Ordu-Korgan Hajı Kadızâde Bekir Effendi Mansion

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 97 - 118, 29.03.2022

Halis Bayrak

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1054524

Öz

The topic of this research is Haji Kadızâde Bekir Effendi Mansion, which is an example of civil architecture built with traditional methods, located in Korgan, the district of Ordu province. This research is trying to occur with the method of art history. This study is important in terms of transferring cultural assets to future generations, collecting and evaluating information about the construction techniques, building materials, architectural plans of civil architecture examples. The examples of civil architecture have the characteristics of the period they belong to. In this context, the main purpose of the protection of cultural heritage is to protect cultural assets with their periodical features and transfer them to the future. Haji Kadızâde Bekir Effendi Mansion, located in Korgan, the district of Ordu province, where there are not many examples of traditional residential architecture within the cultural heritage, is extremely important in terms of researching and transferring it to the future by restoration.
The mansion, which is the subject of the research, consists of a ground floor and an upper floor and surrounded gardens on four sides. It is a type of plan with inner sofa. The outer walls in the ground floor are made of rubble stone masonry, and the outer walls in the upper floor are filled with stone between the wooden frames. The inner walls are bagdadi. The room doors are wooden double leaf. The sherbet and cupboards in the room, the hearths, the four-armed starry ceiling center of the main room, the sun motif ceiling center of the room in the southwest corner are quite gorgeous. Its windows are vertical sliding. The upper cover is hipped on the roof with Turkish style tiles.
Nowadays, the mansion, which is in a very dilapidated and derelict situation, was recorded without being completely destroyed, and it was compared and evaluated with similar examples in terms of plan and architecture

Anahtar Kelimeler

Korgan, Civil architecture, Kadızâde, Traditional, Mansion.

Ordu-Korgan Hacı Kadızâde Bekir Efendi Konağı

Öz

Bu araştırmanın konusunu Ordu ili Korgan ilçesinde bulunan, geleneksel yöntemlerle yapılmış bir sivil mimari örneği olan Hacı Kadızâde Bekir Efendi Konağı oluşturmaktadır. Araştırma sanat tarihi metoduyla ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma kültür varlıklarının gelecek nesillere aktarılması, sivil mimarlık örneklerinin yapım teknikleri, yapı malzemesi, mimari planları ile ilgili bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi açısından önemlidir. Sivil mimarlık örnekleri ait oldukları dönemin özelliklerini taşımaktadırlar. Bu bağlamda kültürel varlıkların dönemsel özellikleriyle korunarak geleceğe aktarılması kültürel mirasın korunmasının temel amacıdır. Kültürel varlık mirası içerisinde geleneksel konut mimarisi açısından tespit edilmiş çok fazla örneğinin bulunmadığı Ordu ili Korgan ilçesinde yer alan Hacı Kadızâde Bekir Efendi Konağı’nın araştırılması ve sonrasında restorasyon yapılarak geleceğe aktarılabilmesi açısından son derece önem arz etmektedir.
Araştırmaya konu olan konak, dört tarafı bahçeyle çevrili olup, zemin ve üst kattan oluşmaktadır. İç sofalı plan tipindedir. Zemin kat dış duvarlar moloz taş yığma duvar, üst kat dış duvarlar ahşap çatkı arası taş dolguludur. İç duvarlar ise bağdadidir. Oda kapıları ahşap çift kanatlıdır. Oda içi şerbetlik ve dolapları, ocakları, başodanın dört kollu tavan göbeği, güneybatı köşedeki odanın ışınsal motifli tavan göbeği oldukça dikkat çekicidir. Pencereleri düşey sürgülü, üst örtüsü ise kırma çatılı olup, çatısı alaturka kiremitle kaplıdır.
Bu çalışma ile, günümüzde oldukça harap ve metruk vaziyette bulunan konak, tamamen yok olmadan kayıt altına alınmış, plan yönünden ve mimari yönden benzer örneklerle karşılaştırma ve değerlendirilme yoluna gidilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Korgan, Sivil mimari, Kadızâde, Geleneksel, Konak

Kaynakça

• BİLGET, N. N. (1993). Sivas Evleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• ÇAL, H. (1998). Tokat Evleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• ELDEM, S.H. (1968). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul: İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi.
• ELDEM, S.H. (1984). Türk Evi Osmanlı Dönemi I. İstanbul: Güzel Sanatlar Matbaası.
• GÜNAY, R. (1998). Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• KARPUZ, H. (1984). Türk İslam Mesken Mimarisinde Erzurum Evleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• KARPUZ, H. (1992). “Karaman’da Eski Türk Evleri”. Türk Halk Kültürü Araştırmaları. 55-78.
• KUBAN, D. (1995). Türk ‘Hayat’lı Evi. İstanbul: Mısırlı Matbaacılık A. Ş.
• KUBAN, D. (2018). Türk Ahşap Konut Mimarisi 17.-19.Yüzyıllar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• KÜÇÜKERMAN, Ö. (1973). Anadolu’daki Geleneksel Türk Evinde Odalar. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları.
• KÜÇÜKERMAN, Ö-Ş. GÜNER. (1995). Anadolu Mirasında Türk Evleri. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• SÖZEN, M. (2001). Türklerde Ev Kültürü. İstanbul: Türk Hava Yolları.
• YEDİYILDIZ, B. (2000). Ordu Tarihinden İzler. İstanbul: Fast Yayıncılık.
• YEDİYILDIZ, B. (2018). Hacıemiroğulları Beyliğinden Türkiye Cumhuriyeti’ne Ordu Tarihinden İzler, Kültür Yayınları.
• YOLALICI, M. E. (1998). XIX. Yüzyılda Canik Sancağı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.