Satın Alma Gücü Paritesinin İncelenmesi: ADF Tipi Testlerden Kapsamlı Kanıtlar

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 2931 - 2946, 30.11.2023

Şevket Pazarcı Asım Kar

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1211569

Öz

Bu çalışmanın amacı, 1994:M01-2022:M09 döneminde Türkiye ekonomisi için Satın Alma Gücü Paritesi (SGP) hipotezinin geçerliliğini ADF tipi birim kök testlerini kullanarak geniş bir çerçevede incelemektir. Bu amaçla SGP hipotezinin geçerliliği ADF, RALS-ADF, Fourier-ADF ve Fourier KSS birim kök testleriyle sınanmıştır. Literatürden farklı olarak SGP hipotezinin geçerliliği yapısal kırılmalar ve doğrusal olmama durumu dikkate alınarak incelenmiştir. Elde edilen ampirik bulgulara göre, yapısal kırılmaların ve doğrusal olmama durumunun dikkate alınması durumunda sonuçların değiştiği görülmektedir. Kırılmaların dikkate alınmaması durumunda hipotezin geçersiz olabileceği görülürken, kırılmaların dikkate alınması durumunda hipotez geçerli olmaktadır. Yani, yapısal kırılmalar dikkate alındığında SGP hipotezi geçerli olmaktadır. Doğrusal olmama durumunun dikkate alınması durumunda da hipotez geçerli olmaktadır. Doğrusal olmayan çerçevede yapısal kırılmaların dikkate alınması sonuçlar açısından önemli bir rol oynamaktadır. Analiz sonuçları, Türkiye’de yapısal kırılmalar ve doğrusal olmama durumu altında SGP hipotezinin geçerli olduğunu ampirik olarak kanıtlamaktadır. Sonuçta, çalışmada incelenen dönem kapsamında Türkiye’nin reel döviz kuru serisinin durağan bir sürece sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

SGP, birim kök, yumuşak kırılmalar, doğrusal olmama, reel döviz kuru, PPP, unit root, smooth breaks, nonlinearity, real exchange rate

Examınıng Purchasıng Power Parıty: Extensıve Evıdence From ADF-Type Tests

Öz

The aim of this study is to examine the validity of the Purchasing Power Parity (PPP) hypothesis for the Turkish economy in the period 1994:M01-2022:M09, using ADF type unit root tests, in a broader framework. For this purpose, the validity of the SGP hypothesis was tested with ADF, RALS-ADF, Fourier-ADF and Fourier KSS unit root tests. Unlike the literature, the validity of the PPP hypothesis was examined by considering structural breaks and nonlinearity. According to the empirical findings obtained, it is seen that the results change when structural breaks and nonlinearity are taken into account. While it is seen that the hypothesis may be invalid if the breaks are not taken into account, the hypothesis is valid if the breaks are taken into account. That is, when structural breaks are taken into account, the PPP hypothesis is valid. Consideration of structural breaks in the nonlinear framework plays an important role in terms of results. The results of the analysis empirically prove that the PPP hypothesis is valid under structural breaks and nonlinearity in Turkey. As a conclusion, Turkey's real exchange rate series has a stationary process for the period examined in the study.

