Contribution of forestry and forest products program of universities to green employment in Turkey

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 2, 228 - 239, 15.12.2025

Selda Gedik Sarı

https://doi.org/10.17568/ogmoad.1769467

Öz

This study aims to examine the employment status of graduates from forestry and forest products programmes in vocational schools at universities, as well as their position within green employment. These graduates play a critical role in the conservation of forests, one of the natural resources and effectively implementing forestry activities, and are predominantly employed in the public sector as forest protection officers and forest technicians. Within the scope of the study, a literature review and document analysis were conducted using qualitative research methods, and the data obtained were analysed with SPSS 16.0 software. The findings indicate that an average of 550 forest protection officers were recruited annually between 2013 and 2025; however, there remains a minimum personnel shortage of 4,000 within the General Directorate of Forestry, and forestry operations continue with approximately 30% understaffing. According to the Spearman correlation analysis, a positive yet weak relationship was found between the forest assets of provinces and the number of students placed in these programmes (r = 0.265), although this relationship was not statistically significant (p = 0.181). This result suggests that, despite the prevalence of such programmes in provinces with high forest resources in Türkiye, forest potential does not directly determine student placement trends. Overall, the study demonstrates that graduates of these programmes possess significant potential in advancing sustainable.

Anahtar Kelimeler

Global Climate Change , forestry and forest products program , sustainable forestry , green employment , green jobs.

Türkiye’deki üniversitelerin ormancılık ve orman ürünleri programının yeşil istihdama katkısı

Öz

Bu çalışma, üniversitelerin meslek yüksekokullarındaki ormancılık ve orman ürünleri programı mezunlarının ormancılık sektöründeki istihdam durumunu ve yeşil istihdam içindeki konumunu incelemeyi amaçlamaktadır. Doğal kaynaklardan biri olan ormanların korunması ve ormancılık faaliyetlerinin etkin yürütülmesinde kritik bir role sahip olan bu mezunlar, özellikle kamu sektöründe orman muhafaza memuru ve orman teknikeri olarak görev yapmaktadır. Araştırmada nitel yöntemler kapsamında literatür taraması ve doküman analizi yapılmış, elde edilen veriler SPSS 16.0 programı ile değerlendirilmiştir. Bulgular, 2013–2025 yılları arasında yılda ortalama 550 orman muhafaza memuru alımı gerçekleştirildiğini, ancak Orman Genel Müdürlüğünde en az 4.000 personel açığı bulunduğunu ve orman işletmelerinde yaklaşık %30 eksik iş gücüyle faaliyetlerin sürdürüldüğünü göstermektedir. Spearman korelasyon analizine göre, illerin orman varlığı ile programa yerleşen öğrenci sayısı arasında pozitif ancak zayıf bir ilişki tespit edilmiştir (r = 0,265) ve bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı değildir (p = 0,181). Bu durum, Türkiye’de orman varlığı yüksek illerde programın yoğun olarak bulunmasına rağmen, orman potansiyelinin doğrudan öğrenci yerleşme eğilimini belirlemediğini göstermektedir. Genel olarak çalışma, bu program mezunlarının sürdürülebilir ormancılığın geliştirilmesi, yeşil iş gücünün güçlendirilmesi ve sektörün nitelikli personel ihtiyacının karşılanmasında önemli bir potansiyele sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Küresel iklim değişimi , ormancılık ve orman ürünleri programı , sürdürülebilir ormancılık , yeşil istihdam , yeşil işler.

Teşekkür

Makalenin özeti, 11. Uluslararası Meslek Yüksekokulları Sempozyumu (05-07 Ekim 2023. Düzce) bildirileri kitabında yer almıştır.

