Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 20 , 941 - 956, 05.04.2019
https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087

Öz

Bu araştırmanın temel amacı Albert Bandura’nın ahlaki uzaklaşma
kavramını meslek lisesi öğrencilerinin algıları bağlamında çeşitli değişkenler
açısından incelemek ve mevcut algının güçlendirilmesi için öneriler sunmaktır.
Nicel bir araştırma olan bu çalışmada veriler Bandura, Barbaranelli, Caprara ve
Pastorelli (1996) tarafından geliştirilen, Gezici Yalçın, Şenyurt, Gültepe ve
Coşkun (2016) tarafından Türkçe uyarlaması gerçekleştirilen Ahlaki Uzaklaşma
ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin büyük
bir şehrinin bir merkez ilçesindeki dört meslekî ve teknik Anadolu lisesinde
2016-2017 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş
334 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin ahlaki uzaklaşma düzeylerinin
disiplin cezası geçmişi olması durumuna göre farklılık göstermediği, ancak
cinsiyet, sınıf tekrarı yapmış olma ve okul öncesi eğitimi alma gibi
değişkenler açısından farklılık gösterdiği tespit edilmiştir

Kaynakça

  • Bakioğlu, A. ve Baltacı, R. (2017). Akreditasyon: Eğitimde kalite. Ankara: Pegem. Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V. ve Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of self-efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67(3), 1206-1222. http://doi.org/10.2307/1131888 Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company. Bandura, A. (1999). Moral disengagement in the perpetration of inhumanities. Persona-lity and Social Psychology Review, 3(3), 193-209. http://doi.org/10.1207/s15327957pspr0303_3 Bandura, A. (2002). Selective moral disengagement in the exercise of moral agency. Jour-nal of Moral Education, 31(2), 101-119. http://doi.org/10.1080/0305724022014322 Bandura, A. (2015). Moral disengagement: How people do harm and live with themselves. New York: Worth Publishers. Barnes, G. M., Welte, J. W., Hoffman, J. H. ve Dintcheff, B. A. (1999). Gambling and alcohol use among youth: Influences of demographic, socialization, and individual fac-tors. Addictive Behaviors, 24(6), 749-767. http://doi.org/10.1016/S0306-4603(99)00048-9 Berkowitz, M. W. ve Grych, J. H. (2000). Early character development and education. Early Education and Development, 11(1), 55-72. http://doi.org/10.1207/s15566935eed1101_4 Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal nilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma dese-ni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilim-sel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Aka-demi. Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Bandura, A. ve Zimbardo, P. G. (2000). Prosocial foundations of children’s academic achievement. Psychological Science, 11(4), 302-306. http://doi.org/10.1111/1467-9280.00260 Carolli, M. E. D. ve Sagone, E. (2014a). Belief in a just world, prosocial behavior, and mo-ral disengagement in adolescence. Procedia Social and Behavioral Sciences, 116, 596-600. http://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.263 Carolli, M. E. D. ve Sagone, E. (2014b). Mechanisms of moral disengagement: An analysis from early adolescence to youth. Procedia Social and Behavioral Sciences, 140, 312-317. http://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.426 Cory, S. N. ve Hernandez, A. R. (2014). Moral disengagement in business and humanities major: An exploratory study. Research in Higher Education Journal, 23, 1-11. Fitzpatrick, S. ve Bussey, K. (2017). The role of moral disengagement on social bullying in dyadic very best friendships. Journal of School Violence, 17(4), 417-429. http://doi.org/10.1080/15388220.2017.1355810 Fontaine, R. G. (2007). Toward a conceptual framework of instrumental antisocial deci-sion-making and behavior in youth. Clinical Psychology Review, 27(5), 655-675. http://doi.org/10.1016/j.cpr.2007.01.012 George, D. ve Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. New York: Routledge. Gezici Yalçın, M., Şenyurt, A. Y., Gültepe, B. ve Coşkun, H. (2016). Ahlâkî uzaklaşma ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 309-332. http://doi.org/10.23863/kalem.2017.63 Gini, G., Pozzoli, T. ve Hymel, S. (2014). Moral disengagement among children and youth: A meta-analytic review of links to aggressive behavior. Aggressive Behavior, 40(1), 56-68. http://doi.org/10.1002/ab.21502 Haddock, A. D. ve Jimerson, S. R. (2017). An examination of differences in moral disen-gagement and empathy among bullying participant groups. Journal of Relationships Research, 8(15), 1-15. http://doi.org/10.1017/jrr.2017.15 Hamlin, J. K., Wynn, K. ve Bloom, P. (2007). Social evaluation by preverbal infants. Natu-re, 450, 557-560. http://doi.org/10.1038/nature06288 Haslip, M. J. ve Gullo, D. F. (2017). The changing landscape of early childhood education: Implications for policy and practice. Early Childhood Education Journal, 46(3), 249-264. http://doi.org/10.1007/s10643-017-0865-7 Houwing, F. L. ve Bussey, K. (2017). Moral disengagement and the propensity to endorse physical punishment practices. Journal of Child and Family Studies, 26(4), 1206-1218. http://doi.org/10.1007/s10826-016-0643-y Jackson, L. E. ve Sparr, J. L. (2005). Introducing a new scale for the measurement of mo-ral disengagement in peace and conflict research. Conflict & Communication Online, 4(2), 1-16. Johnson, C. E. (2014). Why “good” followers go “bad”: The power of moral disenga-gement. Journal of Leadership Education, Özel Sayı, 36-50. http://doi.org/10.12806/V13/I4/C6 Kahneman, D. (2017). Hızlı ve yavaş düşünme. İstanbul: Varlık. Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kokkinos, C. M. ve Kipritsi, E. (2018). Bullying, moral disengagement and empathy: Exploring the links among early adolescents. Educational Psychology, 38(4), 535-552. http://doi.org/10.1080/01443410.2017.1363376 Lansford, J. E. (2018). Development of aggression. Current Opinion in Psychology, 19, 17-21. http://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.03.015 Levesque, R. J. R. (2011). Encyclopedia of Adolescence. New York: Springer. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Ortaöğretim kurumları yönetmeliği. Moore, C. (2008). Moral disengagement in process of organizational corruption. Journal of Business Ethics, 80(1), 129-139. http://doi.org/10.1007/s10551-007-9447-8 Moore, C. (2015). Moral disengagement. Current Opinion in Psychology, 6, 199-204. http://doi.org/10.1016/j.copsyc.2015.07.018 Özen, Y., & Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştirmalarinda evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 394-422. Paciello, M., Fida, R., Tramontano, C., Cole, E. ve Cerniglia, L. (2013). Moral dilemma in adolescence: The role of values, prosocial moral reasoning and moral disengagement in helping decision making. European Journal of Developmental Psychology, 10(2), 190-205. http://doi.org/10.1080/17405629.2012.759099 Paciello, M., Muratori, P., Ruglioni, L., Milone, A., Buonanno, C., Capo, R., Lochman, J. E., ve Barcaccia, B. (2017). Personal values and moral disengagement promote agg-ressive and rule-breaking behaviours in adolescents with disruptive behaviour disor-ders: A pilot study. International Journal of Offender Therapy and Comparative Crimi-nology, 61(1), 46-63. http://doi.org/10.1177/0306624X15589593 Risser, S. ve Eckert, K. (2016). Investigating the relationships between antisocial behavi-ors, psychopathic traits, and moral disengagement. International Journal of Law and Psychiatry, 45, 70-74. http://doi.org/10.1016/j.ijlp.2016.02.012
  • Robson, C. ve Witenberg, R. T. (2013). The influence of moral disengagement, morally based self-esteem, age, and gender on traditional bullying and cyberbullying. Journal of School Violence, 12(3), 211-231. http://doi.org/10.1080/15388220.2012.762921 Samnani, A. K., Salamon, S. D. ve Singh, P. (2014). Negative affect and counterproducti-ve workplace behavior: The moderating role of moral disengagement and gender. Jo-urnal of Business Ethics, 119(2), 235-244. http://doi.org/10.1007/s10551-013-1635-0 Sebastián-Enesco, C., Hernández-Lloreda, M. V. ve Colmenares, F. (2013). Two and a half-year-old children are prosocial even when their parents are not. Journal of Expe-rimental Child Psychology, 116(2), 186-198. http://doi.org/10.1016/j.jecp.2013.05.007 Song, R., Over, H. ve Carpenter, M. (2016). Young children discriminate genuine from fake smiles and expect people displaying genuine smiles to be more prosocial. Evolu-tion and Human Behavior, 37(6), 490-501. http://doi.org/10.1016/j.evolhumbehav.2016.05.002 Spinard, T. L. ve Eisenberg, N. (2009). Empathy, prosocial behavior, and positive deve-lopment in schools. İçerisinde R. Gilman, E. S. Huebner ve M. J. Furlong (Eds.), Hand-book of positive psychology in schools (119-129). New York: Routledge. Teng, Z., Nie, Q., Pan, Y., Liu, Y. ve Guo, C. (2017). A cross-legged model of the relations-hip between violent video game exposure and moral disengagement in middle school and high school students. Children and Youth Services Review, 81, 117-123. http://doi.org/10.1016/j.childyouth.2017.07.029 Thornberg, R. ve Jungert, T. (2014). School bullying and the mechanisms of moral disen-gagement. Aggressive Behavior, 40(2), 99-108. http://doi.org/10.1002/ab.21509 Thornberg, R. ve Knutsen, S. (2011). Teenagers’ explanations of bullying. Child Youth Care Froum, 40, 177-192. http://doi.org/10.1007/s10566-010-9129-z Thorkildsen, T. A., Golant, C. J. ve Richesin, L. D. (2006). Reaping what we sow: Chea-ting as a mechanism of moral engagement. İçerisinde E. M. Anderman ve T. B. Mur-dock (Eds.), Psychology of academic cheating (171-202). Boston: Elseiver.
  • Wang, X., Lei, L., Liu, D. ve Hu, H. (2016). Moderating effects of moral reasoning and gender on the relation between moral disengagement and cyberbullying in adoles-cents. Personality and Individual Differences, 98, 244-249. http://doi.org/10.1016/j.paid.2016.04.056 Wang, C., Ryoo, J. H., Swearer, S. M., Turner, R. ve Goldberg, T. S. (2017). Longitudinal relationships between bullying and moral disengagement among adolescents. Jour-nal of Youth Adolescence, 46(6), 1304-1317. http://doi.org/10.1007/s10964-016-0577-0 Wang, X., Yang, L., Yang, J., Gao, L., Zhao, F., Xie, X. ve Lei, L. (2018). Trait anger and aggression: A moderated mediation model of anger rumination and moral disenga-gement. Personality and Individual Differences, 125, 44-49. http://doi.org/10.1016/j.paid.2017.12.029 Warden, D. ve Mackinnon, S. (2003). Prosocial children, bullies and victims: An investiga-tion of their sociometric status, empathy and social problem-solving strategies. Bri-tish Journal of Developmental Psychology, 21(3), 367-385. http://doi.org/10.1348/026151003322277757 Williams, K. E. ve Berthelsen, D. (2017). The development of prosocial behaviour in early childhood: Contributions of early parenting and self-regulation. International Journal of Early Childhood, 49(1), 73-94. http://doi.org/10.1007/s13158-017-0185-5 Zelidman, A. (2014). Empathy as a moderator of adolescent bullying and moral disenga-gement after controlling for social desirability. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Wayne State Üniversitesi.
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Uğur Özalp 0000-0001-6790-5304

Ramazan Yirci 0000-0003-4696-7420

Yayımlanma Tarihi 5 Nisan 2019
Gönderilme Tarihi 10 Kasım 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 20

Kaynak Göster

APA Özalp, U., & Yirci, R. (2019). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 941-956. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087
AMA Özalp U, Yirci R. Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Nisan 2019;20:941-956. doi:10.17494/ogusbd.555087
Chicago Özalp, Uğur, ve Ramazan Yirci. “Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, Nisan (Nisan 2019): 941-56. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087.
EndNote Özalp U, Yirci R (01 Nisan 2019) Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 941–956.
IEEE U. Özalp ve R. Yirci, “Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 20, ss. 941–956, 2019, doi: 10.17494/ogusbd.555087.
ISNAD Özalp, Uğur - Yirci, Ramazan. “Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 (Nisan 2019), 941-956. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555087.
JAMA Özalp U, Yirci R. Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;20:941–956.
MLA Özalp, Uğur ve Ramazan Yirci. “Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 20, 2019, ss. 941-56, doi:10.17494/ogusbd.555087.
Vancouver Özalp U, Yirci R. Meslek Lisesi Öğrencilerinin Ahlaki Uzaklaşma Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;20:941-56.