Toplumsal Cinsiyetin Şirketlere Yansımasında Ortaya Çıkan Ayrımcılık Kavramlarının Ardılları Üzerine Bir Model Önerisi

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 121 - 138, 01.06.2017

Sebahattin Yıldız

https://doi.org/10.17494/ogusbd.330753

Cited By: 6

Öz

Şirketlerde kadın ve erkeğin biyolojik ve beşeri sermaye farklılıklarından kaynaklanmayan toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık söz konusu olabilmektedir. Derleme niteliğinde hazırlanan bu çalışmada sosyolojik ve ekonomik kuramlar bağlamında incelenen bu ayrımcılığın şirketlere yansımasında ortaya çıkan kavramları belirlemek ve bu kavramların işle ilgili çıktılara etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Kapsamlı bir yazın araştırması neticesinde cam uçurum, cam asansör, cam yürüyen merdiven, cam duvar, cam labirent, göstermecilik ve çifte açmaz gibi kavramların toplumsal cinsiyet bağlamında kadınlarla ilgili şirketlere yansıyan ayrımcılık kavramları olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu kavramların kadınlar tarafından algılanmasının ardılları olan işle ilgili çıktılar üzerindeki olumsuz etkisine dair bir model geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Cinsiyet Ayrımcılığı, İşle İlgili Çıktılar, Cam Uçurum, Göstermecilik