Anahtar Kelimeler

PPP, unit root, smooth breaks, nonlinearity, real exchange rate

Kaynakça

• Akçay, A . Ö ., & E rataş, F . ( 2015). Satın alma gücü p aritesi t eorisinin geçerliliği: G 7 örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 81-100. https://doi.org/10.17336/igusbd.72757
• Alba, J. D., & Papell, D. H. (2007). Purchasing power parity and country characteristics: Evidence from panel data tests. Journal of Development Economics, 83(1), 240-251. https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2005.09.006
• Aslan, N., & Kanbur, A. (2007). Türkiye'de 1980 sonrası satın alma gücü paritesi yaklaşımı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 9-43.
• Atasoy, A. B. (2016). Satınalma Gücü Paritesi, Kırılgan Beşli Ülkeleri’nde Geçerli Midir?. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 237-246.
• Bahmani-Oskooee, M., Chang, T., & Wu, T. P. (2015). Purchasing power parity in transition countries: Panel stationary test with smooth and sharp breaks. International Journal of Financial Studies, 3(2), 153-161. https://doi.org/10.3390/ijfs3020153
• Bozgeyik, Y ., & Aydın, A . ( 2019). S eçilmiş g elişmekte o lan ü lkelerde s atın a lma g ücü p aritesinin geçerliliğine ilişkin ampirik bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2068-2089. https://doi.org/10.26466/opus.596875
• Büberkökü, Ö . ( 2014). Y ükselen p iyasa e konomilerinde u luslararası s atın a lma g ücü p aritesi: p anel koentegrasyon testlerinden kanıtlar. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 8(1), 117-139.
• Cevıs, I., & Ceylan, R. (2015). Kırılgan beşlide satın alma gücü paritesi (SGP) hipotezinin test edilmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 10(37), 6381-6393. https://doi.org/10.19168/jyu.74953
• Ceylan, R ., & Ulucan, H. ( 2014). Satın alma gücü p aritesi hipotezi ( SGP)'nin O ECD ü lkeleri i çin t est edilmesi. Sosyoekonomi, 22(22). https://doi.org/10.17233/se.58967
• Chang, T., Lee, C. H., Chou, P. I., & Tang, D. P. (2011). Revisiting long-run purchasing power parity with asymmetric adjustment for G-7 countries. Japan and the World Economy, 23(4), 259-264. https://doi.org/10.1016/j.japwor.2011.09.001
• Christopoulos, D. K., & León-Ledesma, M. A. (2010). Smooth breaks and non-linear mean reversion: Post-Bretton Woods real exchange rates. Journal of International Money and Finance, 29(6), 1076-1093.􀀃https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2010.02.003
• Coşkun, N. (2020). Mutlak satın alma gücü paritesi hipotezi: Kırılgan beşli örneği. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 5(1), 41-55. https://doi.org/10.25229/beta.678866
• Çağlayan, E., & Saçaklı, İ. (2006). Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Sıfır Frekansta Spektrum Tahmincisine Dayanan Birim Kök Testleri ile İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
• Destek, M. A., & Okumuş, İ. (2016). Satın alma gücü paritesi hipotezi geçerliliğinin fourier birim kök testleri ile incelenmesi: OECD ülkeleri örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(1), 73-87.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431. https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
• Doğanlar, M ., M ike, F ., & K ızılkaya, O . ( 2021). T esting t he v alidity o f p urchasing p ower p arity in alternative markets: Evidence from the fourier quantile unit root test. Borsa Istanbul Review, 21(4), 375-383. https://doi.org/10.1016/j.bir.2020.12.004
• Dornbusch, R. (1985). Purchasing power parity. NBER Working Paper, No: 1591. DOI: 10.3386/w1591
• Drissi, R., & Boukhatem, J. (2020). A nonlinear adjustment in real exchange rates under transaction costs hypothesis in developed and emerging countries. Quantitative Finance and Economics, 4(2), 220-235. DOI: 10.3934/QFE.2020010
• Enders, W., & Lee, J. (2012). A unit root test using a Fourier series to approximate smooth breaks. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 74(4), 574-599. https://doi.org/10.1111/j.1468- 0084.2011.00662.x
• Güriş, B ., T ıraşoğlu, B . Y ., & T ıraşoğlu, M . ( 2016). Türkiye’de s atın a lma g ücü p aritesi g eçerli mi?: doğrusal olmayan birim kök testleri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(4), 30-42.
• Haciimamoglu, T. (2021). Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Fourier Birim Kök Testi ile İncelenmesi: N-11 Ülkeleri Örneği. Business and Economics Research Journal, 12(4), 799-811. DOI: 10.20409/berj.2021.353
