Study of the adapting the employee advocacy role perception scale into Turkish

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 340 - 369, 23.03.2025

Muharrem Aksu

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1460139

Öz

In this study, it was aimed to verify the validity and reliability of the Employee Advocacy Role Perception Scale and adapt it to Turkish culture. Depending on this purpose, the data obtained from 338 participants was divided into two, exploratory factor analysis (EFA) was applied to the first half, and confirmatory factor analysis (CFA) was applied to the other half. Analyzes were carried out through SPSS and AMOS programs. It was also found that the unidimensional scale explained 64.779% of the total variance. According to the findings obtained after the analysis, it was observed the KMO (.947) value, and the Bartlett test statistical value of the relevant scale are significant (x2(3287.423; p=.<0.001), the scale has a single-factor structure, and the item loads are varied between .628 and 873. According to confirmatory factor analysis fit indices, the acceptable fit of Chi-square (2.62) and RMSEA value (.072); It was determined that GFI (.955), AGFI (.920) and CFI value (.980) showed good fit. The goodness of fit indices of the single-factor structure that emerged after the analysis revealed a good and acceptable fit. According to the findings of the analysis conducted to determine the internal consistency of the scale, the Cronbach Alpha value of the relevant scale was .933; AVE value is .647; The CR value is .959, the correlation level between the two halves is 848; The first half test reliability value was .927; The second half test showed that the reliability value was .918. When EFA and CFA results are evaluated together, it is seen that the unidimensional structure of the Employee Advocacy Role Perception Scale, consisting of 9 items, is valid and its reliability level is high. As a result, the compatibility of the relevant scale with the Turkish cultural structure has been determined, and it is predicted that it will produce valid and reliable results in measurements regarding the employee advocacy role perception of human resources.

Anahtar Kelimeler

Human Resources, Employee Advocacy, Scale Adaptation

Proje Numarası

Yok

İşgören savunuculuğu rol algısı ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması

Öz

Bu çalışmada İşgören Savunuculuğu Rol Algısı Ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği test edilerek Türk kültürüne uyarlanması amaçlanmıştır. Bu amaca bağlı olarak 338 katılımcıdan elde edilen veriler ikiye bölünerek ilk yarısına açıklayıcı faktör analizi (AFA), diğer yarısına doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Analizler SPSS ve AMOS programları aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonrası elde edilen bulgulara göre, ilgili ölçeğin KMO (.947) değerinin ve Barlett testi istatistiki değerinin anlamlı olduğu (x2(3287.423; p=.<0.001), ölçeğin tek faktörlü bir yapıya sahip olduğu ve madde yüklerinin .628 ile .873 arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Tek boyutlu ölçeğin toplam varyansın %64.779’unu açıkladığı da saptanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi uyum indekslerine göre Ki-kare (2.62) ve RMSEA değerinin (.072) kabul edilebilir uyumu; GFI (.955), AGFI (.920) ve CFI değerinin (.980) ise iyi uyumu gösterdiği tespit edilmiştir. Analiz sonrası ortaya çıkan tek faktörlü yapıya ait uyum iyiliği indeksleri, iyi ve kabul edilebilir uyumu ortaya koymuştur. Ölçeğin iç tutarlılığını tespit etmeye yönelik yapılan analiz bulgularına göre ilgili ölçeğin Cronbach Alpha değerinin .933, AVE değerinin .647, CR değerinin .959, iki yarı arası korelasyon düzeyinin .848, ilk yarı test güvenirlik değerinin .927, ikinci yarı test güvenirlik değerinin ise .918 olduğu anlaşılmıştır. AFA ve DFA sonuçları birlikte değerlendirildiğinde İşgören Savunuculuğu Rol Algısı Ölçeğinin 9 maddeden oluşan tek boyutlu yapısının geçerliğe sahip olduğu ve güvenirlik düzeyinin de yüksek olduğu görülmektedir. Sonuç olarak ilgili ölçeğin Türk kültür yapısına uyumu tespit edilmiş olup insan kaynaklarının işgören savunuculuğu rol algısına ilişkin ölçümlerde geçerli ve güvenilir sonuçlar üreteceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, İşgören Savunuculuğu, Ölçek Uyarlama

Etik Beyan

Var

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Akgündüz, Y., & Şanlı, S. C. (2016b). İşgören avukatlığı ölçeğinin turizm işletmeleri örnekleminde Türkçeye uyarlama çalışması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(Special issue), 282-292. https://doi.org/10.21325/ jotags.2016.37
• Akgündüz, Y., & Şanlı, S. C. (2016a). İş tatmininin işten ayrılma niyeti üzerindeki negatif etkisinde işgören avukatlığının moderatör rolü. N. Kozak & Z. Aslan (Ed.), VIII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiri Kitabı içinde (pp. 306-316). Bizim Büro Matbaacılık ve Basımevi.
• Akgündüz, Y., Türksoy, S. S., & Nisari, M. A. (2023). How leader–member exchange affects job embeddedness and job dedication through employee advocacy? Journal of Hospitality and Tourism Insights, 6(2), 492-508. https://doi.org/10.1108/JHTI-08-2021-0230
• Aksu, M. (2023). Çalışan savunuculuğu ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(27), 1-30. https://doi.org/ 10.36543/kauiibfd.2023.001
• Armstrong, M., & Taylor, S. (2014). Armstrong’s handbook of human resource management practice, 13th Edition. Kogan Page.
• Aykan, E., & Akgül, H. (2018). Çalışanların örgütsel destek ve işgören avukatlığı algılarının işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisi: Kayseri lojistik sektöründe bir uygulama. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 34-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dusbed/issue/38695/449747
• Aykan, E., & Akgül, H. (2019). Örgütsel desteğin işe gömülmüşlük davranışları üzerindeki etkisinde işgören avukatlığının aracılık rolü: Kayseri lojistik sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2714-2733. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/758218
• Bakuwa, R. C. (2013). Exploring the HR professionals’ employee advocate role in a developing country: The case of Malawi. Australian Journal of Business and Management Research, 2(12), 39-48. https://doi.org/10.52283/NSWRCA.AJBMR.20120212A06
• Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.31.020180.002223
• Birdir, K., & Dalgıç, A. (2015). Otel yöneticilerinin sahip olduğu işgören avukatlığı düzeyi ve hizmetkar liderlik davranışlarının çalışanların duygusal tükenmişlik düzeylerine etkisi. A. Kelkit (Ed.),16. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (pp. 963-978). Detay Yayıncılık.
• Blau, P. (2017). Power and exchange in social life. Routledge. https://www.taylorfrancis.com/ books/mono/10.4324/9780203792643/exchange-power-social-life-peter-blau
• Blau, P. M. (1968). Interaction: Social exchange. D. L. Sills (Ed.), International encyclopedia of the social sciences içinde (Vol. 7, pp. 452-458). Macmillan/Free Press.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models içinde (pp. 136-162). Sage Publications.
• Büyüköztürk, S. (2023). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (30. baskı). Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10365/ 126871
• Clarke, M. A., & Hill, S. R. (2012). Promoting employee wellbeing and quality service outcomes: The role of HRM practices. Journal of Management & Organization, 18(5), 702-713. https://doi.org/10.1017/ S1833367200000626
• Conner, J., & Ulrich, D. (1996). Human resource roles: Creating value, not rhetoric HR. Human Resource Planning, 19(3), 38-49.
• Cropanzano, R., & Mitchell, M. S. (2005). Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of Management, 31(6), 874-900. https://doi.org/10.1177/0149206305279602
• Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/ issue/2666/34715
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2023). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LİSREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• Dalgıç, A., Birdir, K., & Güler, O. (2016). İşgören avukatlığının çalışanların rol çatışmaları ve rol belirsizliği üzerindeki etkisi: otel çalışanları üzerinde bir araştırma. M. Sarıışık & A. Saldamlı (Ed.), 3. Uluslararası Turizm ve Yönetim Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı içinde (pp.1194-1212). ADRA Yayıncılık.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500-507. https://doi.org/10.1037/0021-9010.71.3.500
• El-Aty, Y. A., & Deraz, A. (2018). The influence of perceived organizational support and employee advocacy on organizational commitment in hotels. International Journal of Heritage, Tourism and Hospitality, 12(1), 155-170. https://doi.org/10.21608/ijhth.2018.31505
