Examınatıon f The Experıences At The Premıer Of Igor Stravınsky's The Rıte Of Sprıng In The Context Of Place And Memory

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 595 - 608, 23.03.2023

Huseyin Onur Üzülmez

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1139763

Öz

Many artists are affected by their experiences in their lives and express themselves through their works. Even if they have not yet been educated in the field of art they are interested in, their life experiences during their childhood are a great factor in their personality and character development. Composers use music as a tool to express their feelings beyond words through musical notes, process, diversify, stage and transmit what remains in their memory for generations.
When a music is heard, it can be remembered where it was previously heard. Human memory is not formed independently of the senses and sensations. Music, which triggers emotions, is one of the most important elements in order to have a place in sensory and long-term memory in this context. Memories contain many details. What is felt in the moment and thoughts in addition to this form a part of these details. Memories and emotions are as an inseparable whole. For this reason, emotions and memories are interrelated in emotional memory. While music is important for emotional memory, it has also been a powerful channel for artists to express their emotions throughout history. Performers and listeners of artworks meet in a shared emotional memory; thus, musical works take their place in history.
In this qualitative research study, the emergence of Igor Stravinsky's famous piece called The Rite Of Spring Ballet and its first performance in Paris were examined taken as an example and the subject was discussed using the literature review method. As a result of the aftermath of findings obtained in the study, it is aimed to contribute to the literature for educators, art historians, performers and other interested people by showing how emotions are transferred through art and how the transferred cultural property takes place in history due to the effect it creates in the audience.
As a result of the research, it was concluded that music, which is a branch of art, can be remembered not only as an auditory but also as a stage performance that appealing to emotions, and that it can become a common collective memory of the society over time.

Anahtar Kelimeler

The Rite of Spring, Music, Ballet, Memory, Igor Stravinsky.

Mekan Ve Bellek Bağlamında Igor Stravınsky’nin Bahar Ayini Eserinin Galasında Yaşananların İncelenmesi

Öz

Birçok sanatçı yaşadıklarından etkilenir ve eserleri aracılığı ile kendilerini dışa vurur. Henüz ilgilendikleri sanat alanında eğitim almamış olsalar dahi çocukluk dönemlerinde yaşadıkları hayat tecrübeleri, kişisel ve karakter gelişimlerinde büyük bir etkendir. Besteciler notalar aracılığı ile sözcüklerin ötesindeki duygularını ifade etmek için müziği araç olarak kullanır, kendi hafızasında kalanları işler, çeşitlendirir, sahneye koyar ve nesiller boyu aktarılmasını sağlar.
Bir müzik eseri işitildiğinde o müziğin daha önce nerede işitildiği anımsanabilmektedir. İnsan hafızası duyulardan ve duyumsamalardan bağımsız şekillenmez. Duyguları tetikleyen müzik de bu kapsamda duyusal ve uzun süreli hafızada yer edinebilmesi için en önemli unsurlardan biridir. Anılar birçok detay içermektedir. Anda hissedilenler ve buna ek olarak düşünceler de bu detayların bir parçasını oluşturmaktadır. Anılar ve duygular birbirinden ayrılamayan bir bütündür. Bu sebeple, duygular ve anılar duygusal hafızada birbiriyle ilişkilidir. Müzik duygu hafızası için önemli olmakla birlikte, tarih boyunca sanatçıların duygularını ifade edebilmesi için de güçlü bir kanal olmuştur. Sanat eserlerini icra edenler ve dinleyiciler ortak bir duygu hafızasında buluşur; böylelikle müzik eserleri tarihteki yerini alır.
Bu nitel araştırma çalışmasında, Igor Stravinsky'nin Bahar Ayini isimli ünlü balesinin ortaya çıkışı ve Paris'teki ilk performansı örnek olarak incelenmiş ve konu literatür taraması metodu kullanılarak ele alınmıştır. Taramada elde edilen bulgular sonucunda, duyguların sanat aracılığı ile nasıl aktarıldığını ve aktarılan kültür varlığının izleyicilerde yarattığı etki nedeniyle tarihte nasıl yer aldığını göstererek, eğitimciler, sanat tarihçileri, icracılar ve ilgililer için literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Araştırma sonucunda bir sanat dalı olan müziğin sadece işitsel olarak değil duygulara hitap eden bir sahne performansı olarak da hatırlanabileceği ve zamanla toplum için ortak bir kolektif hafıza haline gelebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Bale, Bellek, Bahar Ayini, Igor Stravinsky

