Investigation of the Activities Related to the Vocabulary Teaching in the 5, 6, 7 and 8th Grade Turkish Textbooks in the Context of 2018 Turkish Course Curriculum

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 23, 25.03.2020

İlker Aydın , Gizem Aydın

Öz

The aim of this study is to investigate the activities related to vocabulary teaching in the 5, 6, 7 and 8th grade Turkish textbooks in the context of the 2018 Turkish Language Teaching Program. In this qualitative research, 5, 6, 7 and 8th grade Turkish textbooks prepared by the Ministry of Education were examined with the document analysis method. A total of 128 texts with 32 texts for each class level and 201 activities based on these texts constitute the research material in this study. Free reading texts were excluded. The data of the study was obtained from the vocabulary gains in the 2018 Turkish Course Curriculum and the activities in the textbooks created in this direction. The analysis of the research data was done by content analysis which is one of the qualitative data analysis methods. Data were also analysed based on Piaget’s Cognitive Development Theory, Teaching Principles, Bloom’s Taxonomy, Information Processing Theory, and Gardner’s Multiple Intelligence Theory. In this research, it is concluded that Context-Based Vocabulary Teaching is mostly used in vocabulary teaching activities, the applications are mostly repetitive, the activities are generally at knowledge and comprehension level, and activities addressing high-level cognitive skills are not sufficient. 

Anahtar Kelimeler

Turkish curriculum, vocabulary, vocabulary teaching

2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı Bağlamında 5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığına Yönelik Etkinliklerin Sözcük Öğretimi Açısından İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı bağlamında 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığına yönelik etkinliklerin sözcük öğretimi açısından incelenmesidir. Nitel nitelikli bu araştırmada MEB tarafından hazırlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları doküman incelemesi yöntemiyle incelenmiştir. Her sınıf düzeyindeki 32 metin ile birlikte toplam 128 metin ve bu metinlere bağlı 201 etkinlik araştırma materyalini oluşturmaktadır. Serbest okuma metinleri kapsam dışı tutulmuştur. Araştırmanın verileri, 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan söz varlığına yönelik kazanımlar ve bu doğrultuda oluşturulan ders kitaplarındaki etkinliklerden elde edilmiştir. Araştırma verilerinin analizi, nitel veri analiz yöntemlerinden olan içerik analizi ile yapılmıştır. Ayrıca veriler Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramı, Öğretim İlkeleri, Bloom Taksonomisi, Bilgi İşleme Kuramı ve Gardner’ın Çoklu Zekâ Kuramına dayanarak analiz edilmiştir. Bu araştırmada genel olarak sözcük öğretimine yönelik etkinliklerde bağlam temelli kelime öğretiminden yararlanıldığı, uygulamaların çoğunlukla birbirini tekrar eden nitelikte olduğu ve etkinliklerin genellikle bilgi ve kavrama düzeyinde olup üst düzey bilişsel becerilere hitap eden etkinliklerin yeterli düzeyde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretim programı, söz varlığı, sözcük öğretimi

Kaynakça

• Aksan, D. (1980). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim 2, Ankara: TDK.
• Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (1), s. 41-61.
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü, TÜBAR, 27, s. 137-159.
• Baş, G. (2011). Türkiye’de eğitim programlarında yapılandırmacılık: dün bugün yarın. Eğitişim Dergisi, 32. http://www.egitisim.gen.tr/tr/index.php/arsiv/sayi-31-40/sayi-32-ekim-2011/739-turkiye-de-egitim-programlarinda-yapilandirmacilik-dun-bugun-yarin e.t.19.06.2019.
• Başaran, I. (2004). Etkili öğrenme ve çoklu zeka kuramı: bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 5, s. 7-15.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K. vd. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cemiloğlu, M. (2004). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Akademi.
• Duran, E., Bitir, T. (2017). Bağlam temelli kelime öğretim yönteminin kelime kazanımına etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (11), 70-94.
• Günday, R. (2015). Yabancı dil öğretiminde yaklaşımlar yöntemler teknikler ve multimedya araç ve materyalleri. Ankara: Favori yayınları.
• Gündoğdu, A. (2012). İlköğretim altıncı sınıf Türkçe dersi sözcük öğretimi etkinliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1 (1), s. 201-217.
• Güneş, F. (2013). Kelimelerin gücü ve zihinsel sözlük, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), http://dergipark.org.tr/susbid/issue/17335/181025, e.t. 18.06.2018.İnce, G. H. (2006). Türkçede kelime öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Karadağ, E., Deniz, S. vd. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı: sınıf öğretmenleri görüşleri kapsamında bir araştırma. Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2), s. 383-402.
• Karadüz, A., Yıldırım, İ. (2014). Kelime hazinesinin geliştirilmesinde öğretmenlerin görüş ve uygulamaları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), s. 961-984.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. (24.baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1), s. 141-153.
• Keklik, S. (2011). Türkçede on bir yaşına kadar çocuklara öğretilmesi gereken birleşim gücü yüksek ilk bin kelime. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2 (4), s. 80-95.
• Kemiksiz, Ö. (2014). Sezdirme Yöntemi. Firdevs Güneş (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (s.183-186). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kıran, Z. ve Kıran, A. (2010). Dilbilime Giriş. (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Kol, S. (2011). Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, s. 1-21.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir değerlendirme. Journal of New World Sciences Academy, 6 (2), s. 1308-1274.
• Lüle, M. E. (2013). İlköğretim Türkçe programı ile Türkçe çalışma kitaplarındaki kazanım ve etkinliklerin sözcük öğretimi açısından değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2 (5), s. 13-31.
• MEB. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 5. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 6. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 7. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 8. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Nurlu, M., Sarıca, A. (2014). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki sözcük çalışmalarının yöntem-teknik ve Türkçe öğretimi kazanımları açısından incelenmesi. 21.Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (10), s. 19-37.
• Okur, A., Dağtaş, A. (2014). Ortaokula yönelik kelime öğretimi çalışmaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2 (4), s. 66-84.
• Oral, G. (2018). Eğitim programlarını geliştirmede yapılandırmacı yaklaşıma göre yapılan çalışmaların incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (69), s. 280-293.
• Özaslan, A. (2006). Kelime oyunları ile kelime dağarcığının geliştirilmesinin okuduğunu anlama düzeyine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özbay, M. ve Melanlıoğlu D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), s. 30-45.
• Şaşan, H. H. (2002). Yapılandırmacı öğrenme. Yaşadıkça Eğitim, 74-75, s. 49-52.
• Sönmez, V., Alacapınar, F. G. (2016). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Teyfur, E., Teyfur, M. (2012). Yapılandırmacı öğretim programına yönelik öğretmen ve yönetici görüşlerinin değerlendirilmesi (İzmir il örneği). Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), s. 66-81.
• Torusdağ, G., Aydın, İ. (2018). Metindilbilim ve örnek metin çözümlemeleri. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tosunoğlu, M. (2002). Kelime servetinin eğitim öğretimdeki yeri ve önemi. https://dhgm.meb.gov.tr e.t. 20.06.2019.Tuncel, G. (2012). Anlam çözümleme tablolarının sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme sürecinde kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, s. 127-136.
• Yılmaz, S. (2005). Bilgi işleme modeline dayalı bir dersin Fen Bilgisi öğretmen adaylarının manyetizma konusundaki başarılarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, s. 236-243.
• Yılmaz, T., Doğan, Y. (2014). 7. Sınıf öğrencilerinin anlamını bilmedikleri kelimeler ve Türkçe ders kitaplarındaki kelime çalışmaları bağlamında kelime öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), s. 279-295.