Bu çalışma, dijitalleşmeyle birlikte dönüşen bilgi üretim süreçlerini, hesaplamalı sosyal bilimlerin (HSB) ortaya koyduğu yeni epistemolojik yaklaşımlar bağlamında ele almaktadır. HSB, büyük veri setlerini işleyebilen yöntem ve algoritmalar aracılığıyla toplumsal olguların niceliksel ölçümüne imkân verirken, bilgi üretimini veri merkezli ve hesaplamalı bir düzleme taşımaktadır. Bu dönüşüm süreci, epistemolojik sınırlılıklar, normatif belirsizlikler, etik açmazlar ve metodolojik indirgemecilik gibi sorunları da beraberinde getirmektedir. Nitekim çalışma, hesaplamalı yöntemlerin sağladığı olanaklara da değinmekle birlikte, HSB’nin alternatif epistemolojisine eleştirel bir yerden de bakmaktadır. Hesaplamalı yöntemlerin sunduğu fırsatları yalnızca teknik avantajlar olarak değil, aynı zamanda sosyal bilimlerde alternatif bilgi rejimlerinin kurulması açısından da değerlendirmektedir. HSB’nin sunduğu dönüşüm, sosyal bilimlerdeki bilgi-iktidar ilişkilerini, politik konumlanışları, etik tartışmaları ve yöntemsel bulanıklıkları yeniden düşünmeyi gerekli kılmaktadır.
This study examines the transformation of knowledge production processes in the context of digitalization, focusing on the new epistemological approaches introduced by computational social sciences (CSS). This shift marks the rise of new knowledge forms based on correlations, patterns, and predictions—departing from traditional positivist epistemology. However, this process also brings epistemological limitations, normative ambiguities, ethical dilemmas, and methodological reductionism. While addressing the potentials offered by computational methods, the study also adopts a critical stance toward CSS’s alternative epistemology. It considers the opportunities of computational approaches not merely as technical advantages, but as pathways for constructing alternative knowledge regimes within the social sciences. The transformation driven by CSS necessitates a reconsideration of knowledge-power relations, political orientations, ethical debates, and methodological ambiguities in contemporary social research.
Digital knowledge epistemology computational social sciences
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Bilgi ve Bilim Sosyolojisi, Bilim ve Teknoloji Sosyolojisi ve Sosyal Bilimler |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 25 Temmuz 2025 |
| Kabul Tarihi | 30 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Kasım 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 26 Sayı: 3 |