Kaynakça

• Aksoy, M. (2021). Kolektif Hafıza ve Sanat Pratiğinin Mekânı Olarak Atölye. Yeni Fikir Dergisi, 13 (26), 73-80. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yenifikirjournal/issue/64280/908918
• Biography, (2016), Igor Fyodorovich Stravinsky Biography, A&E Television Networks, Erişim Adresi: https://www.biography.com/musician/igor-fyodorovich-stravinsky (07.05.2022)
• Brandstetter, G. (1998). Ritual as Scene and Discourse: Art and Science Around 1900 as Exemplified by “Le Sacre du printemps.” The World of Music, 40(1), 37–59.
• Canyakan, S. (2020). Müziğe Verilen Duygusal Tepkide Zaman-Mekân Etkenleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 6 (11), 23-54. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/amader/issue/52410/650437
• Craft. R, (1979). Catherine and Igor Stravinsky, The New York Review, Amerika.
• Dekeli, İ. (2020). The Percussion Usage Of Igor Stravinsky In His Early Ballets: The Firebird, Petrushka And The Rite Of Springayini, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Fischer, E. (1995). Sanatın Gerekliliği (C. Çapan, Çev.). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Görgülü, E. (2020). Fotoğraflarla Geçmişi Hatırlamak: Güncel Sanat Pratiğinde Bellek ve Hafıza Çalışmaları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 395-413. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/58750/848422
• Grymes J. A. (1998). Dispelling the Myths: The Opening Bassoon Solo to The Rite of Spring, Idrs Journal, America.
• Hartopp, G. (2017). A Concise Musical History, Vernon Press, Paris.
• Hill. C. B. (2014). Stravinsky’s ballet: 100 years on, BBC, Erişim Adresi: https://www.bbc.com/culture/article/20130529-i-predict-a-riot (08.05.2022)
• Hodson, M. (1985). Ritual Design in the New Dance: Nijinsky’s “Le Sacre du Printemps.” Dance Research: The Journal of the Society for Dance Research, 3(2), 35–45. https://doi.org/10.2307/1290556
• Hutchinson's Biography Database (2011), RM Education Ltd., İngiltere.
• İpek, A. N. (2018). Sanat Eserine Dönüşen Hafıza. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 3 (4), 243-257. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tykhe/issue/55449/759937
• Jakubowski, Kelly and Ghosh, Anita (2021). Music-evoked autobiographical memories in everyday life. Psychology of music., 49 (3). pp. 649-666. DOI:10.1177/0305735619888803
• Joseph C. M. (2001). Stravinsky Inside Out, Yale University Press, Amerika.
• Kılıç Z. A. (1998). Stravinsky'nin müziğinin yapısal olarak incelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.
• Matalon, A., (2013). 20. yüzyılın en önemli müzik eseri: “bahar ayini”, Erişim Adresi: http://www.sanatatak.com/view/20-yuzyilin-en-onemli-muzik-eseri-bahar-ayini (22.04.2022)
• Mutman, M. Ve Bursalı B. (Ed.). (2017). Sanatta Hafızanın Biçimleri, Küre Yayınları, İstanbul.
• Oliver, M. (1995). Igor Stravinsky, Phaidon Press, London.
• Özer, B. (2021). Toplumsal Hafıza Bağlamında Anlatıcılar ve Müzik. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 3 (2), 100-120. DOI: 10.53281/kritik.1006609
• Shala, A. (2021). Aristoteles Düşüncesinde Hafıza Kavramı, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taruskin, R. (1980). Russian Folk Melodies in “The Rite of Spring.” Journal of the American Musicological Society, 33(3), 501–543. https://doi.org/10.2307/831304
• Taşdelen, V. (2013). Temrin, no.58, Sanat ve Hafıza, Yıldız Teknik Üniversitesi, pp.9-11, Erişim Adresi: https://avesis.yildiz.edu.tr/publication/details/3699014e-dc49-4cea-a1e5-9fd1abd965a4/oai
• The Famous People, Igor Fyodorovich Stravinsky Biography Erişim Adresi: https://www.thefamouspeople.com/profiles/igor-stravinsky-325.php (07.05.2022)
• Tuna, A. (2017). 2. Bahar Ayini Diaghilev’in Bale Tarihindeki Epik Macerası. Sahne ve Müzik, (5), 16-31. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/smead/issue/30545/330553
• Turan, E. (2017). İgor Stravinski’nin Petruşka Balesinin Orkestra Süiti İle Solo Piyano Uyarlamasının Karşılaştırması, Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi.
• Yazıcı, M. L. (2018). Sanat Eyleminde Özne/Bellek-Nesne/Mekân İlişkisi, Yüksek Lisans Sanat Çalışması Raporu, Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, E. B. (2019). Edebiyat Şehir Hafıza Türk Romanında Hafıza Mekânı Olarak Şehir (1940-1960). İstanbul: Kesit Yayınları.
• White, E. W. (1980). The New GROVE Dictionary of Music and Musicians, Stravinsky İgor, 0-333-23111-2, Macmillian Publishers Limited, London.