Evaluations about the Taxpayer Rights in the context of the Selected Countries

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 3, 1061 - 1080, 30.11.2020

Engin Hapaksaz Orçun Avcı

https://doi.org/10.17153/oguiibf.634406

Öz

Nowadays the subject of the rights of taxpayers have initiated to be put on countries agenda in an open manner as a result of the taxpayer-oriented sense of taxation. Especially within the context of developed countries, it is observed that many legal arrangements have been made on the rights of taxpayers. It can be said that these rights have close relationships with human rights. While some countries regulate them by charter, some countries regulate taxpayer rights via the relevant tax laws. In some other countries, a mixed structure is observed. Today it can be said that there is a new trend about the subject of the rights of taxpayers around the world. In this context, the process of development of taxpayer rights and the legislative dimension within the scope of selected countries are examined by giving information about the theoretical structure of taxpayer rights.

Anahtar Kelimeler

Taxpayers’ Rights, Taxpayer Rights Charters, Selected Countries

Seçilmiş Ülkeler Kapsamında Mükellef Haklarının Değerlendirilmesi

Öz

Günümüzde mükellef hakları konusu mükellef odaklı vergileme anlayışının bir sonucu olarak, açık bir şekilde ülkelerin gündemine alınmaya başlanmıştır. Özellikle de gelişmiş ülkeler bağlamında mükellef hakları konusunda birçok yasal düzenleme yapıldığı görülmektedir. Bu hakların insan hakları ile yakın bir ilişki içinde olduğu söylenebilir. Bazı ülkeler bildirge ile düzenleme yaparken bazı ülkelerin ise, ilgili vergi kanunlarında mükellef haklarını düzenlediği görülmektedir. Diğer bazı ülkelerde ise, karma bir yapı gözlemlenmektedir. Günümüzde, dünyada mükellef hakları konusunda yeni bir eğilim olduğu söylenebilir. Bu bağlamda çalışmada, mükellef haklarının kuramsal yapısı hakkında bilgi verilerek seçilmiş ülkeler kapsamında mükellef haklarının gelişim süreci ve mevzuat boyutu inceleme konusu yapılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Mükellef Hakları, Mükellef Hakları Bildirgeleri, Seçilmiş Ülkeler

