Key Competences Perception of Turkish Prospective Teachers

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu Özel Sayısı, 205 - 232, 21.09.2023

Tahacan Karahüseyin , Hasan Hüseyin Mutlu

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1330485

Öz

The Turkish Qualifications Framework is a national qualifications framework that presents the principles of all qualifications acquired through learning in academic, vocational, general and other education. In this framework created by the Vocational Qualifications Authority, there are eight key competences updated in 2018 and defined as a combination of knowledge, skills and attitudes. Inheritance is the values acquired from the national and moral resources of society. Competences on the other hand, are the actional element that enables this heritage to be included in and contribute to life. In addition, prospective teachers are the forerunners of competences in both their learning and teaching lives. In the literature, various tools have been developed, applied and presented as studies in order to reveal or evaluate the social, academic, etc. perceptions and/or skills of teachers and prospective teachers. As a result of the research, no scientific studies focused on revealing the current perceptions of prospective Turkish teachers about key competences were found. The research aims to reveal the current perceptions of Turkish language teaching graduates and prospective teachers in the Turkish language teaching department in the context of Turkish language teaching of eight key competences that have been added to the curriculum within the scope of the Turkish Qualifications Framework in accordance with the lifelong learning approach. For this purpose, the study was conducted with a case study, which is one of the qualitative research designs. The study group consisted of prospective Turkish language teachers studying at a state university in the Black Sea Region and who graduated from this institution. Data were collected using a semi-structured interview form created by the researchers and analyzed using content analysis method. According to the analysis and interpretations, it has been concluded that the participants' perceptions of competence are mostly far from the international, intercultural and interdisciplinary understanding in the text of the Recommendation; they have a more nationalist perception that focuses on individualism rather than concepts such as sociability and interaction. While knowledge can be economically removed when learned on its own, perception is more difficult to change and improve because it is in the context of attitudes. It is recommended that more advanced academic studies should be carried out with the theoretical knowledge to be acquired through the regulation of faculty course contents and practical gain through community service and learning-experience-centered teaching practices.

Anahtar Kelimeler

Key competence, course curriculum, prospective teacher perception, Turkish teacher, lifelong learning

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Anahtar Yetkinlikler Algısı

Öz

Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi; akademik, mesleki, genel ve diğer eğitimlerde öğrenme yollarıyla kazanılan tüm yeterlilik esaslarını sunan ulusal yeterlilikler çerçevesidir. Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından meydana getirilen bu çerçevede 2018 yılında güncellenen; bilgi, beceri ve tutumların bir birleşimi olarak tanımlanan sekiz anahtar yetkinlik yer almaktadır. Öz miras, toplumun millî ve manevi kaynaklarından edinilen değerlerdir. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata dâhil olup katkıda bulunmasını sağlayan eylemsel unsurdur. Bununla birlikte öğretmen adayları hem öğrenim hem de öğretim hayatlarında yetkinliklerin öncüleridir. Alanyazında öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik onların sosyal, akademik vb. algılarını ve/veya becerilerini ortaya çıkarmak ya da ölçmek amacıyla çeşitli araçlar geliştirilmiş, uygulanmış ve çalışmalar hâlinde sunulmuştur. Yapılan araştırmalar sonucu Türkçe öğretmeni adaylarının anahtar yetkinliklere dair mevcut algılarını ortaya çıkarmaya odaklı bilimsel çalışmalara rastlanmamıştır. Araştırma, Türkçe öğretmenliği mezunu ve Türkçe öğretmenliği bölümüne devam eden öğretmen adaylarının hayat boyu öğrenme anlayışı gereği Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi kapsamında öğretim programlarına eklenmiş olan sekiz anahtar yetkinliğin Türkçe öğretimi bağlamındaki mevcut algılarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel araştırma desenlerinden olan durum çalışması ile yürütülmüştür. Karadeniz Bölgesi’ndeki bir devlet üniversitesinde okumakta olan ve söz konusu kurumdan mezun Türkçe öğretmeni adayları çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmacılar tarafından oluşturulmuş yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle verilerin analizi yapılmıştır. Yapılan analiz ve yorumlamalara göre, katılımcıların yetkinlik algıları konusunda Tavsiye Kararı metninde yer alan uluslararası, kültürlerarası ve disiplinlerarası anlayıştan çoğunlukla uzak oldukları; sosyallik, etkileşim gibi kavramlardan ziyade bireysellik üzerinde yoğunlaşan, daha çok ulusalcı bir algıya sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi tek başına hatalı öğrenildiğinde tasarruflu bir şekilde giderilebilse de algı, tutumla ilişki dâhilinde olduğundan değişimi ve gelişimi daha zorlayıcıdır. Fakülte ders içeriklerinin düzenlenmesi yoluyla edinilecek teorik bilgilerin, topluma hizmet ve öğrenme-deneyim merkezli öğretmenlik uygulamaları yoluyla pratik kazanması ile daha gelişmiş akademik çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar yetkinlik, öğretim programı, öğretmen adayı algısı, Türkçe öğretmeni, hayat boyu öğrenme

Kaynakça

• Akkaş-Baysal, E. ve Hocaoğlu, N. (2019). Nitel araştırma modelleri-desenleri. G. Ocak (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (3. b.) içinde (s. 126-149). Pegem Akademi Yayınları. Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1985-1989. (1984). T.C. Resmî Gazete (18467, 23 Temmuz 1994).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. (24. Baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Direkçi, B., Şimşek, B. ve Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programı’nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34-49.
• Erkek, N., Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2022). Ortaokul öğretim programı yeterlilikleri yetkinlik alanı öğrenci ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Studies, 6(19), 43-70. https://doi.org/10.31455/asya.1034936
• Güleç, İ., Çelik, S. ve Demirhan, B. (2013). Yaşam boyu öğrenme nedir? kavram ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48.
• Güneş, F. (2017). Dil bilgisi öğretimi. Türkçe öğretimi: yaklaşımlar ve modeller. (12. b.) içinde (s. 273-299). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Göğebakan-Yıldız, D. (2018). Çoklu zekâ kuramı. Beceri gelişiminde çoklu zekâ ve bütünleştirilmiş program yaklaşımı. (2. b.) içinde (s. 17-49). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Hayat Boyu Öğrenme için Anahtar Yetkinliklere İlişkin Konsey Tavsiye Kararı (2018). Avrupa Birliği Resmî Gazetesi (2018/C 189/01, 4.6.2018).
• Kanık-Uysal, P. ve Çinpolat, E. (2022). Okuma becerisi öğretiminde web araçlarının kullanımı. K. Tekşan ve Ü. Süğümlü (Ed.), Web araçları ile Türkçe öğretimi. (3. b.) içinde (s. 59-88). Eğiten Kitap.
• Kocayiğit A. ve Karademir Ç. A. (2020). Türkçe dersi öğretim programı “öğrenmeyi öğrenme” yetkinlik alanının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1225–1236. http://dx.doi.org/10.18506/anemon.640835
• Konca, F. (2020). Eğitim 4.0: Eğitimin Geleceği Tartışmalarının Neresindeyiz? (2. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Maden, S. (2021). Disiplinler arasılık bağlamında ilk ve ortaöğretim programlarında Türkçe algısı. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(9), 51-72.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı.
• Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmî Gazete (30388, 11 Nisan 2018).
• Mesleki Yeterlilik Kurumu. (2015). Türkiye yeterlilikler çerçevesi.
• Mesleki Yeterlilik Kurumu. (2019). Avrupa yeterlilikler çerçevesi.
• Orakçı, A. ve Arhan, S. (2019). 2018 yılı Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı ile Türkçe ders kitaplarında roman türünün yeri. Milli Eğitim Dergisi, Temel Eğitim 48(1), 149-176.
• Özdaş, F. (2019). Öğretim programlarında yer alan yeterliliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(3), 771-790. http://dx.doi.org/10.30703/cije.550262
• Özdemir-Özden, D., Karakuş-Tayşi, E., Kılıç-Şahin, H., Demir-Kaya, S. ve Bayram, F. (2018). Öğretmen adaylarının 21. Yüzyıl becerilerine yönelik yeterlik algıları: Kütahya örneği. Turkish Studies, 13(27), 1163-1184. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14298
• Özgür, H. (2016). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlikleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 22-38. http://dx.doi.org/10.17860/efd.08241
• Süğümlü, Ü. (2021). Türkçe öğretim programında yetkinlikler. S. Aslan ve N. D. Şimşek (Ed.), Türkçe öğretmenin rehberi: öğretim programı. (8. b.) içinde (s. 203-225). Anı Yayıncılık.
• Taneri, A. ve Yüksel, S. (2020). Hayat bilgisi ders kitaplarının anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 185-209. https://dx.doi.org/110.30855/gjes.2020.06.02.002
• Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Turkish Studies. 7(2), 1115-1131. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3039