Türk Toplumunda Geleneksel Tedavi Yöntemlerinin Faydasına İnanma ve Bu Yöntemlere Başvurma Örüntüleri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 941 - 953, 25.11.2020

Sinan Yılmaz

https://doi.org/10.48146/odusobiad.809481

Cited By: 5

Öz

İnsanoğlu, dünyada var oluşuyla birlikte hastalık olgusuyla karşılaşmış ve sağlığını korumak için sürekli olarak
farklı tedavi yöntemleri geliştirme arayışına girmiştir. Son birkaç yüzyıla kadar uygulanan geleneksel tedavi yöntemleri, toplumlara göre farklılaşsalar da daha çok tecrübeye dayalı olmaları ve metafizik olguları da kapsamaları
yönüyle birbirleriyle benzeşmektedir. Modern tıp anlayışının ortaya çıkmasıyla, geleneksel tedavi yöntemleri
büyük ölçüde bir kenara bırakılmış ve hatta pek çoğunun yanlış ve zararlı olduğu tartışılmıştır. Ancak geleneksel
tedavi yöntemlerinin pek çoğu kültürel aktarım yoluyla nesilden nesile aktarılarak toplumların farklı kesimlerinde
uygulanmaya devam etmiştir. Günümüzde bu tedavi yöntemlerinin bir kısmının faydalı olabileceği yeniden
tartışılmaya başlamış ve bu bağlamda, geleneksel tedavi yöntemlerinin bir kısmı bilimsel olarak da kabul görmeye
başlamıştır. Bu araştırmada, Türk toplumunda geleneksel tedavi yöntemlerinin faydasına inanma ve bu yöntemlere
başvurma örüntülerinin neler olduğu incelenmektedir. Araştırmanın giriş kısmında, ilgili literatür taranarak konu
ile ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır. Uygulamalı araştırma bölümünde ise geleneksel tedavi yöntemlerinin
faydasına inanma ve geleneksel tedavi yöntemlerini uygulama ile ilgili 13’er sorudan oluşan iki ölçek 400 kişiden
oluşan bir örneklem grubuna uygulanarak elde edilen bulgular Faktör Analizi ile değerlendirilmiştir. Her iki ölçekten
elde edilen 4 alt boyutla ilgili ayrıntılı değerlendirmeler yapılmıştır. Geleneksel tedavi yöntemleri içerisinde hem
inanç ve hem de uygulama boyutunda en yüksek faktör yüküne sahip olan uygulamaların Hacamat ve Sülük tedavisi
olduğu tespit edilmiştir. İnanç boyutunda, en düşük faktör yüküne sahip olan öğe Doktora gitmeden tavsiye üzerine
eczaneden ilaç almak olmuştur. Uygulama boyutunda ise en düşük faktör yüküne sahip olan öğe Bitkisel ilaçla tedavi
olmak olmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda, inanç boyutu söz konusu olduğunda geleneksel tedavi yöntemlerini
benimsemede fayda ve bilimselliğin ön plana çıktığı, uygulama boyutunda ise kolay erişilebilirlik, düşük maliyet vb.
farklı hususların da etkili olduğu tespiti yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel tedavi, Bitkisel tedavi, Halk hekimliği, Alternatif tıp, Sağlık sosyolojisi

Believing in the Benefits of Traditional Treatment Methods and Patterns of Using These Methods in Turkish Society

Öz

With its existence in the world, human beings have encountered the phenomenon of disease and have constantly
sought to develop different treatment methods to protect their health. Traditional treatment methods which applied
until the last few centuries, although they differ according to the societies, are similar to each other in the way that
they are mostly based on experience and include metaphysical phenomena. With the emergence of modern medical
understanding, traditional treatment methods have been largely abandoned and even argued that many of them
are wrong and harmful. However, many of the traditional treatment methods continued to be applied in different
segments of societies by being passed down from generation to generation through cultural transmission. Today, it
has begun to be discussed again that some of these treatment methods may be beneficial, and in this context, some of
the traditional treatment methods have started to be scientifically accepted. In this study, the patterns of believing
in the benefits of traditional treatment methods and using these methods in Turkish society are examined. In the
introduction part of the study, a general evaluation was made by scanning the relevant literature. In the applied
research part, the findings obtained by applying two scales consisting of 13 questions about believing the benefits
of traditional treatment methods and applying traditional treatment methods to a sample group of 400 people were
evaluated with Factor Analysis. Detailed evaluations were made on 4 sub-dimensions obtained from both scales. It
has been determined that among traditional treatment methods, Cupping therapy and Leech therapy have the highest
factor load in both belief and practice dimensions. In the belief dimension, the component with the lowest factor load
was buying drugs from the pharmacy upon recommendation without going to a doctor. In the application dimension,
the item with the lowest factor load was treatment with herbal medicine. These results show that when it comes to the
dimension of belief, the benefit and scientificity are at the forefront in adopting traditional treatment methods, while
in the application dimension, different issues such as easy accessibility, low cost, etc. are also effective.

Anahtar Kelimeler

Traditional Treatment, Herbal therapy, Folk medicine, Alternative medicine, Sociology of medicine.

Kaynakça

• Yılmaz, S. (2014). Nazar, Büyü, Fal: İnançlar-Uygulamalar