Av köşklerinin av turizmindeki yeri; Bulgaristan örneği

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 3, 975 - 1005, 28.11.2025

Osman Özer

Öz

Av köşkleri, avcıların barındıkları, dinlendikleri, yiyip içtikleri, sosyalleştikleri ve av planlarını yaptıkları mekânlardır. Bu araştırmada yapıldığı zamandan bu yana kullanım amacına uygun olarak kullanılan ve günümüzde av turizmine kazandırılan Bulgaristan’ın kuzey doğu bölgesinde bulunan altı adet av köşkü incelenmiştir.
Av köşklerinin Bulgaristan’da av turizmine ciddi katkı sağladığı, buradan elde edilen gelirle öncelikle doğa, av ve yaban hayatını korumayı, ormancılık faaliyetlerine finans aktarıldığı bununla beraber yerel rehberlere, işçilere ve çiftçilere istihdam sağlayarak kırsal kalkınmaya destek verdiği görülmüştür. Bu bağlamda Anadolu’da geçmişte oldukça revaçta olan av köşkünü günümüzde hem bilimsel hem de sektörel bağlamda gündeme getirmek amaçlanmıştır. Türkiye’deki av turizmi kapsamında konaklama ve turizm işletmeciliğine yeni bir soluk kazandıracağı öngörülmektedir. Gözlem ve görüşmelerle elde edilmiş veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Av Köşkü , Av Turizmi , Avcı Turist , Trofe , Bulgaristan

The position of hunting lodges in hunting tourism; the example of Bulgaria

Öz

Hunting lodges’re places where hunters shelter, rest, eat-drink, socialize and make hunting plans. The study, six hunting lodges located in the north-eastern of Bulgaria, which have been used for their intended purpose since the time they’re conducted and have been used for hunting tourism today, were examined.
It’s observed that hunting lodges made a significant contribution to hunting tourism in Bulgaria, the income obtained from these lodges’s primarily used to protect nature, hunting, wildlife, financed forestry activities, also supported rural development by providing employment for local guides, workers and farmers. The context, it’s aimed to bring the hunting lodge, which was popular in Anatolia history, the agenda in both scientific and sectoral terms today. It’s anticipated that it’ll bring a new breath to accommodation and tourism management within the scope of hunting tourism in Turkey. The data obtained through observations and interviews’re analyzed using the descriptive analysis method.