• Elsaied, M. (2019). Supportive leadership and EVB The mediating role of employee advocacy and the moderating role of proactive personality. Journal of Management Development, 38(3), 225-237. https://doi.org/10.1108/JMD-04-2018-0119
• Fornell C., & Larcker D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312 George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 17.0 Update. (10th Edition). Pearson.
• Gürbüz, İ. E. (2024). Bir ölçme aracı nasıl tasarlanır? Başarı testi hazırlama ve ölçek geliştirme süreci. Seçkin Yayıncılık.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson., R. E., & Tatham, R. (2010). Multivariate data analysis. Pearson Prentice Hall.
• Karagöz, Y., & Bardakçı, S. (2020). Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. (1. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kıprızcı, E. (2022). İşgören avukatlığı ve motivasyonel dilin çalışan enerjisi üzerindeki etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
• Kim, D. O. (2009). Employees’ perspective on non-union representation: A comparison with unions. Economic and Industrial Democracy, 30(1), 120-151. https://doi.org/10.1177/0143831X08099436
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press.
• Koçak, D. (2020). The relationship between employee advocacy and psychological well-being: Mediating role of perceived insider status and moderating role of power distance. Ege Akademik Bakış, 20(3), 179-192. https://doi.org/10.21121/eab.795950
• Mamman, A., Rees, C. J., Bakuwa, R., Branine, M., & Kamoche, K. (2019). Employee advocacy in Africa: The role of HR practitioners in Malawi. Employee Relations, 41(1), 2-15. https://doi.org/10.1108/ER-12-2017-0296
• Mathis, R., Jackson, J., & Valentine, S. (2014). Human resource management (14th ed.). Independence: Cengage Brain Publishers.
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research. Lippincott.
• Nunnally, J. C. & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory. McGraw-Hill, Inc.
• Orçan, F. (2018). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi: İlk hangisi kullanılmalı? Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9(4), 413-421. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/ 608229
• Otaye, L., & Wong, W. (2014). Mapping the contours of fairness-The impact of unfairness and leadership (in)action on job satisfaction, turnover intention and employer advocacy. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 1(2), 191-204. https://doi.org/10.1108/JOEPP-02-2014-0010 Rynes, S. L. (2004). Where do we go from here? Imagining new roles for human resources. Journal of Management Inquiry, 13(3), 203-213. https://doi.org/10.1177/1056492604268202
• Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. https://www.stats.ox.ac.uk/~snijders/mpr_ Schermelleh.pdf
• Settoon, R. P., Bennett, N., & Liden, R. C. (1996). Social exchange in organizations: Perceived organizational support, leader–member exchange, and employee reciprocity. Journal of Applied Psychology, 81(3), 219-227. https://doi.org/10.1037/0021-9010.81.3.219
• Sims, R. R., & Sauser, W. I. (2014). Contemporary human resource management issues challenges and opportunities: Legal and regulatory issues in human resources management. Information Age Publishing.
• Stark, E., & Poppler, P. (2017). Evolution of a strange pathology: HRM as a strategic business partner and employee advocate in the USA. Employee Responsibilities and Rights Journal, 29, 1-14, https://doi.org/10.1007/s10672-016-9282-0
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (4th Edition). Allyn and Bacon.
• Van Buren, H. J., III, Greenwood, M., & Sheehan, C. (2011). Strategic human resource management and the decline of employee focus. Human Resource Management Review, 21, 209-219. http://dx.doi.org/10.1016/j.hrmr.2011.02.004
• Ulrich, D, & Brockbank, W. (2005). The human value proposition. Harvard Business School Press.
• Wright, C. (2008). Reinventing human resource management: business partners, internal consultants and the limits to professionalization. Human Relations, 61(8), 1063–1086. https://doi.org/10.1177/ 0018726708094860
• Yeh, Y. P. (2014). Exploring the impacts of employee advocacy on job satisfaction and organizational commitment: Case of Taiwanese Airlines. Journal of Air Transport Management, 36, 94-100. https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2014.01.002
• Yılmaz, V., & Çelik H. E. (2009). LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi-I. Pegem Akademi.