ETİK KURALLAR

1. Sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki;
* Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
* İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
* İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
* Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
* Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
İzinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) makalenin “Yöntem” bölümünde yer verilmelidir.
Makale yükleme esnasında, makale dosyasına ilave olarak Etik Kurul Onay dosyası da sisteme yüklenmelidir.
Ayrıca, olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.

2. Makalede yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmiş olmalıdır. Eğer, çalışma bir kurumda yapılan uygulamayı kapsıyor ise, ilgili kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile izin alındığı açıkça belirtilmelidir.

3. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve bunun makalede (kaynak gösterilerek) belirtilmesi gerekmektedir.

4. Makalenin iThenticate benzerlik programları ile analizi sonucunda toplam benzerlik düzeyi %25 altında olmalıdır. Makale benzerlik dosyası da makale yüklerken eklenmelidir. 

5. Yazar, Hakem ve Editörün etik kurallara uyması
Yazarlar : Sadece ilgili çalışmaya katkı sağlayan kişiler yazar olarak dikkate alınmalıdır. Makale sonunda yazarların katkı oranları ile çıkar çatışması beyan edilmelidir.
Hakemler : Hakemler, çıkar çatışması ile ilgili olarak herhangi bir şüpheye düşmeleri durumunda değerlendirme süreci ile ilgili olarak Editöre danışmalıdır. Çıkar çatışmasını önlemek amacıyla makale yazarları ile aynı kurumda çalışan kişiler hakem olarak seçilmemektedir.
Editörler : Editör veya Alan editörü, makaleyi değerlendirmek üzere farklı kurumlardan en az 2 (tercihen 3) kişiyi hakem olarak atar. Makaleleri değerlendiren hakemlerin isimleri yazarlara bildirilmez (blind peer review). Ayrıca hakemlerin de, yazar isimlerini görmeden (double-blind peer review) makaleleri değerlendirmesi garanti edilir. Editör veya Alan Editörü, makalelerin hakem değerlendirme sürecinin yönetilmesinden sorumlu olup herhangi bir çıkar çatışması tesbit edilmesi halinde ilgili makaleyi ret etme hakkına sahiptirler.

6. Makalelerde (Yöntem bölümünde)  Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.

Bu çalışmada araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur. 

7. Dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.

8. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

9. Makalenin sonunda; “Araştırmacıların Katkısı”, varsa “Destek” veya “Teşekkür” ve “Çıkar Çatışması” beyanı verilmelidir.
Makalede, “Araştırmacıların Katkısı” başlığında, her bir yazarın araştırmaya katkısı belirtilmelidir. Bu başlıkta, yazarların isimleri mizanpaj aşamasında eklenecektir.

Bu araştırmada; Yazar1, anketin tasarımı, uygulanması, bilgisayara ortamına aktarılması, … ; Yazar2, bilimsel yayın araştırması, makalenin oluşturulması, … ; Yazar3, istatistiki analizler, makalenin sonuçlar…. hazırlanması konularında katkı sağlamışlardır. 

“Destek” veya “Teşekkür” başlığında, eğer çalışma bir kurum veya BAP tarafından desteklenmiş ise destek belirtilebilir. Ayrıca, makalede yazar olarak yer almayıp, araştırmanın veri toplama vb aşamasında destek olanlar var ise teşekkür edilebilir.

Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 2019-XXXX nolu proje kapsamında desteklenmiştir.
Anketlerin uygulanmasındaki desteklerinden dolayı Ç. Karakaya ve F.Ünlü’ye teşekkür ederiz. 

Çıkar çatışması konusunu açıklığa kavuşturmak için, yazarlar, makalenin sonunda herhangi bir “Çıkar Çatışması” olup olmadığı beyan edilmelidir.

Yazarlar tarafından herhangi bir çıkar çatışması beyan edilmemiştir.