Kaynakça

• Adams, S.M., Gupta, A. ve Leeth, J.D. (2009). “Are Female Executives Over-Represented in Precarious Leadership Positions?”, British Journal of Management, 20, 1-12.
• Aktaş, G. (2013) “Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1), 53-72.
• Alican, A. (2007), Kamu Memur Sendikalarında Çalışan Yönetici Kadınlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi).
• Ashby, J., Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2007). “Legal Work and The Glass Cliff:Evidence that Women Are Preferentially Selected to Lead Problematic Cases’’,William & Mary Journal Women and The Law’’, 13(3), 775-793.
• Bateson, G., Jackson, D.D., Haley, J. ve Weakland, J. (1956). “Toward a Theory of Schizophrenia’’, Behavioral Science, 1(4), 251-254
• Başak, S. (2013). “Toplumsal Cinsiyet”, Editörler: İ. Çapçıoğlu ve H. Beşirli, Sosyolojiye Giriş, Grafiker Yayınları, Ankara.
• Blau, P.M. (1964). Exchange and Power in Social Life, Transaction Publishers, London.
• Budig, M.J. (2002). “Male Advantage and The Gender Composition of Jobs: Who Rides the Glass Escalavator”, Social Problems, 49(2), 258-272.
• Cengiz, M., Temir, A. Ve Birsen, E. (2012). 60 Soruda Kadın İşçilere Özel Çalışma Koşulları El Kitabı, Uluslar arası Çalışma Örgütü, Ankara.
• Cook, A. ve Glass, C. (2013). “Glass Cliff and Organizational Saviors: Barriers to Minority Leadership in Work Organizations?”, Society for The Study of Social Problems, 60(2), 168-187.
• Çakır, S. (2010). “Feminizm: Ataerkil İktidarın Eleştirisi”, Derleyen: H. Birsen Örs, Modern Siyasal İdeolojiler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Demir, Ö. (2011). “Feminizm ve İktisat”, Editör: Veysel Bozkurt ve Fadime Güneş, Ekonomi Sosyolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 94-115.
• Eagly, A.H. ve Carli, L.L. (2007). Through the Labyrinth: The Truth About How Women Become Leaders, MA: Harvard Business School Press, s. 1-5, [Erişim: 10.11.2015, https://www.google.com.tr].
• Ensher, E.A., Grant-Vallone, E.J. ve Donaldson, S.I. (2001). “Effects of Perceived Discrimination on Job Satisfaction, Organizational Commitment, Organizational Citizenship Behavior, and Grievancez”, Human Resource Development Quarterly, 12 (1): 53-72.
• Erbay, E. ve Tuncay, T. (2006). “Sosyal Hizmet Bakışıyla Kadın İstihdamı’’, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 17(2), 25-40.
• Ersoy Çak, Ş. (2010). “Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm Teorileri Bağlamında Türkiye’deki Reklam Filmleri ve Popüler Müzik Videoları”, DEÜ GSF Dergisi, 4, 101-110.
• Giddens, A. (2012). “Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet (12. bölüm)”, Çeviren: İsmail Yılmaz, Sosyoloji, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• Güldü, Ö. Ve Ersoy Kart, M. (2009). “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Siyasal tutumlar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64 (3), 97-116.
• Haslam, S.A. ve Ryan, M.K. (2008). “The Road to Glass Cliff :Differences in the Perceived Suitability of Men and Women for Leadership Positions in Succeedings and Failing Organizations’’, Leadership Quarterly, 1-56.
• Haslam, S.A, Ryan, M.K., Kulich, C., Trojanowski, G. ve Atkins, C. (2010). “Investing with Prejudice: The Relationship Between Women’s Presence on Company Boards and Objective and Subjective Measures of Company Performance, British Journal of Management, 21 (2), 484-497.
• http://www.answers.com, Erişim Tarihi: 27.02.2016.
• http://www.dailymail.co.uk, Erişim Tarihi: 27.02.2016.
• http://www.ehow.com, Erişim Tarihi: 27.02.2016.
• http://www.forbes.com, Erişim Tarihi: 27.02.2016.
• http://www.hbr.org, Erişim Tarihi: 27.02.2016.
• http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377248/lang--tr/index.htm, Erişim Tarihi: 23.03.2016.
• http://oxfordindex.oup.com, Erişim Tarihi: 21.10.2015.
• https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm, Erişim Tarihi: 15.05.2016
• https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4857.html, Erişim Tarihi: 15.05.2016
• http://www.thefullwiki.org/Glass_ceiling, Erişim Tarihi: 21.10.2015.
• Judge, E. (2003). “Women on Board: Help or Hindrance?’’, The Times, (www.thetimes.co.uk, Erişim Tarihi: 09.05.2016).
• Kanter, R. M. (1977). “Some Effects of Proportions on Group Life: Skewed sex rations and responses to token women”, American Journal of Sociology, 82, 965-990.
• Klenke, K. (1997a). “Women in the Leadership and Information Labyrinth Looking for the Thread of Ariadne”, A Leadership Journal :Women in Leadership –Sharing the Vision, 1(2), 57-70.
