AN EXAMINATION ON THE REASONS FOR UNIVERSITY STUDENTS’ USE OF CIGARETTE, ALCOHOL, AND water pipe THOUGH THREE WAY LOG-LINEAR MODELS

Yıl 2007, Cilt: 8 Sayı: 2, 225 - 250, 01.06.2007

Zeynep Filiz

Öz

The purpose of the study is to describe the prevalence of the use of cigarette, alcohol and water pipe while exploring the influential risk factors that impact this problem. The study sample consists of 478 students attending Anadolu University and Eskişehir Osmangazi University. A questionnaire was used in collecting the data that were analyzed by using Log Linear Models. 51% of the participants were men. While prevalence of smoking was correlated with gender, age, living environment, and cigarette kind, it wasn’t correlated with number of siblings and family social status. While frequency of alcohol use was correlated with living environment and alcohol kind, it wasn’t correlated with number of siblings, family social status, gender and age. Frequency of water pipe use was correlated with living environment, gender and age. The paper suggests that decreasing the prevalence of cigarette, alcohol, and water pipe requires conscious role models such as teachers, doctors, parents for youth as well as quit campaingns.  

Anahtar Kelimeler

Smoking, Alcohol, Waterpipe, University Students, Log Linear Models

ÜÇ YÖNLÜ LOG-LİNEER MODELLER İLE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SİGARA, ALKOL VE NARGİLE İÇME NEDENLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışma üniversite öğrencilerinde sigara, alkol ve nargile içme sıklığını belirlemek ve bunları etkileyen risk faktörlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesinde okuyan 478 öğrenci oluşturmuştur. Veriler anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Log Linear Modeller kullanılmıştır. Araştırmaya katılan 478 öğrenciden 244’ü (%51) erkektir. Günde içilen sigara sayısı cinsiyet, yaş, barınma şekli ve sigara cinsinden etkilendiği kardeş sayısı ve ailenin sosyal durumundan etkilenmediği bulunmuştur. Alkol kullanım sıklığı barınma şekli ve alkol türünden etkilendiği kardeş sayısı, ailenin sosyal durumu, cinsiyet ve yaştan etkilenmediği ve nargile kullanım sıklığı cinsiyet, yaş ve barınma şeklinden etkilendiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, bir yandan gençlere rol model olacak öğretmen, doktor gibi meslek üyelerinin ve anne babaların bu konuda bilinçlendirilmelerinin sağlanması gerekirken, diğer yandan da bırakma kampanyaları düzenlenerek salgının gerilemesine ve sigara, alkol ve nargile mücadelesine katkıda bulunulmalıdır

Anahtar Kelimeler

Sigara İçme, Alkol, Nargile, Üniversite Öğrencileri, Log Linear Modeller

Kaynakça

• Agresti, A. (1984). Analysis of Ordinal Categorical Data, John Wiley & Sons Inc, Canada.
• Agresti, A. (1990). Categorical Data Analysis, John Wiley & Sons Inc, New York.
• Altındağ, A., Yanık, M., Yengil, E. ve Karazeybek,A.H. (2005). “Şanlıurfa’da Üniversite Öğrencilerinde Madde Kullanımı, Bağımlılık Dergisi, 6(2), 61-66.
• Altıntaş, H., Boztaş, G., Polat, C., Salor, Ö., Yaman, İ. ve Uğurlu, E. (2006). “Bir Kamu Kuruluşunu Bilgi İşlem Merkezi Çalışanlarının Sigara İçme ile İlgili Tutum ve Davranışları”, 7(1), 3-10.
• Anderson, E.B., (1990). The Statistical Analysis of Categorical Data, Springer Verlag, Berlin.
• Aşan, Z. (1999). Çok Boyutlu Kontenjans Tablolarında Log Linear ve Correspondence Analizinin Birlikte Kullanımı ve Bir Uygulama, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Eskişehir, Türkiye.
• Çakıoğlu, T.M. (1998). Balıkesir Üniversitesine Devam Eden Öğrencilerin Alkol ve Sigara Kullanım Durumları ve Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Türkiye.
• Karabulut, E. (1998). Log Linear Modeller ve Bir Uygulaması, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Türkiye.
• Kutlu, R. ve Çivi, S. (2006). “Seydişehir Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinde Sigara Kullanma Durumu ve Etkileyen Faktörler”, Bağımlılık Dergisi, 7(2), 18-26.
• Öner, S., Şaşmaz, T., Buğdaycı, R. ve Kurt, A.Ö. (2005). Mersin Çıraklık Eğitim Merkezi’ne Devam Eden Çıraklarda Sigara, Alkol, Madde Kullanma Prevelansı ve Etkileyen Risk Faktörleri, Yeni Symposium, 43(1), 33-37.
• Özaydın, Ö. (2001). Log Linear Model Analizinin SAS Paket Programında Organ Bağışı ile İlgili Uygulaması, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, Türkiye.
• Özaydın, Ö. (2003). Üç Yönlü Log-Linear Modeller ve Boşanma Nedenlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama, 3. İstatistik Kongresi (16-20 Nisan 2003)’ne sunulan bildiri, Antalya, Türkiye.
• Özdem, S. (1996). Çok Yönlü Frekans Tablolarının Yargılanmasında Uygun Log Lineer Modelin Kurulması ve Yorumlanması, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Türkiye.
• Pekşen, Y., Canbaz, S., Sünter, A.T., ve Tunçel, E.K. (2005). “Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı ve Etkileyen Faktörler”, Bağımlılık Dergisi, 6(3), 111-116.
• Yavuz, C. (2003). Zonguldak Lise Öğrencilerinin Sigara Kullanım Sıklığı ve Sigara Kullanımı Etkileyen Faktörler, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak, Türkiye.
• Yılmaz, V. (1996). Türkiye’deki İntiharlara İlişkin Kategorik Verinin Log Linear Modeller ile Analizi, Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Eskişehir, Türkiye.
• Yiğit, Ş. ve Khorsid, L. (2006). “Ege Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinde Alkol Kullanımı ve Bağımlılığı”, Bağımlılık Dergisi, 7(1), 24-30.