The
purpose of this study is to examine the influences of geographic, climatic and
cultural factors on the emergence of food production in the Central Zagros
region of Western Iran. The article argues that the Zagros region of Iran,
i.e., the eastern part of the Fertile Crescent (rich in flora and fauna) played
a major role in the process of domestication in spite of unfavorable
geographical, demographic and climatic factors; but that the region was a
“subsidiary center of domestication” in comparison with the northern (Anatolia
– Syria) and western (Levant) parts of Fertile Crescent. 1- The earliest
Neolithic sites in Iran were located among the intermontane valleys of the
Zagros where rain-fed agriculture was possible. Early settlements (seasonal
campsites rather than permanent year-round villages) were few and often widely
separated: The first settlers were transhumant herders and early farmers,
though hunting and gathering continued to be component economic resource. 2- We
know that summer temperatures were up to 2 °Chigher than today during the first Holocene
millennia (9500-8500 BCE.) and that climatic changes brought seasonal
conditions that favored annual plants like cereals. But this climate change
took a thousand years to reach Western Iran. 3- The populations of Zagros
Aceramic Neolithic villages are smaller and scattered than in Northern
Mezopotamia and Levant because of rugged topography and limited arable land.
The rapid population growth was often one of the structural determinants of
social change (change to the Neolithic way of life), because neighboring
communities in cross-cultural interaction change their modes of subsistence.
The present article seeks to examine the impact of cross-cultural encounters as
a part of the Neolithic expansion across the Fertile Crescent.
Neolithic of Western Iran Zagros Cultural Contact Food Production Plant and Animal Domestication
Makalede yanıtı aranan soru, Orta Zağros’ta besin üretiminin
hangi koşullarda ve ne zaman başladığı, iklim ile doğal kaynakların süreç
içindeki rolü ve yerlilerin neolitik kültürü icat mı ettikleri yoksa batılı
komşularından mı öğrendikleridir. Metnin temel savı, Bereketli Hilal’in diğer
parçalarına nazaran çetin bir coğrafyaya, görece zayıf bir nüfusa, ayrıca tarım
ve hayvancılığageçiş açısından daha sert bir iklime sahip Batı İran’ın besin
üretimine kendi özgün/yerel katkılarını sunmakla birlikte, Yakın Doğu
neolitiğinde “ikincil bir merkez” olarak kaldığıdır. Dağ-arası vadilerde ve ovalarda
kurulan ilk yerleşimler, ortaya çıkmalarından yüzyıllar sonra bile yılın
tamamında değil yalnız 1-2 mevsim iskân edilmişlerdir. Yerleşiklik ve besin
üretimindeki gecikme, mimaride ve “Neolitik paket”in yaygınlaşmasında da
kendini gösterir. Zağros toplumu, Bereketli Hilal’in batıdaki iki parçasından
(Güneydoğu Anadolu ve Levant’tan) bağımsız biçimde arpa ve keçi evcilleştirme
süreçlerini başlatmış olmasına karşın, 4 toynaklı hayvan ve 8 bitkiden oluşan
yiyecek paketi daha ziyade Zağros dışında evcilleştirilmiş; Neolitiğin Orta
Zağros’a ve nihayet Güneybatı İran ovalarına girişi büyük ölçüde kültürel
etkileşimler ve kısmen de göçler ile gerçekleşmiştir.
Batı İran Neolitiği Zağros Kültürel Temas Besin Üretimi Hayvan ve Bitki Evcilleştirme
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | MAKALE |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 22 Aralık 2016 |
Gönderilme Tarihi | 22 Aralık 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 6 Sayı: 3 |
Bilginin ışığında aydınlanmak dileğiyle....
ODÜSOBİAD