Anahtar Kelimeler

Hunting Lodge , Hunting Tourism , Hunter Tourist , Trophy , Bulgaria

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2013). Verilerin Analizi, (Ed. A. A. Kurt) içinde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. s. 139-164. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Akbulut, Y. (2018). Veri Çözümleme Teknikleri, (Ed. A. Şimşek) içinde Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. s. 162-195. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bayat, F., (2009). Türk Kültüründe Av; Sosyo-Ekonomik Bağlamlı Avdan Bozkır Eğlence Avlarına Geçiş, Acta Turcica Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi. 1: 11.
• Bursamüze, (2025). Hünkar Köşkü Müzesi, Retrieved from https://www.bursamuze.com/hunkar-kosku-muzesi-499/. (E.T; 05.03.2025).
• Caferoğlu, A., (1972). Türklerde Av Kültürü ve Müessesesi, VII. Türk Tarih Kongresi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, s. 169-174.
• Celilova, A. (2019). Avcılık İnanç ve Ritüellerine Bakış, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 5, (8), 62-86.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, Çev. M. Bütün ve S.B. Demir, Ankara: Siyasal Kitabevi
• Dereli, A. B. (2023). Nitel veri analizi üzerine bir keşif: veriyi anlamlandırmak, (E. Taşdemir ve A. B. Dereli), içinde İletişimsel Bağlamda Nitel Araştırma: Desenler ve Veri Analizi. s. 45-63. Konya: Palet Yayınları
• Dickson, B., Hutton, J., & Adams, W. A. (2020). Recreational hunting, conservation and rural livelihoods: Science and practice. Journal of Applied Ecology, 47(4), 787-794. https://doi.org/10.1111/j.1365-2664.2009.01752.x
• Dimitrova, M., & Petrov, A. (2022). Service Quality and Customer Satisfaction in Bulgarian Hunting Lodges. European Journal of Tourism Research, 15(3), 78-95.
• Dubois, P., & Martineau, L. (2022). Rural tourism development through hunting lodges in France: An economic impact analysis. Tourism Management, 89, 104-112. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2022.104112
• Elmas, E. (2007). Avcı Mehmet Paşa Yalısı Restorasyon Projesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yükseklisans Tezi, İstanbul.
• Ersan, M.,( 2006). Türkiye Selçukluları’nda Devlet Erkânının Eğlence Hayatı, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt, 21.1.
• Georgiev, S., & Todorov, I. (2021). Infrastructure Analysis of Bulgarian Hunting Lodges. Bulgarian Academy of Sciences Tourism Studies, 8(2), 156-171.
• Güven, Ö. ve Hergüner, G., (1999). Türk Kültüründe Avcılığın Temel Dayanakları, PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol. 5, s. 32-47.
• Gyllbring, H. ve Hansson, G., N. (2010). Economic potential of hunting tourism in Swedish Lapland, Eds, Matilainen, A. ve Keskinarkaus, S. içinde The economic role of hunting tourism–examples from Northern areas. University of Helsinki Ruralia Institute Reports 64
• Hacıgökmen, M. A., (2018a). Türkiye Selçuklu Devlet Adamları, Konya: Çizgi Yayınları
• Hacıgökmen, M. A., (2018b). Selçuklularda Av Merasimleri ve Emir-İ Şikarlar, SUTAD, 43. 325-339. E-ISSN: 2458-9071
• Henderson, J., & Morrison, A. (2023). European Hunting Tourism Destinations Assessment. International Journal of Wildlife Tourism, 12(4), 234-251.
• Hunters & Game Management Association. (2023). Global hunting tourism industry report 2023. International Hunter Magazine, 45(3), 78-89.
• Huntinbulgaria (2025). Av hayvanları türleri, https://huntinbulgaria.com/game-species/ Erişim Tarihi: 05.02. 2025.
• İnanır, A. (2018). Destinasyon Yönetimi Kapsamında Paydaşlar Arası İlişkiler Üzerine Bir Araştırma: Göller Yöresi Örneği, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Doktora Tezi. Antalya
• Kafesoğlu, İ., (1953). Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Kafesoğlu, İ. (2014). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
• Kesikbaş, F. ve Erdoğan, N., (2020). Sultanların av köşkü: Kasr-ı Hümayun ve bahçesi, Bab Journal of FSMVU Faculty of Architecture and Design. S.1 , S. 31-45.
• Koller, R., Schneider, H., Andersson, P., & Johansson, M. (2024). European hunting lodge performance benchmarking: A five-country comparative study. Current Issues in Tourism, 27(12), 1923-1940. https://doi.org/10.1080/13683500.2023.2267891
• Kozak, M., (2017). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Köylü, P. (2003). Türk bahçesi kimliğinin mekân sentaksı açısından incelenmesi: Topkapı Sarayı örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• Marinov, D., & Stoyanova, P. (2022). Tourism in Bulgarian Economy: Analysis and Assessments. Economic Studies Journal, 31(7), 45-62.
• Müller, H., & Weber, K. (2023). Hunting lodges in Germany: Structure, performance, and sustainability practices. European Journal of Tourism Research, 34, 45-62. https://doi.org/10.54055/ejtr.v34i0.2756
• MZH, (2025). Bulgaristan avcılık sektörü, Retrived from, https://www.mzh.government.bg/bg/sektori/gori/lov/ E.T: 14.09.2025
• Nikolova, R., & Vasilev, M. (2023). Bulgarian Rural Tourism Development Strategies. Rural Development Quarterly, 18(1), 89-106.
• Novelli, M., Schmitz, B., & Spencer, T. (2021). Networks, clusters and innovation in tourism: A UK experience. Tourism Management, 27(6), 1141-1152. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2005.11.010
• Öney, G. (2005). Akşehir Sarayaltı Mahallesinde Bulunan Selçuklu Saray Çinileriyle İlgili Yeni Görüşler, 14-1: 225-240
• Özer, O. (2015). Av turizmi ve görsel medya: Yaban TV’nin Türkiye’deki yerli turist avcıların tutumlarına yönelik etkileri, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İzmir.
• Özer, O. (2020). Türkiye’nin av turizmi potansiyeli konusunda bir değerlendirme, Joghat, (3,1), 71-86. DOI:10.33083/joghat.2020.32.
• Özer, O. (2021). Türkiye'deki yerli turist avcıların av hayvanları için av köpeği tercihleri, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 13: 1, 87-127.
• Özer, O. (2022). Av turizminin gastronomi ve ekonomi açısından değerlendirilmesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya.
• Özer, O. (2023). Türkiye’deki avcıların avlanma faaliyetlerindeki kanatlı ve kürklü av hayvanı tercihleri, Temapor 3(2), 64-74.
• Özer, O. (2024). Av turizminin kırsal kalkınmaya etkisi; Türkiye ile kuzey ülkeleri karşılaştırılması. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 7(1), 343-366. https://doi.org/10.53353/atrss.1291798
• Petkov, V., & Angelova, S. (2023). Structural Analysis of Bulgarian Tourism Sector. Tourism Economics Bulgaria, 9(3), 123-138.
• Petrov, K., & Dimitrov, G. (2023). Forest Resources and Hunting Tourism in Bulgaria. Forest Management Review, 44(2), 67-82.
• Sloman, K. N. (2010). Research trends in descriptive analysis.The Behavior Analyst Today, 11(1), 20–35. https://doi.org/10.1037/h0100686
• Stoimenov, N., Markov, P., & Georgiev, L. (2023). Hunting Tourism Potential in Southeast Europe. Balkan Tourism Studies, 7(4), 178-194.
• Şenoğlu, B. ve Ortaçeşme, V. (2016). Antalya’daki Selçuklu Dönemi yapılarında bahçe mekânının analizi, Mediterranean Agricultural Sciences 2:55-63
• Türnüklü, A. (2000). “Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”, Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4): 543-559.
• Vasileva, D., & Georgiev, M. (2022). Biodiversity Conservation in Bulgarian Hunting Areas. Environmental Conservation Bulgaria, 15(6), 201-218.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.