• Klenke, K. (1997b). Women’s Leadership in Context,Women’s in the Leadership Contextual Dynamics and Boundaries, Emerald Group Publishing Limited, UK.
• Koçak Turhanoğlu, A. (2012). “Sosyoloji, Bilim ve Yöntem”, Editör: Aşkın Koçak Turhanoğlu, Sosyoloji-1, Açıköğretim Yayınları, Eskişehir.
• Kulich, C., Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2014).’’The Political Glass Cliff:Understanding How Seat Selection Contributes to The Under Performans of Ethnic Minority Candidates”, Politics Research Quartely, 67(1), 84-95.
• Lamsa, A.M., Jyrkinen, M. Ve Heikkien, S. (2012). “Women in Managerial Careers”, Editor. Pucetaite, R. Cases in Organizational Ethics, Vilnuis University Press, Lithunia, 4-16.
• Macarie, F.C. ve Moldovan, O. (2012). “Gender Discrimination in Management Theoretical and Emprical Perpectives’’, Transylvanian Review of Administrative Sciences, (35), 153-172.
• Madichie, N.O. (2013). “Sex in the Kitchen:Changing Gender Roles in a Female – Dominated Occupation’’, International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 18(1), 90-102.
• Meharoof, A.R. (2010). Glass Ceiling: Myth or Reality?, Masters Degree in Social Works, Mangalore.
• Mulcay, M. ve Linehan, C. (2014). “Females and Precarious Board Positions: Further Evidence of the Glass Cliff”, British Journal of Management, 25 (3): 425-438.
• Nandy, S., Bhaskar, A. ve Ghosh, S. (2014). “Corporate Glass Ceiling: An Impact on Indian Women Employees”, International Journal of Management and International Business Studies, 4(2), 135-140.
• Onay, M. (2009). “Algılanan Cinsiyet Ayrımcılığının Sonuçları ve Konuyla İlgili Ampirik bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 9(4), 1101-1125.
• Özkaplan, N. (2013). “Kadın Akademisyenler: Cam Tavanlar Hala Çok Kalın”, Kadın Araştırmaları Dergisi, 12, 1-23.
• Parlaktuna, İ. (2010). “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayırım Analizi’, Ege Akademik Bakış Dergisi, 10(4), 1217-1230.
• Peng, K.Z., Hang-Tue, N., Junqi, S. ve Chi-Sum, W. (2009). “Gender Differences in the Work Commitment of Chinese Workers: A Investigation of Two Alternative Explanations”,Journal of World Business, 44, 323-335.
• Puceitaite, R. (2012). Cases in Organizational Ethics, Kaunas Faculty of Humanities, Vilnius University, Lithuania.
• Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2005). “The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represented in Precarious Leadership”, British Journal of Management, (16), 81-90.
• Ryan, M.K. ve Haslam, S.A. (2007). “The Glass Cliff: Exploring The Dynamics Surrounding The Appointment of Women to Precarious Leadership Positions, Academy of Management Review, 32(2), 549-572.
• Ryan, M.K., Haslam, S.A. ve Postmes, T. (2007). “Reactions to Glass Cliff: Gender Differences in The Explanations for The Precariousness of Women’s Leadership Positions’’, Journal of Organizational Change Management, 20(2), 182-197.
• Ryan, M.K. Ve Haslam, S.A. (2009). “Glass Cliffs Are Not So Easily Scaled: On The Precariousness of Female CEO’s Positions’’, British Journal of Management, (20), 13-16.
• Ryan, M.K., Haslam, S.A., Hersby, M.T. ve Bongiorno, R. (2011). “Think Crisis –Think Female:The Glass Cliff and Contextual Variation in The Manager –Think Male Stereotype”, Journal Of Applied Pyschology, 96(3): 470-484.
• Sabharwal, M. (2013). “From Glass Ceiling to Glass Cliff: Woman in Senior Executive Service’’, Journal of Public Administration Research and Theory, June 14, 1-29.
• Sanchez, J.I. ve Brock, P. (1996). “Outcomes of Perceived Disrimination Among Hispanic Employees: Is Diversity Management A Luxury or Necessity”, Academy of Management Journal, 39 (3), 704-719.
• Shaffer, M.A., Joplin, J.R., Bell, M.P., Lau, T ve Oğuz, C. (2000). “Gender Discrimination and Job-Related Outcomes: A Cross-Cultural Comparasion of Working Women in the United States and China”, Journal of Vocational Behavior, 57, 395-427.
• Williams, C.L. (1992). “The Glass Escalator: Hidden Advantages for Men in the ‘’Female’’Professions”, Social Problems, 39(3), 253-257.
• Yıldız, S., Sakal, Ö. ve Alhas, F. (2016). “Cam Tavandan Cam Uçurum’a: Kriz Düşün Kadın Düşün”, 24. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 29-31 Mayıs, İstanbul, 509-519.
• Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö. ve Yıldız, H. (2016). “Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar?”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (4), 1119-1146.
• Yoğun Erçen, A.E. (2008). Kadınların Cam Tavanı Aşma Stratejileri: Büyük Ölçekli Türk İşletmelerinde Bir İnceleme, Çukurova Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Adana