Kaynakça

• Abay, E., Sözay, K., Şahin, Ö.C., Temel, R.E., Tarhan, Y., Mihçiokur, S., 2022. Küresel iklim değişliği ve orman yangınları ülke ve dünya etkileri. Sağlık ve Toplum, 32(3), 3-13
• Acar, G., Özbekler, T.M., 2019. Üniversite öğrencilerinin ilçe ekonomisine katkıları: sinop üniversitesi ayancık meslek yüksekokulu örneği. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1): 33-54. Doi.org/10.30561/sinopusd.557231
• Alkan, H., 2013. Ormancılık ve Orman Ürünleri Programı öğrencilerine yönelik bir araştırma. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 14: 88-94
• Azazi, H., Uzma, O., 2022. Türkiye’de yeşil ekonomi, yeşil işler ve yeşil istihdam. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2): 93-100
• BLS, 2025. USA Bureau of Labor Statistics. Green product and service categories. (bls.gov). (Ziyaret tarihi:15.05.2025)
• Colijn, B., 2014. Green Jobs in Europe and the Increasing Demand for Technical Skills. Neujobs Working Paper No. 4.2. https://transition-europe.eu/en/publication/green-jobs-in-europe-and-the-increasing-demand-for-technical-skills/ (Ziyaret tarihi: 01.10.2025)
• Coşkuner, K.A., 2024. 2023 yılında Dünya’da ve Türkiye’de orman yangınları. Şu eserde: Türkiye İnsani Çalışmalar Yıllığı 2023. Kızılay Kültür ve Sanat Yayınları
• Daşdemir, İ., 2021. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3.Basım). Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Yayın No: 1536, ISBN 978-605-320-442-8, 210 s., Ankara.
• Daşdemir, İ., 2025. Ormancılık İşletme Ekonomisi (5.Baskı). Bartın Üniversitesi Yayın No: 10, Orman Fakültesi Yayın No: 6, ISBN 978-605-60882-8-5, 407 s., Bartın.
• Dierdorff, E.C., Norton, J.J., Drewes, D.W., Kroustalis, C.M., Rivkin, D., Lewis, P. 2009. Greening of the world of work: Implications for onet-soc and new and emerging occupations. onetcenter.org/dl_files/Green.pdf (Ziyaret tarihi: 21.08.2025)
• DKMP, 2025. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Korunan Alanlar. tarimorman.gov.tr /DKMP/Menu/26/Korunan-Alanlar, (Ziyaret tarihi: 04.07.2025)
• Durmuş, Ş., 2021. Orman emekçilerinin ormancılık politikasındaki yeri. 113-115. 2. Orman Yangınları Çalıştayı, 28 Ağustos, Muğla
• EEA, 2012. European Environment Agency. Environmental Indicator Report 2012 - Ecosystem Resilience and Resource Efficiency in a Green Economy in Europe, ISBN: 978-92-9213-315-3
• Erden Özsoy, C., 2016. Yeşil işler ve istihdam olanakları üzerine bir tartışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1): 51-59
• Evans-Klock, E., Poschen, P., Belen Sanchez, A., Hofmann, C., 2009. ILO Green Jobs Initiative and Implications for Skills Development. Şu eserde: Future Skill Needs for the Green Economy. CEDEFOP, 8-17. cedefop.europa.eu/files/5501_ en.pdf (Ziyaret tarihi: 21.08.2025)
• FAO, 2009. The Forest Sector ın the Green Economy, 33-34. sustainabledevelopment.un. org/content/documents/807DP-54.pdf (Ziyaret tarihi: 16.06.2025)
• FAO, 2013. Prmoting Decent Employment in Forestry for Improved Nutrition and Food Security Background Paper for the İnternational Conference on Forests for Food Security and Nutrition. 13-15 May FAO, Rome
• Gedik, S., Görücü, Ö., Öztürk Bekiroğlu, S., Eker, Ö., Güneş, Y., 2023. Polonya/Türkiye ormanları ve ormancılığının kapsam ve uygulama açısından karşılaştırılması. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi, 9(1): 149-170. Doi.org/10.53516/ajfr.1268 519
• Geray, A.U., 1998. Orman Kaynaklarının Yönetimi. Devlet Planlama Teşkilatı Yayını, Ankara
• Gordon, G.L., Quesnel, K.J., Abs, R., Ajam, N.K., 2018. A Case-Study based framework for assessing the multi-sector performance of green infrastructure. Journal of Environmental Management, 223: 371-384. Doi.org/10.1016/j.jen vman.2018.06.029
• Görmüş, A., 2019. Yeşil ekonominin istihdam üzerindeki yansımaları ve yeşil işler: cinsiyet temelli bir modelleme ile ingiliz işgücü anketinden bulgular. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (76): 29-66. Doi.org/10.26650/jspc. 2019.76.0001
• Gümüş, C., 2022. Türkiye’de Orman Mühendisliği Eğitimi ve KTÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü. Ormancılık Araştırma Dergisi, 9: Özel sayı, 369-380. Doi.org/10.17 568/ogmoad.1088760
• Günşen H.B., Atmiş, E., 2020. Kalkınma planlarında yer alan orman köylüsüne ilişkin politikaların zamansal değişimi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1): 256-272. Doi.org/10.240 11/barofd.701096
• ILO, 2013. International Labour Organization (Uluslararası Çalışma Örgütü). Green Jobs Becoming A Reality Progress and Outlook. Geneva
• ILO, 2014. Green Jobs Mapping Study ın the Philippines: An Overview Based on Initial Desk Research. ILO Regional Office for Asia and The Pacific
• MacGuire, F., Sergeeva, M., 2021. The Limits of Livability. The Emerging Threat of Smoke Impacts on Health From Forest Fires and Climate Change. The Global Climate And Health Alliance. climateandhealthalliance.org/wpcontent/uploads/2021/06/016062021_GCHA_bushfire_report_limits_livability_health.pdf (Ziyaret tarihi:26.05.2023)
• OGM, 1996. Orman Genel Müdürlüğü. Orman Muhafaza Memurları Görev ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik. ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane-sitesi/ mevzuat sitesi/Yonetmelikler (Ziyaret tarihi: 24.03.2023)
• OGM, 2021a. Türkiye Orman Varlığı. Ankara. ISBN 978-605-7599-68-1
• OGM, 2021b. Orman Genel Müdürlüğü, Orman Yangınları İstatikleri ogm.gov.tr/tr/ekutuphane /resmi-istatistikler (Ziyaret tarihi:26.03.2023)
• OGM, 2023. Orman Genel Müdürlüğü, Orman Muhafaza Memurluğu Atamaları, Duyuruları. https://.ogm.gov.tr (Ziyaret tarihi:20.06.2025)
• Reddy, K.P., Chandu, V., Srilakshmi, S., Thagaram, E., Sahyaja, C., Osei, B., 2023. Consumers perception on green marketing towards eco-friendly fast moving consumer goods. International Journal of Engineering Business Management, 15, 1-14. Doi.org/10.1177/18479790231170962
• Sak, R., Sak, İ.T.Ş., Şendil Ç.Ö., Nas, E., 2021. Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1): 227-250. Doi.org/10.33400/kuje.843306
• Satır Reyhan, A., Duygu, E., 2016. Çevre politikalarında yeni bir yaklaşım: yeşil işler ve yeşil istihdam. Memleket Siyaset Yönetim (MSY), 10(23): 21-39
• Sommers, D., 2013. BLS green jobs overview. Monthly Lab. Rev, 136(3): 3-16
• Stanef-Puică, M., Badea, L., Șerban-Oprescu, G., Șerban-Oprescu, A., Frâncu, L., Crețu, A., 2022. Green Jobs—A literature Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(13): 7998. Doi.org/10.3390/ijerph19137998
• Stevens, C., 2012. Gender in the Green Economy. News & Views. United Nations Research Institute for Social Development (UNRISD, unrisd.org)
• Sulich, A., Rutkowska., Popławski, Ł., 2020. Green jobs, definitional issues, and the employment of young people: an analysis of three european union countries. Journal of Environmental Management, 262(2020), 110314. Doi.org/10.1016/j.jenvman. 2020.110314 Şafak, İ., Eker, M., Başar, H., Okumuş, S., 2022. Ormancılıkta iş tanımının önemi (hizmet vasıtası şoförü örneği), Ormancılık Araştırma Dergisi, 2022, 9: (Özel)-55-66. Doi.org/10.17568/ogmoad. 1088806
• TOB, 2018. Tarım ve Orman Bakanlığı. Tarım Orman Şurası- Orman Yangınlarıyla Mücadelede Yenilikçi Yaklaşımlar Grubu Çalışma Belgesi. cdniys.tarimorman.gov.tr/api/File/GetFile/330/Sayfa/1416/1778/DosyaGaleri/20._orman_yanginlariyla mucadelede_yenilikci_yaklasimlar.pdf. (Ziyaret tarihi: 29.03.2023)
• Tolunay, A., 2001. Ormancılıkta Uygulayıcı Teknik Personel Eğitimi. I. Ulusal Ormancılık Kongresi Kitabı, Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) Yayını, 252-266, Ankara
• Toppinen, A., D’Amato, D., Stern, T., 2020. Forest based circular bioeconomy: matching sustainability challenges and novel business opportunities? Forest Policy and Economics, 110: 102041. Doi.org/ 10.1016/j.forpol.2019 .102041
• TÜİK, (2024). (Türkiye İstatistik Kurumu) Türkiye Nüfus ve Demografik Verileri.data.tuik.gov.tr/Kate gori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109. (Ziyaret tarihi:03.07.2025)
• Türker M.F., 2003. Sürdürülebilir Orman Kaynakları Yönetimi ile Orman Sınırları Dışına Arazi Çıkarma Uygulamaları Arasındaki Etkileşim: Mevcut Durum, Yaşanan Darboğazlar ve Çözüm Önerileri. Orman Kanununun 2/B Maddesinin Uygulanması ve Değerlendirilme- sindeki Sorunlar Paneli. TMMOB, Ankara
• WP, 2023. Wikipedia. Orman Genel Müdürlüğü. wikipedia.org/wiki/Orman_Genel_Müdürlüğü. (Ziyaret tarihi:03.07.2025)
• Yalçıner Ercoşkun, Ö., 2010. Yeşil yakalı kavramı ve Türkiye’deki yeşil yakalılar. Çağdaş Yerel Yönetimler, 19(3): 25-48
• Yılmaz, F., 2021. Yeşil iş kavramı: nitel bir araştırma. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi, İstanbul
• YÖK, 2019. Geleceğin meslekleri çalışması. Geleceğin Meslekleri Mesleklerin Geleceği Kongresi, Ankara
• YÖK, 2023. Yüksek Öğretim Program Atlası. yokatlas.yok.gov.tr/netler-onlisanstablo.php?b= 30044. (Ziyaret tarihi:30.03.2023)