İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazı farkındalığı ve temel yazma becerilerinin incelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: ISRIS 2025, 578 - 590, 31.07.2025

Yasemin Kuşdemir

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1729430

Öz

Araştırmanın amacı, ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazı farkındalığı ve temel yazma becerilerinin incelenmesidir. Araştırmada betimsel tarama yöntemi tercih edilmiştir. Çalışma grubu, Ankara’da ilkokul birinci sınıfa devam eden 116 (56 kız / 60 erkek) öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplamak için Erken Okuryazarlık Gelişimini Belirleme Aracı’nda (EGBA) yer alan Kişisel Bilgi Formu, Yazı Farkındalığı Testi, Temel Yazma Becerileri Testi isimli ölçekler kullanılmıştır. Yazı Farkındalığı Testi’nde 15 madde; Temel Yazma Becerileri Testi’nde ise 16 test madde mevcuttur. Bu testlerin değerlendirme ölçütleri düşük, orta ve yüksek şeklindedir. Gerekli izinler alındıktan sonra bu testler her öğrenciye bireysel olarak toplam dört farklı oturumda uygulanmıştır. Verilerin normallik sayıltısını karşılayıp karşılamadığı kontrol edilmiş, Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri yapılmıştır. Yazı Farkındalığı Ölçeği ve Temel Yazma Becerileri Ölçeğinden alınan puanların çarpıklık-basıklık katsayıları incelenerek normallik durumuna karar verilmiştir. Buna göre normal dağılım gösteren değişkenlerin analizinde Bağımsız Örneklemler t Testi ve ANOVA; normal dağılım göstermeyen değişkenin analizinde Mann Whitney-U Testi ve Kruskal Wallis-H Testi yapılmıştır. Analizler sonucunda ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazı farkındalığının orta düzeyden az bir puan farkı ile yüksek düzeyi gösterdiği; temel yazma becerilerinin yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bir başka sonuca göre ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel yazma becerileri ve yazı farkındalığının cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazı farkındalığı ve temel yazma becerilerinin okul öncesi eğitim alma değişkeni bağlamında anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmanın bir diğer sonucunda göre ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazı farkındalığının sosyo-ekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Yazı farkındalığı , okuryazarlık , yazma becerisi

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Destekleyen Kurum

Kırıkkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2025/064

Teşekkür

Araştırmaya destek veren Kırıkkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi'ne teşekkür ederim.

An investigation of primary school first-grade students' print awareness and basic writing skills

Öz

The aim of the study is to examine the print awareness and basic writing skills of first grade primary school students. The descriptive scanning method was preferred in the study. The study group consists of 116 (56 girls / 60 boys) first grade primary school students in Ankara. The Personal Information Form, Print Awareness Test, and Basic Writing Skills Test scales in the Early Literacy Development Determination Tool (ELDD) were used to collect data. There are 15 items in the Print Awareness Test and 16 test items in the Basic Writing Skills Test. The evaluation criteria of these tests are low, medium and high. After the necessary permissions were obtained, these tests were applied to each student individually in a total of four different sessions. It was checked whether the data met the normality assumption, and the Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests were performed. The normality status was decided by examining the skewness-kurtosis coefficients of the scores obtained from the Print Awareness Scale and Basic Writing Skills Scale. Accordingly, Independent Samples t Test and ANOVA were used in the analysis of variables showing normal distribution; Mann Whitney-U Test and Kruskal Wallis-H Test were used in the analysis of variables not showing normal distribution. As a result of the analyses, it was determined that the print awareness of the first grade primary school students showed a high level with a difference of less than a medium level; and that their basic writing skills were at a high level. According to another result, it was revealed that the basic writing skills and print awareness of the first grade primary school students did not show a significant difference according to the gender variable. It was determined that the print awareness and basic writing skills of the first grade primary school students participating in the study showed a significant difference in the context of the variable of receiving pre-school education. According to another result of the study, the print awareness of the first grade primary school students differed significantly according to the socio-economic level.

