2009 Buluntuları”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• FOSS, C., 1994. “The Lycian Coast in the Byzantine Age”, Dumbarton Oaks Papers, 48, ss. 1-52.
• GASPERETTI, G., 2003. “Osservazioni preliminari sulla ceramica romana di Iasos di Caria. Maretiali dal quartiere a sud del teatro”, Les Ceramiques en Anatolie aux epoques Hellenistique et Romaine, Actes de la Table Ronde d’Istanbul, 22-24 mai 1996 (Varia Anatolica 15), Ed.: C. Abadie-Reynal, Paris, ss. 141-163.
• GASSNER, V., 1997. Das Südtor der Tetragonos-Agora. Keramik und Kleinfunde, Wien.
• GENNARO, A. – MARGHERITA, P. di S., 2013. “Epi ton teganon: Frying Pans from Garrison’s Camp”, SOMA 2012. Identity and Connectivity: Proceedings of the 16th Symposium on Mediterranean Archaeology, Florence, Italy, 1-3 March 2012 (I), Ed.: L. Bombardieri – A. D’Agostino – G. Guarducci – V. Orsi – S. Valentini, Oxford, ss. 295-302.
• GUZ-ZILBERSTEIN, B., 1995. “The Typology of the Hellenistic Coarse Ware and Selected Loci of the Hellenistic and Roman Periods”, Excavations at Dor, Final Report: Vol. 1B – Areas A and C: The Finds (Qedem Reports 2), Ed.: E. Stern, Jerusalem, ss. 289-433.
• GÜNGÖR, E., 2005. Metropolis Kenti Ada 7 İçerisindeki Konut Seramiği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• HARCUM, C. G., 1921. “Roman Cooking Utensils in the Royal Ontario Museum of Archaeology”, American Journal of Archaeology, 25 / 1, ss. 37-54.
• HAYES, J. W., 1983. “The Villa Dionysos Excavations, Knossos: The Pottery”, The Annual of the British School at Athens, 78, ss. 97-169.
• HAYES, J. W., 2000. “From Rome to Beirut and Beyond: Asia Minor and Eastern Mediterranean Trade Connections”, Rei Cretariae Romanae Favtorvm Acta, 36, ss. 285-297.
• HAYES, J. W., 2009. Castelporziano. Excavations at the Imperial Vicus 1985-7 and 1996-8 Trenches S and SA: pottery finds and lamps, London.
• HILGERS, W. 1969. Lateinische Gefässnamen. Bezeichnungen, Funktion und Form römischer Gefäße nach den antiken Schriftquellen, Düsseldorf.
• HUDSON, N. 2008. “Three centuries of Late Roman pottery”, Journal of Roman Archaeology, 70, ss. 319-345.
• ISTENIČ, J. – SCHNEIDER, G., 2000. “Aegean Cooking Ware in the Eastern Adriatic”, Rei Cretariae Romanae Favtorvm Acta, 36, ss. 341-348.
• JONES, F. F., 1950. “VI. The Pottery”, Excavations at Gözlü Kule, Tarsus, Ed.: H. Goldman, Princeton, ss. 149-296.
• KORKUT, T., 2007a. “Roma Dönemi Patarası Yemek Pişirme Kapları: Tavalar”, Seres 2007-IV. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri, 26-28 Kasım 2007 Bildiriler Kitabı, Ed.: B. Karasu – N. Ay – Z. Çobanlı – F. S. Alanyalı – R. Yamaçlı, Eskişehir, ss. 431-449.
• KORKUT, T., 2007b. “Die Kaiserzeitlichen Gebrauchskeramik aus Patara”, Céramiques Antiques en Lycie (VIIe S.A.C. – VIIe S.P.C.) Les Produits et Les Marchés. Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003), Ed.: S. Lemaitre, Paris, ss. 191-224.
• KORKUT, T. – ERCAN, B., 2008. “Roman Meals and Cooking Ware in Lycia: An Experimental Practice in Archaeology”, Akdeniz-Sanat Dergisi, 1, ss. 95-105.
