Liseli Gençlerin Dindarlık Eğilimi ve İyilik Algısı Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 215 - 240, 03.07.2020

Emine Zehra Bilge Mustafa Naci Kula

https://doi.org/10.17494/ogusbd.763650

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı ve ana problemi; iç ve dış güdümlü dindarlık eğilimi ile iyilik algısı arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Alt problemler ise bu iki değişken ile demografik değişkenlerin ilişkisidir. Çalışmanın teorik kısmında dokümantasyon tekniği uygulanmıştır. Alan araştırmasında ise, Ankara ilinde beş farklı lise türünde öğrenim gören 379 öğrenci ile bir anket çalışması yapılmıştır***. Araştırma bulgularına göre; iç güdümlü dindarlık eğilimi ile iyilik algısı arasında pozitif yönde anlamlı, dış güdümlü dindarlık ile iyilik algısı arasında ise negatif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Dindarlık eğilimi ve iyilik algısı ile bazı demografik değişkenler arasında da anlamlı ilişkiler bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İç Güdümlü Dindarlık, Dış Güdümlü Dindarlık, İyilik Algısı

Kaynakça

• Ağırkaya, G. (2009), Kur’an-ı Kerim’de Birr . (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akdoğan, A. (2011), Sosyal Ahlak, İstanbul: Pınar Yayınları. Allport, G.W. , Ross, J.M. (1967), Personal Religious Orientation and Prejudice, Journal of Personality and Social Psychology, 5, 432-433.
• Armaner, N. (1980), Din Psikolojisine Giriş I, Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Atalay, T. (2005), İlköğretim ve Liselerde Dindarlık, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Aydın, M.S. (1992), Din Felsefesi, Ankara: Selçuk Yayınları.
• Ayten, A. (2009), Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü ( Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ayten, A. (2009), Affedicilik ve Din: Affetme Eğilimi ve Dindarlıkla İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37, 111-128.
• Bahadır, A. (2006), Ergenlik Döneminde Dini Şüphe ve Tereddütler, H. HÖKELEKLİ, içinde, Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi, (s. 307-368) İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Başaran, İ.E. (1994), Eğitim Psikolojisi, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Batson, C. D. (1976), Religion as Prosocial: Agent or Double Agent? , 12 Nisan 2013 tarihinde http// www.jstor.org/discover/10.2307 adresinden alındı.
• Buhari, Muhammed (1981), El- Camiu’s- Sahih, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Cirhinlioğlu, F.G. (2006), Üniversite Öğrencilerinde Utanç Eğilimi, Dini Yönelimler, Benlik Kurguları ve Psikolojik İyilik Hali Arasındaki İlişkiler (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Cirhinlioğlu, F.G. (2010), Din Psikolojisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Clouse, B. (2000), Ergenlerde Ahlak Gelişimi ve Cinsellik, çev. Turgay Gündüz, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9 (9), No: 9, 715-753.
• Cüceloğlu, D. (2009), İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çapar, B. (2008), Farklı Orta Öğretim Öğrencilerinde Dindarlık ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çantay, H. B. (1972), Kur’an’ı Hakim ve Meal-i Kerim, İstanbul: Ahmed Sait Matbaası.
• Çetin, F. (2010), Orta Öğretim Düzeyi Gençlerde Dindarlık-Empati İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Devellioğlu, F. (1996), Osmanlıca-Türkçe Lügat, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• Doğan, D. M. (1996), Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Fadıllıoğlu, P. , Kırnık, D. (2009), İlköğretim Öğrencilerinin İyilik Algıları, I.Ulusal İyilik Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde ss. 252-261, Elazığ: Elazığ Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
• Güngör, E. (2008), Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2010), Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Gürses, İ. (2001), Kölelik ve Özgürlük Arasında Din, Bursa: Arasta Yayınları.
• Gürses, İ. (2010), Dindarlık ve Kişilik, Bursa: Emin Yayınları.
• Gürsu, O. (2011), Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Hökelekli, H. (1993), Din Psikolojisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hökelekli, H. (2010), Din Psikolojisine Giriş, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Hökelekli, H. (2011), Değerler Psikolojisi ve Eğitimi, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Izutsu, T. (2003), Kur’an’da Dini ve Ahlâki Kavramlar, (çev. Selahattin Ayaz), İstanbul: Pınar Yayınları.
• Karakoç, N. Vd. (2009), Akademisyenlerin İyilik Kavramı ve İyilik Yapma Konusundaki Düşüncelerinin İncelenmesi, I.Ulusal İyilik Sempozyumu Bildiri Kitabı ss. 629-630, Elazığ:Elazığ Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
• Karaman, H. , Topaloğlu, B. (1977), Arapça-Türkçe Yeni Kamus, İstanbul: Ana Neşriyat.
• Karaman, H. Vd. (2007), Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, (5), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kayıklık, H. (2000), Dini Yaşayış Biçimleri: Psikolojik Temelleri Açısından Bir Değerlendirme, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kılıç, M. (2011). Değerler Filozofisi ve Hukuksal Değerler, Eğitime Bakış Dergisi, No: 19, ss: 51-54.
• Kıraç, F. (2007), Dindarlık Eğilimi, Varoluşsal Kaygı ve Psikolojik Sağlık (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koç, M. (2004), Gelişim Psikolojisi Açısından Ergenlik Dönemi ve Gelişim Özellikleri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 231-256.
• Kula, M.N. (2001), Kimlik ve Din, İstanbul: Ayışığı Kitapları.
• Küçük, L. (2009), Lise Gençliği Değerleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mehmedoğlu, A.U. (1999), Dindarlarda ve Dindar Olmayanlarda Kişilik Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• MÜSLİM, Bin Haccac (1981), El- Camiu’s Sahih, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Oğuz, S. Vd. (2009), Üniversite Öğrencilerinin İyilik Yapma Eğilimlerinin Değerlendirilmesi, I.Ulusal İyilik Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde ss. 596-605, Elazığ: Elazığ Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları
• Onay, A. (2004), Dindarlık, Etkileşim ve Değişim, İstanbul: Dem Yayınları.
• Okumuş, E. (2005), Gösterişçi Dindarlık, İstanbul: Ark Yayınları.
• Okumuş, E. (2010), Toplum ve Ahlak Eğitimi, Eğitime Bakış Dergisi, 18, 28-32.
• Okumuş, E. (2011), Ahlak ve Siyaset, 10 Ağustos 2013 tarihinde http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=1105 adresinden alındı.
• Okumuş, M. (2002), Kur’an’da Birr Kavramı Üzerine Semantik Bir Analiz, Dini Araştırmalar Dergisi, 5, ( 14), 97- 115.
• Sambur, B. (2007), İslam’ın Aktüel Değeri, Ankara: Katkı Yayınları.
• Şeltut, M. (2001), Bakara Suresinin Gerdanlığı Birr (İyilik) Ayetinin Tefsiri, çev. İdris Şengül, Tasavvuf Dergisi, 7, 321-335.
• Toksarı, A. (1992), Birr, Diyanet İslam Ansiklopedisi, VI, 205, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Topçu, N. (2010), Ahlak, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Turgay, N. (2009), Kur’an’da İyilik Kavramı, I.Ulusal İyilik Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde ss.368-381, Elazığ: Elazığ Milli Eğitim Müdürlüğü Yayınları.
• Uysal, E. (2005), Dindarlığın Ahlaki Temeli Üzerine Bazı Düşünceler, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14, (1), 41-59.
• Vergote, A. (1978), Çocuk ve Din, çev. Erdoğan Fırat, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXII, 315-329.
• Yağcı, H. (2006), Orta Öğretim Öğrencilerinin Değer Yönelimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yapıcı, A. (2002), Dini Yaşayışın Farklı Görüntüleri ve Dogmatik Dindarlık, Çukurova İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, (2), 76-117.
• Yavuzer, H. (1999), Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.