Anahtar Kelimeler

Print awareness , literacy , writing skills

Proje Numarası

2025/064

Kaynakça

• Adams, A. M., & Simmons, F. R. (2019).Exploring individual and gender differences in early writing performance. Reading and Writing, 32, 235-263. https://doi.org/10.1007/s11145-018-9859-0.
• Bayraktar, V.(2018). Importance of reading interactive book in the development of writing awareness skills for preschool children. Journal of Child and Development (J-CAD), 1(1), 31-41. https://doi.org/10.36731/cg.418408.
• Benli, F. Ö., Demir, B. N., & Bay, D. N. (2022). Okul Öncesi eğitimde yazı farkındalığına yönelik öğretmenlerin sınıfta yaptıkları çalışmaların incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(13), 305-327. https://doi.org/10.57135/jier.1143046.
• Bosse, M. L., Chaves, N., & Valdois, S.(2014). Lexical orthography acquisition: is handwriting better than spelling aloud? Frontiers in Psychology, 5(1), 56–65. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00056.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2020). Sosyal bilimler için istatistik. [Statistics for social sciences] Pegem Akademi Yayıncılık.
• Conrad, N. J., & Deacon, S. H. (2023). Print learning: a theoretical framework for the role of children’s learning about the orthography in the development of reading skill. Reading Research Quarterly, 58(1), 113–125. https://doi.org/10.1002/rrq.489.
• Deacon, S. H., Pasquarella, A., Marinus, E., Tims, T., & Castles, A. (2019). Orthographic processing and children’s word reading. Applied Psycholinguistics, 40(2), 509–534. https://doi.org/10.1017/S0142716418000681.
• Delican, B,. & Ateş, S. (2021a). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesi. [Investigation of elementary school first grade students' early literacy skills]. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 151-165. https://doi.org/10.16916/aded.795356.
• Delican, B., & Ateş, S.(2021b). Erken okuryazarlık gelişimini belirleme aracının geliştirilmesi. [Development of Early Literacy Diagnostic Assessment Tool ] Cumhuriyet International Journal of Education, 10(1), 159-180. http://dx.doi.org/10.30703/cije.704440.
• Delican, B.(2018). Okuma yazmaya hazırbulunuşluğu belirleme aracının geliştirilmesi. [Development of reading and writing readiness diagnostic tool]. (Yayımlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi
• Fraenkel, J.R., & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education.(6st Ed.) McGraw~Hil1.
• Gosse, C., Parmentier, M., & Van Reybroeck, M. (2021). How do spelling, handwriting speed, and handwriting quality develop during primary school? Frontiers in Psychology, 12, 685681–685681. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.685681.
• Gökkuş, İ., & Akyol, H. (2020). Sesbilgisel farkındalık öğretiminin, erken okuryazarlık becerilerinin gelişimine etkisi. [The effect of phonological awareness training on the development of early literacy skills] Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 368-385. https://doi.org/10.16916/aded.686465.
• Graham, S., Gillespie, A., & McKeown, D. (2013). Writing: Importance, development, and instruction. Reading and Writing, 26, 1-15. https://doi.org/10.1007/s11145-012-9395-2.
• Jones, A. G. (2023). Handwriting abilities of low-SES elementary students compared to grade-level expectations (Unpublished master's thesis, East Carolina University).
• Karlsdottir, R., & Stefansson, T.(2002). Problems in developing functional handwriting. Perceptual and Motor Skills, 94(2), 623–662. https://doi.org/10.2466/pms.2002.94.2.623.
• Kim, Y. S., Puranik, C., & Otaiba, S.A.(2015). Developmental trajectories of writing skills in first grade: Examining the effects of SES and language and/or speech impairments. The Elementary School Journal, 115(4), 593-613.
• Lefebvre, P., Trudeau, N,. & Sutton, A.(2011). Enhancing vocabulary, print awareness and phonological awareness through shared storybook reading with low-income preschoolers. Journal of Early Childhood Literacy, 11(4), 453-479. https://doi.org/10.1177/1468798411416581.
• Maurer, M. N. (2024). Correlates of early handwriting: Differential patterns for girls and boys. Early Education and Development, 35(4), 843-858. https://doi.org/10.1080/10409289.
• Overvelde, A., & Hulstijn, W. (2011). Handwriting development in grade 2 and grade 3 primary school children with normal, at risk, or dysgraphic characteristics. Research in Developmental Disabilities, 32(2), 540–548. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2010.12.027.
• Polat, I., & Kesik, C. (2023). An analysis of handwriting legibility of first grade students by school starting age. International Journal of Progressive Education, 19(5), 199-206. https://doi.org/10.29329/ijpe.2023.603.13.
• Rohloff, R., Tortorelli, L., Gerde, H. K., & Bingham, G. E. (2023). Teaching early writing: Supporting early writers from preschool to elementary school. Early Childhood Education Journal, 51(7), 1227-1239.
• Salas, N., & Pascual, M. (2023). Impact of school SES on literacy development. PLoS ONE, 18(12), 1-17. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0295606.
• Temel, F., Efe, M. & Altan, R. Y.(2024). Okul öncesi dönemde görsel algı ve yazı farkındalığı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Investigation of the relationship between visual perception and print awareness skills in preschool period]. Ege Eğitim Dergisi, 25(1), 50-64. https://doi.org/10.12984/egeefd.1377719
• Truxius, L., Sägesser Wyss, J., & Maurer, M.N.(2025). Early handwriting development: A longitudinal perspective on handwriting time, legibility, and spelling. Frontiers in Psychology, 15, 1466061, 1-7. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1466061.
• Tucker, R., Castles, A., Laroche, A., & Deacon, S. H. (2016). The nature of orthographic learning in self-teaching: testing the extent of transfer. Journal of Experimental Child Psychology, 145, 79–94. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2015.12.007.
• Uyanık Aktulun, Ö., & Gözüm, A.İ. C. (2024). Görsel algılama destekli okuma yazmaya hazırlık etkinliklerinin yazı farkındalığına etkisinin incelenmesi. [Exploring the ımpact of visual perception supported early literacy activities on print awareness] MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 439-453. https://doi.org/10.33206/mjss.1392690.
• Wang, H. C., Marinus, E., Nickels, L. & Castles, A. (2014). Tracking orthographic learning in children with different profiles of reading difficulty. Frontiers in Human Neuroscience, 8, 468. https://doi.org/10.3389/fnhum.2014.00468.
• Whitehead, M.R. (2002). Developing language and literacy with young children. Paul Chapman Publishing
• Zugarramurdi, C., Fernández, L., Lallier, M., Valle-Lisboa, J. C., & Carreiras, M. (2022). Mind the orthography: revisiting the contribution of pre-reading phonological awareness to reading acquisition. Developmental Psychology, 58(6), 1003–1016. https://doi.org/10.1037/dev0001341.