• LEMAITRE, S. – WAKSMAN, S. Y. – ARQUÉ, M.-C. – PELLEGRINO, E. – ROCHERON, C. – YENER-MARKSTEINER, B., 2013. “Identité régionale et spécificités locales en Lycie antique: l’apport des céramiques culinaires”, Euploia. La Lycie et la Carie Antiques. Dynamiques des territoires, échanges et identités, Ed.: P. Brun – L. Cavalier – K. Konuk – F. Prost, Bordeaux, ss. 189-212.
• LÜDORF, G., 2006. Römische und frühbyzantinische Gebrauchskeramik im westlichen Kleinasien. Typologie und Chronologie (İnternationale Archaologie 96), Leidorf.
• MALAMIDOU, V., 2005. Roman Pottery Context: Fine and Coarse wares from five sites in North-eastern Greece, Oxford.
• MARKSTEINER, T., 2006. “Andriake Yüzey Araştırması 2005 Yılı Çalışmaları”, ANMED, 4, ss. 41-46.
• MARKSTEINER, T., 2007. “Andriake Yüzey Araştırması 2006”, ANMED, 5, ss. 98-101.
• MARKSTEINER, T. – LEMAITRE, S. – MARKSTEINER, B., 2007. “Die Grabungen am Südtor von Limyra. Die Grabungen der Jahre 1982-1986 am Südtor von Limyra”, Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes in Wien, 76, ss. 171-237.
• MATTHEWS, K. D., 1969. “Scutella, Patella, Patera, Patina A Study of Roman Dinnerware”, Expedition, 11.4, ss. 30-42.
• MERİÇ, R., 2002. Späthellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde aus einem Schachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, Wien.
• ÖZBÜTEV, G., 1994. M.S. 3. Yüzyıl Phokaia Kaba Mutfak Keramiği, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• ÖZDEMİR, B. Ş., 2009. Patara Roma Dönemi Günlük Kullanım Seramikleri, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• ÖZDİLEK, B., 2015. “Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış”, Cedrus, III, ss. 89-117.
• ÖZDİLEK, B., 2016. “2009-2012 Andriake Kazılarından Ele Geçen Unguentarium, Şişe, Lykion ve Mortar Örnekleri”, Olba, 24, ss. 217-265.
• ÖZDİLEK, B., 2017. “Andriake Limanından Ele Geçen Doğu Sigillata C Grubu Pergamon-Çandarlı Sigillataları”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 /40, ss. 260-276.
• ÖZDİLEK, B., 2018a. “Andriake Limanından Ele Geçen DSD Grubu / Kıbrıs Sigillataları Işığında Lykia’nın Doğu Akdeniz ile Deniz Ticareti”, Phaselis, IV, ss. 57-77.
• ÖZDİLEK, B., 2018b. “Andriake Limanı’ndan Tralleis Üretimi Doğu Sigillata B Grubu Seramikleri”, Arkeoloji, Tarih ve Epigrafi’nin Arasında: Prof. Dr. Vedat Çelgin’in 68. Doğum Günü Onuruna Makaleler, Ed.: M. Arslan – F. Baz, İstanbul, ss. 635-658.
• ÖZTÜRK, N. – ÇEKİLMEZ, M., 2016. “2015 Myra-Andriake Liman Yerleşimi A Kilisesi Kazı Çalışmaları”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 36, 27-46.
• ÖZYİĞİT, Ö., 1991. “1989 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 1 / 12, ss. 127-154.
• ÖZ, C., 2020. Myra ve Andriake Geç Roma Dönemi Seramikleri, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya.
• ÖZ, C., 2021a. “Andriake’den Roma Dönemi’ne Ait Bir Grup Likya Üretimi Çanak/Leğen”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 52, ss. 242-260.
• ÖZ, C., 2021b. “Andriake Limanı’ndan Koç Başı Saplı Bir Patera/Tagenon”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11 / 22, ss. 157-168.