Kaynakça

• Abanoz, Mehmet (2014), “Gönüllü Uyum İçin Bir Öneri: “Mükellef Hakları Bildirgesi” Revize Edilmeli Midir?”, Yaklaşım Dergisi, S. 261, (Eylül), http://uye.yaklasim.com/MagazineContent.aspx?ID=26277, (Erişim: 05.01.2018).
• Anayurt, Ömer (2018), Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Güncellenmiş 18. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• ATO (2018a), “Taxpayer’s Charter”, https://www.ato.gov.au/About-ATO/About-us/In-detail/Taxpayers-charter/Your-rights-and obligations/, (Erişim: 02.08.2018).
• ATO (2018b), https://www.ato.gov.au/About-ATO/About-us/In-detail/Taxpayers-charter/Taxpayers--charter---what-you-need-to-know/?page=3#Your_rights, (Erişim: 02.08.2018).
• Aydın, Selda (2006), “Mükellef Hakları Bildirgesi: Avustralya Örneği”, Vergi Sorunları Dergisi, S. 214, (Temmuz), http://www.vergisorunlari.com.tr/makale/mukellef-haklari-bildirgesi-avustralya-ornegi/1916, (Erişim: 02.08.2018).
• Aykın, Hasan (2015), “Mükellef Haklarında Yeni ve İleri Bir Aşama: Vergi Mükellefi Ombudsmanlığı”, Vergi Sorunları Dergisi, S. 316, (Ocak): 146-151.
• Bentley, Duncan (2002), “The Signifance of Declarations of Taxpayers' Rights and Global Standards for the Delivery of Tax Services by Revenue Authorities”, Law papers, Bond University Law Faculty Publications, http://epublications.bond.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1034&context=law_pubs, (Erişim: 17.01.2018).
• Bentley, Duncan (2007), Taxpayers’ Rights: Theory, Origin and Implementation, Series on International Taxation, Kluwer Law International, The Netherlands.
• Bentley, Duncan (2016), “Taxpayer Rights in Australia Twenty Years After the Introduction of the Taxpayers’ Charter”, EJournal of Tax Research, Vol. 14, No. 2, (November): 291-318.
• Bevacqua, John (2012), “Australian Business Taxpayer Rights to Compensation for Loss Caused by Tax Official Wrongs - a Call for Legislative Clarification”, EJournal of Tax Research, Vol. 10, No. 2, (October): 227-249.
• Brzezinski, Bogumil (2009), “Taxpayers’ Rights: Some Theoretical Issues”, (Ed. Wlodzimierz Nykiel, Malgorzata Sek), Protection of Taxpayer’s Rights European, International and Domestic Tax Law Perspective, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer Business: 17-32.
• Christians, Allison (2016), “Taxpayer Rights in the United States”, (Ed. Cesar Alejandro Ruiz Jimenez), Tax Law and Human Rights: 1-18.
• Coates & Co (2018), https://www.coatesca.co.uk/data/enews_article.asp?ID=1682&AID=1782&CID=4, (Erişim: 05.04.2018).
• Çetin, Güneş; Gökbunar, Ramazan (2010), “Mükellef Haklarına Vergi İdaresi Çalışanlarının Bakışı”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1: 23-46.
• Direction Générale des Finances Publiques (2018), “La Charte des Droits et Obligations du Contribuable Vérifié”, Le Contrôle Fiscal et La Lutte Contre La Fraude https://www.economie.gouv.fr/files/files/directions_services/dgfip/controle_fiscal/organisation_fonctionnement/charte_aout_2018.pdf, (Erişim: 10.10.2019).
• Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/08-ALMANYA%20209-276.pdf, (Erişim: 21.07.2018).
• Gerçek, Adnan (2006), “Vergilemede Mükellef Hakları ve Türkiye’deki Durumun İncelenmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, S. 209, (Şubat): 121-149.
• Gerçek, Adnan; Özcan, Onur (2015), “Vergi Ombudsmanı: Fonksiyonları, Değişik Ülke Uygulamaları ve Türkiye için Çıkarımlar”, Vergi Sorunları Dergisi, S. 324, (Eylül): 49-64.
• Gerçek, Adnan; Çetin Gerger, Güneş; Taşkın, Çağatan; Bakar, Feride; Güzel, Simla (2015), Mükellef Hakları Türkiye Perspektifi ve Geliştirilmesi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gökbel, Doğan (2000), Mükellef Hakları, Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gözler, Kemal (2009), Hukuka Giriş, Güncelleştirilmiş ve Düzeltilmiş 6. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Güveyi, Nazmiye (2017), “Anglo-Sakson Hukuk Sistemi ve Kara Avrupası Hukuk Sitemi Boyutuyla Ekonomik İdare Hukuku Üzerine Bazı Düşünceler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXI, S. 1: 83-122.
• HMRC (2018a), “About Us”, https://www.gov.uk/government/organisations/hm-revenue-customs/about, (Erişim: 30.03.2018).
• HMRC (2018b), “Your Charter”, https://www.gov.uk/government/publications/your-charter/your-charter, (Erişim: 05.04.2018).
• IRS (2018), “Your Rights as a Taxpayer”, Department of the Treasury, Publication 1, https://www.irs.gov/taxpayer-bill-of-rights, (Erişim: 20.05.2018).
• Ishimura, Koji (1995), The State of Taxpayers’ Rights in Japan a Survey of the Legal Situation, Japan: Asahi University, Institute for International Trade Law, Gifu.
• James, Malcolm (2016), The UK Tax System: An Introduction, 3. Edition, Spiramus Press.
• James, Simon; Murphy, Kristina; Reinhart, Monika (2005), The Taxpayers’ Charter: A Case Study in Tax Administration, The Australian National University Centre for Tax System Integrity, Working Paper No. 62.
• Karataş Durmuş, Neslihan (2015), “Türk ve Fransız Vergi Hukuku Kapsamında Mükelleflerin Korunması”, 30. Türkiye Maliye Sempozyumu Bildiri Kitabı, Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İİBF Maliye Bölümü: 109-136.
• Karataş Durmuş, Neslihan (2016), “Türk ve Fransız Vergi Hukuku Kapsamında Mükelleflerin Korunması”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 48, (Temmuz-Aralık): 99-122.
• Karyağdı, Nazmi (2006), Amerika Birleşik Devletleri Gelir İdaresi’nde Vergi İncelemesi, Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No. 2006/371.
• Kaya, Mustafa Göktuğ; İlik, Hüseyin Kamil; Türkmen, Hakan (2017), Uluslararası Vergi Sistemi ve Denetim: Türkiye, ABD, İngiltere ve Diğer Ülkeler, 2. Basım, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Kayar, İsmail; Üzülmez, İlhan (2007), Hukukun Temel Kavramları, Güncelleştirilmiş 4. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Matsubara, Yuri (2018), “Tax Transparency”, National Report in Japan.
• Nakatani, Eiichiro; Ohno, Masato (2015), “General Report”, The Practical Protection of Taxpayers Fundamental Rights, International Fiscal Association 2015 Basel Congress Cahiers, Vol. 100, No. 2: 461-480.
• NTA Japan Report (2017), https://www.nta.go.jp/english/Report_pdf/2017e.pdf, (Erişim: 14.08.2018).
• OECD (2003), OECD Committee of Fiscal Affairs Forum on Tax Administration, Taxpayer’ Rights and Obligations Practice Note.
• OECD (2013), Tax Administration 2013, Comparative Information on OECD and Other Advanced and Emerging Economies, OECD Publishing.
• Organ, İbrahim (2008), Vergi Denetimi ve Türkiye Uygulaması, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Özcan, Onur (2016), “Ombudsman Kurumunun Vergi Ombudsmanı Özelinde İncelenmesi: İngiltere Hakem Ofisi Örneği”, Vergi Dünyası Dergisi, S. 413, (Ocak): 117-126.
• Reimer, Ekkehart (2009), “National Report on Taxpayer Protection in Germany”, (Ed. Wlodzimierz Nykiel, Malgorzata Sek), Protection of Taxpayer’s Rights European, International and Domestic Tax Law Perspective, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer Business: 200-231.
• Smiley, Stafford (2009), “National Report on Taxpayer Protection in the United States of America”, (Ed. Wlodzimierz Nykiel, Malgorzata Sek), Protection of Taxpayer’s Rights European, International and Domestic Tax Law Perspective, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer Business: 349-364.
• Taxpayer Advocate Service, Taxpayer Advocacy Panel (TAP 2018), https://www.irs.gov/advocate/taxpayer-advocacy-panel, (Erişim: 17.11.2018).
• Tieghi, Giovanna (2015), “Taxpayer Rights: A Constitutional Perspective the Italian Taxpayer Bill of Rights 15 Years on ‘at the Top of the World’. But What About Effectiveness?”, Washington: 1. International Conference on Taxpayer Rights: 1-29.
• Vanistendael, Frans (1996), “Legal Framework for Taxation”, (Ed. Victor Thuronyi), Tax Law Design and Drafting, International Monetary Fund, Vol. 1: 15-70.
• Yurtsever, Hatice (2010), “Anatomy of Taxpayers’ Rights: Case Study of Turkey”, Pakistan Journal of Social Sciences, Vol. 7, No. 5: 334-346.