• Han, A. (2022). Satın alma gücü pari̇tesi̇ hi̇potezi̇ni̇n sınanması; doğrusal olmayan bi̇ri̇m kök testleri̇nden kanıtlar: Testing the purchasing power parity hypothesis: evidence from nonlinear unit root tests. International Journal of Educational and Social Sciences, 1(1), 82-102.
• Holmes, M. J., Otero, J., & Panagiotidis, T. (2012). PPP in OECD countries: an analysis of real exchange rate stationarity, cross-sectional dependency and structural breaks. Open Economies Review, 23(5), 767-783. DOI: 10.1007/s11079-011-9234-0
• Im, K. S., Lee, J., & Tieslau, M. A. (2014). More powerful unit root tests with non-normal errors (pp. 315-342). Springer New York. DOI: 10.1007/978-1-4899-8008-3
• Ispir, S. (2018). Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Satınalma Gücü Paritesinin Geçerliliği Üzerine Yeni Bir İnceleme (The Re-investigation on the Validity of Purchasing Power Parity in Emerging Market Economies). Available at SSRN 3260808. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3260808
• Jiang, C., Jian, N., Liu, T. Y., & Su, C. W. (2016). Purchasing power parity and real exchange rate in Central Eastern European countries. International Review of Economics & Finance, 44, 349- 358. https://doi.org/10.1016/j.iref.2016.02.006
• Koçak, İ ., & Ö zbek, S . ( 2020). S atın A lma G ücü P aritesinin G eçerliliği: D urağanlık ve Birim Kök Testlerinden Yeni Kanıtlar. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 22- 31. https://doi.org/10.30711/utead.704902
• Köktürk, O., & Mert, U. (2019). Fourier Birim Kök Testi İle Satın Alma Gücü Paritesinin Türkiyen İçin Geçerliliğinin Analizi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(2), 877- 890. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i2.1055
• Li, H., Lin, Z., & Hsiao, C. (2015). Testing purchasing power parity hypothesis: A semiparametric varying coefficient approach. Empirical Economics, 48(1), 427-438. DOI: 10.1007/s00181-014- 0813-y
• Narayan, P. K. (2010). Evidence on PPP for selected Asian countries from a panel cointegration test with structural breaks. Applied Economics, 42(3), 325-332. https://doi.org/10.1080/00036840701604446
• Nazlioglu, S., Altuntas, M., & Kilic, E. (2022). PPP in emerging markets: evidence from Fourier nonlinear quantile unit root analysis. Applied Economics Letters, 29(8), 731-737. https://doi.org/10.1080/13504851.2021.1884834
• Nazlioglu, S., Altuntas, M., Kilic, E., & Kucukkkaplan, I. (2021). Purchasing power parity in GIIPS countries: evidence from unit root tests with breaks and non-linearity. Applied Economic Analysis. https://doi.org/10.1108/AEA-10-2020-0146
• Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 57(6), 1361-1401. https://doi.org/10.2307/1913712
• Rogoff, K. (1996). The purchasing power parity puzzle. Journal of Economic literature, 34(2), 647-668.
• Sağlam, Y., & Sönmez, F. E. (2017). Satın alma gücü paritesi hipotezi’nin panel çoklu yapısal kırılma testleri ile analizi: BRICT örneği. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 19-34.
• Su, C. W. (2012). Flexible fourier stationary test in purchasing power parity for central and eastern European countries. Ekonomický časopis, 60(01), 19-31.
• Taylor, A. M., & Taylor, M. P. (2004). The purchasing power parity debate. Journal of Economic Perspectives, 18(4), 135-158. DOI: 10.1257/0895330042632744
• Telatar, E., & Hasanov, M. (2009). Purchasing power parity in transition economies: evidence from the commonwealth of independent states. Post-communist Economies, 21(2), 157-173. https://doi.org/10.1080/14631370902778468
• Triki, M. B., & Maktouf, S. (2015). Purchasing power parity as a long-term memory process: evidence from some emerging countries. International Journal of Emerging Markets. 10(4), 711-725. https://doi.org/10.1108/IJoEM-02-2012-0021
• Wu, J., Bahmani-Oskooee, M., & Chang, T. (2018). Revisiting purchasing power parity in G6 countries: an application of smooth time-varying cointegration approach. Empirica, 45(1), 187-196.􀀃 https://doi.org/10.1007/s10663-016-9355-1
• Yıldırım, D. (2017). Empirical investigation of purchasing power parity for Turkey: Evidence from recent nonlinear unit root tests. Central Bank Review, 17(2), 39-45. https://doi.org/10.1016/j.cbrev.2017.03.001
• Yıldırım, D. Ç., Yıldırım, S., & Çoltu, S. (2019). ASEAN ülkelerinde satın alma gücü paritesi hipotezinin geçerliliğine ilişkin bir analiz. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 179-186.
• Yücesan, M. (2021). Fourier Tipi Birim Kök Testleri İle Türkiye Ekonomisinde Sayın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi (1980: M1-2019: M9). Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(39), 43-62. https://doi.org/10.35408/comuybd.682219