• ÖZ, C., 2021c. “Andriake’de Ele Geçen Roma Dönemi Mortarları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 46, ss. 295-314.
• PELLEGRINO, E., 2007. “Les céramiques communes de Beyrouth (secteur bey 002) au début de L’époque Romaine”, Syria, 84, ss. 147-172.
• REYNOLDS, P. – HERNANDEZ, D. R. – ÇONDİ, D., 2008. “Excavations in the Roman Forum of Buthrotum (Butrint): First to Thrid Century Pottery Assemblages and Trade”, Rei Cretariae Romanae Acta, 40, ss. 71-88.
• RILEY, J. A., 1979. “Coarse Pottery”, Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) 2, Ed.: J. A. Lloyd, Tripoli, ss. 91-467.
• ROBINSON, H. S., 1959. Pottery of the Roman Period: Chronology. The Athenian Agora 5, Princeton.
• ROTROFF, S. I., 2006. Hellenistic Pottery: The Plain Wares. The Athenian Agora 33, Princeton.
• SPARKES, B. A., 1962. “The Greek Kitchen”, The Journal of Hellenic Studies, 82, ss. 121-137.
• ŞEN, D., 2017. La Ceramique Protobyzantine de Lycie: Étude du Mobilier des “Bains portuaires” (Hurmalık Hamamı) de Patara, Universite Paris 1- Panthéon Sorbonne École Doctorale D’Archeologie, Unpublished Doctoral Dissertation, Paris.
• TAKMER, B., 2006. Lex Portorii Provinciae Lyciae: Lykia Eyaleti Gümrük Yasası, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Antalya.
• TEKKÖK-BİÇKEN, B., 1996. The Hellenistic and Roman Pottery from Troia: the Second Century B.C. to the Sixth Century A.D., University of Missouri the Faculty of the Graduate School, Unpublished Doctoral Dissertation, Columbia.
• VAPUR, Ö., 2009. Menderes Magnesiası Hypokaustlu Yapı Yerel Üretim Seramikleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• WAKSMAN, S. Y. – LEMAITRE, S., 2010. “Céramiques Culinaires de Lycie (Turquie) aux Époques Romaine et Proto-Byzantine: Approches Archéologiques et Archéométriques”, LRCW3. Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean (II), Ed.: S. Menchelli – S. Santoro – M. Pasquinucci – G. Guiducci, Oxford, ss. 781-790.
• WALDNER, A., 2017. “Keramik-und Glasfunde”, Das Theater von Ephesos. Archäologische Befunde, Funde und Chronologie, Ed.: F. Krinzinger – P. Ruggendorfer, Austrian.
• WIECH, M., 2017. “Searching for the Kitchen in the Early Roman Phase of the ‘Helenistic’ House at Nea Paphos (Cyprus)”, Études et Travaux, 30, ss. 439-457.
• WILLIAMS, C., 1989. Anemurium. The Roman and Early Byzantine Pottery, Toronto.
• WINTERMEYER, U., 1984. “Didyma, Demerkungen zur Typologie und Chronologie der hellenistisch-kaiserzeitlichen Gebrauchskeramik”, Istanbuler Mitteilungen, 34, ss. 241-248.
• WINTERMEYER, U., 2004. Die hellenistische und frühkaiserzeitliche Gebrauchskeramik. Auf Grundlage der stratifizierten Fundkeramik aus dem Bereich der Heiligen Strasse, Mainz.
• YENER-MARKSTEINER, B., 2009. Andriake Yüzey Araştırması 2008, ANMED, 7, ss. 105-107.
• YENER-MARKSTEINER, B., 2013. “Vorläufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys”, Euploia. La Lycie et la Carie Antiques. Actes du colloque de Bordeaux 5, 6, 7 novembre 2009, Ed.: P. Brun – L. Cavalier – K. Konuk – F. Prost, Bordeaux, ss. 225-232.