Byzantıne Walls Of The Ancıent Cıty Anavarza

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 299 - 311, 27.07.2018

Hasan Buyruk

Öz

Anavarza Ancient City, locating in 35
km. south of Kozan in Adana, is in the boundaries of Dilekkaya village today.
Beside it is not known that when it was settled, Anavarza Ancient city dates
back to Hellenistic period as an earliest possibility. Anavarza which was
annexed by Rome in the 1st century, had the most popular time until the  half of 2nd and 3rd century under the rule of
Rome. The city that passed to Byzantine after the division of emperor, was
ruled by Byzantine until 8th century and became a buffer zone between Byzantine
and Arabian armies by changing mostly. Being conquered by Arabians in the first
half of 9th century, Anavarza began to be known by the name of ‘Ayn-Zarba’. Anavarza
was conquered by Byzantines in the third half of 10th century and it was
conquered by Crusaders at the end of 11th century. The city that was conquered
by Armenians in the first half of 12th century, hosted hard struggles between
Byzantines, Mongols, Armenians and Memluks until  the time it was abondaned in 1375.

Anavarza Ancient City is divided to two part, down of it
is a city being board up walls in the altitude of 33 and upper side of it is
Anavarza reef in the altitude of 230. The Byzantine walls, the subject of
paper, is located in the upper side of city. Rampharts in the north-east of
down city, starts from the bottom side of North of Anavarza Castle. Rampharts
that were supported by buttresses walls and towers lies to the north along the
east side of the down city by making courtyards. In this paper, Byzantine walls
will be gained to Art History Literature by introducing scientifically for the
first time.      

Anahtar Kelimeler

Anavarza, Byzantine, Ramphart

Anavarza Antik Kentinin Bizans Surları

Öz

 

Adana’ya bağlı Kozan ilçesinin 35 km. güneyinde yer alan
Anavarza antik kenti, bugünkü Dilekkaya köyü sınırları içinde yer almaktadır.
Anavarza kentinin ne zaman kurulduğu tam olarak bilinmemekle birlikte kentin en
erken tarihi Helenistik döneme kadar dayanmaktadır. I. yüzyılda Roma
topraklarına katılan Anavarza, Roma yönetimi altında 2. yüzyılın ortası ile 3.
yüzyılın ortasına kadar en parlak dönemini yaşamıştır. 395 yılında
imparatorluğun ikiye bölünmesiyle Bizans topraklarına geçen kent, 8. yüzyıla
kadar Bizans egemenliğinde kalmış, bu yüzyıl boyunca da Bizans ve Arap orduları
arasında tampon bölge olarak varlığını sürdürerek bu iki güç arasında sık sık
el değiştirmiştir. 9. yüzyılın başında Arapların eline geçen Anavarza,
“Ayn-zarba” ismiyle anılmaya başlamıştır. Anavarza, 10. yüzyılın 3. yarısında
Bizans’ın, 11. Yüzyılın sonunda da Haçlıların eline geçmiştir. 12. yüzyılın
başında Ermenilerin eline geçen kent, terk edildiği 1375 yılına kadar Bizans,
Ermeni, Moğol ve Memluklular arasında yaşanan çetin mücadelelere ev sahipliği
yapmıştır.         

Anavarza antik kenti, aşağıda 33 rakımda kurulu surlarla
çevrili şehir ve 230 rakımlı Anavarza kayalığı üzerindeki yukarı şehir olarak
iki bölüme ayrılmaktadır. Bildirinin konusunu oluşturan Bizans
surları, yukarı şehirde yer almaktadır. Aşağı şehrin kuzeydoğusunda yer alan
surlar, Anavarza kalesinin kuzey alt tarafından itibaren başlamaktadır. Kuleler
ve payandalarla desteklenen surlar, avlular oluşturarak aşağı şehrin doğusu
boyunca kuzeye uzanmaktadır. Bu makalede Bizans surları bilimsel olarak ilk kez
tanıtılarak çalışma Sanat Tarihi literatürüne kazandırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anavarza, Bizans, Sur, Kent

Kaynakça

• KAYNAKÇAAbül-Faraç G. (1959), Abül-Faraç Tarihi, (Çev. Ömer Rıza Doğrul), C.1 İstanbul 1959Buyruk H. (2011), Sis’i(Kozan) Akdeniz’den Kapadokya’ya Baglayan Kervan Yolu Kaleleri,( Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamıs DoktoraTezi), Erzurum.Edwards R.W.(1987), The Fortificiations of Armenian Clicia, Washington 1987Frleey J.(2008), Türkiye Uygarlıklar Rehberi 4 Akdeniz kıyıları, (Çev. Tuncay Birkan, Gürol Koca, Aslı Biçen) İstanbul.Gough M. (1952), “Anazarbus”. Anatolien Studies.(2) Ankara. ss. 85–150Hellenkemper H.(1976) , Burgen Der Kreuzrıtterzeit in der Grafschft Edessa Und im Königreich Kleinarmenien, Bonn.Mac Evitt C. H.(2007), Crusades and The Christian World of The East: Rough Tolerance, Pennsylvania, 2007Molin K. (2001) Unknown Crusader Castles, , New York-London.Nicolle D.-Hook A. (2004), Crusader Castels in The Holy Land 1097–1192, London.Salman İ.(200), “Adana’nın Antik Kentleri” (Ed. Erman Altun-M. Sabri Koz); Efsaneden Tarihe, Tarihten Bugüne Adana: Köprü Başı, İstanbul.Sayar M. H. (1992) “Doğu Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1990”,IX. AST, Ankara, 1992, s. 203–204.Texier C. (2002), Küçük Asya, Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, C.I-III, (Çev. Ali Suat), Ankara.Ünal A. – Girginer S. (2007). Kilikya-Çukurova, İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemi’ne Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji, İstanbul.Yıldız A. (2001) Kilikya Bölgesi Antik Anavarza Kentinin Yapı ve Taş Eserlerinin Malzeme Tespiti İle Petrografik İncelenmesi, (Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana.