Müdahale görmemiş sürgün kökenli genç sapsız meşe (Quercus petraea) meşcerelerinde artım ve büyüme

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Özel Sayı - II. Uluslararası Meşe Çalıştayı, 105 - 119, 01.12.2023

Abbas Şahin , Ahmet Yeşil

https://doi.org/10.17568/ogmoad.1351582

Öz

Bu çalışmanın amacı, Marmara Bölgesi’nde yayılış gösteren aynı yaşlı, saf ve müdahale görmemiş 20 yaşına kadar olan sürgün kökenli meşcerelerdeki artım ve büyüme ilişkisini ortaya koymaktır. Bu kapsamda, çalışmayı gerçekleştirmek için farklı yetişme ortamlarına sahip 11-20 yaş arasındaki meşcerelerin 26 adet geçici örnek alan verisinden yararlanılarak sapsız meşenin meşcere hacim ve hacim elemanları yaş, bonitet ve sıklık derecesinin fonksiyonu olarak incelenmiştir. Düzenlenen sıklığa bağlı hasılat tablosunda, I. bonitet ve 1,0 sıklık derecesine sahip (normal) müdahale görmemiş 20. yaştaki meşcerelerin; ağaç sayısı 6669 adet/ha, meşcere orta çapı 5,33 cm, meşcere orta boyu 5,99 m, göğüs yüzeyi 17,23 m²/ha, hacim miktarı 46,675 m³/ha ve yıllık cari hacim artım miktarı ise 4,88 m³/ha olarak belirlenmiştir. Müdahale görmemiş meşcereler için düzenlenmiş olan bu çalışmanın sonuçları, ormanların kökeni ve meşcerelerin geçmişteki yapısı ile kompozisyonu (bileşim) hakkında bilgi sunmanın yanında, müdahale görmüş meşcerelerin amaç kuruluşunun gerçekleştirilmesi ve koruya dönüştürme çalışmalarına yönelik katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sapsız Meşe, Bonitet, Hasılat, Artım ve büyüme, Koruya tahvil

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa ve Orman Genel Müdürlüğü

Increment and growth in sprout origin and non-intervened of young sessile oak (Quercus petraea) stands

Öz

The aim of this study is to reveal the increment and growth relationship in even-aged, pure, non-intervened, sprout originated stands up to 20 years old, spreading in the Marmara Region of Türkiye. In this context, 26 temporary sample field data of stands between 11 and 20 years of age with different habitats were used to carry out the study. Stand volume and volume components of sessile oak were investigated as functions of age, site index and density. In the yield table based on the frequency, the I. site and the non-intervened 20th age stands with a density degree of 1.0 (normal) were determined as follows: the number of trees is 6669/ha, the mean diameter of the stand is 5.33 cm, the mean height of the stand is 5.99 m, the basal area is 17.23 m²/ha, the volume is 46.675 m³/ha, and the current annual volume increment is 4.88 m³/ha. The results of this study, which was arranged for non-intervened stands, will not only provide information about the origin of forests and the past structure and composition of the stands but also help the realization of the purpose establishment of the intervened stands and their transformation into high forest.

Anahtar Kelimeler

Sessile oak, Site index, Yield, Increment and growth, Conversion of coppice

Kaynakça

• Akalp, T., 1978. Türkiye’deki Doğu Ladini (Picea orientalis L, Carr,) Ormanlarında Hasılat Araştırmaları, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2483, Orman Fakültesi Yayın No: 261, İstanbul
• Atay, İ., 1987. Doğal Gençleştirme Yöntemleri I-II, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4197, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın No: 1. Gür-Ay Matbaası, İstanbul
• Ducousso, A., Bordacs, S., 2004. Quercus robur and Q. petraea - Technical guidelines for genetic conservation and use for pedunculate and sessile oaks. EUFORGEN. (euforgen.org/publications/publication/iquercus-roburi-and-iquercus-petraeai-technical-guidelines-for-genetic-conservation-and) ve (Ziyaret tarihi: 5 Nisan 2022).
• Eraslan, İ., 1954. Trakya ve Bilhassa Demirköy Mıntıkası Meşe Ormanlarının Amenajman Esasları Hakkında Araştırmalar. T.C. Tarım Vekâleti Orman Umum Müdürlüğü, Yayın Sıra No: 132, Seri No: 13. Kader Basımevi, İstanbul
• Eraslan, İ., 1982. Orman Amenajmanı. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3010, Orman Fakültesi Yayın No: 318, İstanbul
• Eraslan, İ., Evcimen, B. S., 1967. Trakya’daki meşe ormanlarının hacim ve hâsılatı hakkında tamamlayıcı araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. A17 (1). 31-56
• Gencal, B., 2019. Bursa Orman Bölge Müdürlüğü Saçlı Meşe (Quercus cerris) Meşcerelerindeki Büyüme İlişkileri. Bursa Teknik Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Bursa
• Giray, N., Temerit, A., Başar, M., 2000. Meşe Baltalıklarında Bonitet ve Yaş Sınıfları İtibariyle Ağaç Serveti Tayini Üzerine Araştırmalar. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 276, Ankara
• Güngördü, M., 1999. Marmara Bölgesinin Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4176, Edebiyat Fakültesi Yayın No: 3416, ISBN: 975-404-536-4, İstanbul.
• Kasaplıgil, B., 1992. Türkiye’nin Geçmişteki ve Bugünkü Meşe Türleri. T.C. Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayın No: 675, Seri: No: 70, OGM Matbaası, Ankara.
• Kayacık, H., 1981. Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, II. Cilt, Angiospermae (Kapalı Tohumlular), 4. Baskı, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2766. Orman Fakültesi Yayın No: 287, İstanbul
• Kubitzki, K., 1993. Fagaceae. In The Families and Genera of Vascular Plants, (Kubitzki, K., Rohwer, J. G., Bittrich. V.; eds.], 2: 301-309. Springer-Verlag
• Menitsky, Y.L., 2005. Oaks of Asia. Science Pub. Inc., ISBN: 1578082293, 9781578082292, 549 p.
• MGM, 2014. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (mgm.gov.tr). Meteorolojik Parametrelerin Türkiye Analizi.
• Nixon, K.C., Muller, C.H., 1997. Quercus Linnaeus. In Flora of North America (by Editorial Committee), Vol. 3. Magnoliophyta: Magnoliidae and Hamamelidae, Oxford University Press, New York, USA, floranorthamerica.org
• Nixon, K.C, 2006. Global and Neotropical Distribution and Diversity of Oak (genus Quercus) and Oak Forests. In Ecology and Conservation of Neotropical Montane Oak Forests (Kappelle, M., Editor). P 3-13. Springer, Berlin
• OGM, 2005. Baltalık Ormanlar (B 18 1 OGM 0 00 03 01/A-1/617 Sayılı ve 21.10.2005 tarihli Resmi Yazı), Ankara
• Özdemir, G. A., 2013. Trakya Meşe Ormanlarında Artım ve Büyüme ilişkileri, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul
• Praciak, A., Pasiecznik, N., Sheil, D., Van Heist, M., Sassen, M., Correia, CS., Dixon, C., Fyson, G., Rushford, K., 2013. The CABI encyclopedia of forest trees, CABI, Oxfordshire, UK. ISBN: 978178064236.
• Saygılı, R., 2015. URL-1. Marmara Bölgesi Fiziki Haritası, cografyaharita.com. (Ziyaret tarihi:28.12.2018
• Şahin, A., 2014a. Marmara Bölgesi’ndeki meşe ormanları ve koruya tahvil (dönüştürme) uygulamaları-1. Orman ve Av, 2014 (4): 15-31, Ankara
• Şahin, A., 2014b. Marmara Bölgesi’ndeki meşe ormanları ve koruya tahvil (dönüştürme) uygulamaları-2. Orman ve Av, 2014 (5): 8-23, Ankara
• Şahin, A., 2020. Marmara Bölgesindeki Sapsız Meşe (Quercus petraea (Mattuschka) Liebl.) Meşcerelerinin Hasılatı ve Amenajman Esasları. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul
• Şahin, A., Özdemir, E., Özdemir, G. A., Biricik, Y., Korkmaz, Ü., Saraçoğlu, Ö., 2021. Macar Meşesi (Q. frainetto Ten.) Meşcerelerinin Hasılatı, Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Araştırma Projesi Sonuç Raporu, İstanbul
• Özdemir, G. A., 2013. Trakya Meşe Ormanlarında Artım ve Büyüme İlişkileri, İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul
• Yaltırık, F., 1984. Türkiye Meşeleri Teşhis Kılavuzu. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayını, Yenilik Basımevi, İstanbul. Yaltırık, F., Efe, A., 1994. Dendroloji. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3836, Orman Fakültesi Yayın No: 431, İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul.