ÇİN’İN KÜRESEL TEK KUŞAK TEK YOL GİRİŞİMİNDE TÜRKİYE’NİN KONUMU ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 117 - 133, 31.12.2020

Taner Filiz

Öz

Çok eski çağalara kadar uzanan tarihiyle İpek Yolu önemli bir ticaret yolu olmasının yanı sıra toplumların sosyal ve kültürel ilişkilerini geliştirmesine de katkı sağlamıştır. Doğu ve Batı toplumlarını kaynaştıran bu yol zaman içerisinde eski önemini yitirmiştir. Çin, özellikle 1978 yılından sonra uygulamaya koyduğu “Reform ve Dışa Açılım” politikaları sayesinde geçen süreç içerisinde dünyanın en gelişmiş ekonomilerden biri haline gelmiştir. Ortaya konulan bu olumlu ekonomik performansa rağmen ülkenin büyüme oranlarının son yıllarda bir düşüş eğiliminde olduğu görülmektedir. ABD ile yaşanan ve ‘’ticaret savaşları’’ olarak nitelendirilen kısıtlayıcı ekonomik tedbirler bu durumun oluşmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu durumdan bir çıkış yolu olarak Çin, Tek Kuşak Tek Yol Girişimi’ni dünyaya tanıtmıştır. Bu proje sayesinde ticaretin istenilen seviyelerde olmadığı Asya, Afrika ve Avrupa ülkeleriyle yeni bağlar kurmak suretiyle ticari ve sosyal ilişkilerin canlandırılması amaçlanmaktadır. Ticari ilişkiler bölge ülkelerinin kenetlenmesini sağlayacak ve böylece ülkelerin ilişkileri de geliştirecektir. Proje tamamlandığında koridor boyunca ulaşım süresinin %12 azalması, ticaretin %2,7 ile %9,7 arasında artması, gelirleri %3,4’e oranında yükselmesi tahmin edilmektedir. Türkiye gerek coğrafi konumu gerekse ulaştırma altyapısıyla projenin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Bu çalışmada tarihi İpek Yolunun yeniden canlandırma projesi olan Tek Kuşak Tek Yol Girişimi’nde Türkiye’nin konumu incelenmiş; avantajlı ve zayıf yönleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tek Kuşak Tek Yol, İpek Yolu, OBOR, Türkiye, Çin

A REVIEW OF TURKEY'S POSITION IN CHINA'S GLOBAL ONE BELT ONE ROAD INITIATIVE

Öz

The Silk Road is not only an important trade route but also improves the social and economic relations of societies. This road, which fused the Eastern and Western societies, has lost its old importance over time. China has become one of the most developed economies in the world, especially after 1978, with its “Reform and Outward Opening” policies. Despite this positive economic performance, it is observed that the growth rates of the country have been in a downward trend in recent years. Restrictive economic measures with the USA, which are described as "trade wars", have a significant effect on the realization of this situation. As a way out of this situation, China introduced the One Generation One Way Initiative to the world. It is aimed to revive commercial and social relations in order to establish new ties with Asian, African and European countries. Trade relations will enable the countries of the region to unite and thus develop the relations of the countries. When the project is completed, it is estimated that the transportation time along the corridor will decrease by 12%, trade will increase between 2.7% and 9.7%, and revenues will increase by 3.4%. Turkey with its geographical location as well as transport infrastructure should constitute an important pillar of the project. This study, which is the 21st century version of the historic Silk Road ‘’One Belt One Road Initiative'' examined the scope of Turkey's position; its advantages and weaknesses are evaluated.

Anahtar Kelimeler

One Belt One Road, OBOR, China, Turkey, Silk Road

Kaynakça

• Acar, A. (15 Mayıs 2017). Tek Kuşak, Tek Yol Projesine bir de bu açıdan bakalım. Erişim 01 Ocak 2020, http://www.ekonomiyontem.com.tr/yazarlar/prof-dr-avni-zafer-acar/tek-kusak-tek-yol-projesine-bir-de-bu-acidan-bakalim/39/
• Akyener, O. (2017). The New Silk Road, Global Dynamics&Energy. Turkish Journal of Energy Policy, 2(5), 47-66.
• Anadolu Ajansı. (05 Eylül 2017). Ülke Profilleri: Çin Halk Cumhuriyeti. Erişim 22 Temmuz 2019, https://www.aa.com.tr/tr/ulke-profilleri/cin-halk-cumhuriyeti/901507
• Ayan, E. (2016). Yeni İpek Yolu Stratejileri Ve Trans Avrasya Güvenlik Sistemleri. Tarih ve Gelecek Dergisi, 2(3), 9-24.
• Baffa, C. (25 Ekim 2013). Bangladesh-China-India-Myanmar Economic Corridor Builds Steam. Erişim 26 Kasım 2019, https://www.asiabriefing.com/news/2013/10/bangladesh-china-india-myanmar-economic-corridor-builds-steam/
• Blanchard, J.-M. (2019). Problematic Prognostications about China’s Maritime Silk Road Initiative (MSRI): Lessons from Africa and the Middle East. Journal of Contemporary China, 1-16.
• Blanchard, J.-M., & Flint, C. (2017). The Geopolitics of China’s Maritime Silk Road Initiative. Geopolitics, 22(2), 223-245. china.org. (19 Nisan 2017). China-Central Asia-West Asia Economic Corridor. Erişim 25 Kasım 2019, http://www.china.org.cn/english/china_key_words/2017-04/19/content_40651859.htm
• Çakan, V. (2017). ÜLKE TANITIMI: Geçmişten günümüze Çin. Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 111-130.
• Çin Dış İşleri Bakanlığı. (17 Eylül 2013). President Xi Jinping Delivers Important Speech and Proposes to Build a Silk Road Economic Belt with Central Asian Countries. Erişim 29 Ağustos 2019, https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/topics_665678/xjpfwzysiesgjtfhshzzfh_665686/t1076334.shtml
• Dal, E. P. (09 Kasım 2017). ‘Kuşak ve Yol’ projesi, Çin’in yeni vizyonu ve Türkiye. Erişim 28 Kasım 2019, Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/-kusak-ve-yol-projesi-cin-in-yeni-vizyonu-ve-turkiye/960778
• Deniz, T. (2016). Yeni Umutların Işığında Tarihi İpek Yolu Coğrafyası. Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 195-202.
• Deniz, Y. (2014). Çin'in Ekonomik Dönüşümü ve Üçüncü Dünya. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 4(1), 64-80.
• Dış İşleri Bakanlığı. (2019). Türkiye - Çin Halk Cumhuriyeti Siyasi İlişkileri. Erişim 20 Temmuz 2019, http://www.mfa.gov.tr/turkiye-cin-halk-cumhuriyeti-siyasi-iliskileri.tr.mfa
• Durdular, A. (2018). Çin’in “Kuşak-Yol” Projesi ve Türkiye-Çin İlişkilerine Etkisi. Avrasya Etüdleri, 53(1), 117-144.
• Dünya Bülteni. (25 Aralık 2017). Gürcistan'da Anaklia Derin Deniz Limanı'nın temeli atıldı. Erişim 01 Ocak 2020, https://www.dunyabulteni.net/kafkaslar/gurcistanda-anaklia-derin-deniz-limaninin-temeli-atildi-h414068.html
• Esmer, S. (15 Şubat 2017). Bir Kuşak Bir Yol (One Belt One Road) Projesinde Türkiye’nin Önemi. Erişim 20 Eylül 2019, https://www.utikad.org.tr/Detay/Sektor-Haberleri/14489/bir-kusak-bir-yol-one-belt-one-road-projesinde-turkiye%E2%80%99nin-onemi
• He, L. (15 Temmuz 2019). China's economic growth slumps to lowest in 27 years as the trade war hits. Erişim 01 Ağustos 2019, https://edition.cnn.com/2019/07/15/economy/china-gdp-growth/index.html
• Hunt, A. (2017). China's rise: Wielding soft power in a realist world. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, The University of South Dakota.
• IRU. (05 Ağustos 2017). TIR and the facilitation of unimpeded trade for China. Erişim 01 Eylül 2019, https://www.iru.org/system/files/uibe-report-final-en.pdf
• İsayev, E., & Özdemir, M. (2011). Büyük İpek Yolu ve Türk Dünyası. Zeitschrift für die Welt der Türken, 3(1), 111-120.
• Işıkoğlu, N. (17 Mayıs 2019). OBOR Pojesi ve Türkiye. Erişim 28 Kasım 2019, http://nukhetisikoglu.blogspot.com/2019/05/obor-projesi-ve-turkiye.html
• Li, W., & Jin, D. (2018). On the design of financial products along OBOR. The Journal of Finance and Data Science, 4(2), 55-70.
• Nurmuhammedov, N. (2017). China-Pakistan Economic Corridor and Its Geostrategic Importance In Terms of Belt And Road Initiative. Afro Eurasian Studies Journal, 6(1), 34-64.
• OBOR Europe. (09 Nisan 2018). Greece officially joins the BRI. Erişim 12 Ocak 2020, https://www.oboreurope.com/en/greece-bri/
• OBOR Europe. (2019). The new Silk Road corridors. Erişim 26 Kasım 2019, https://www.oboreurope.com/en/beltandroad/one-belt/
• Oceans, W. (15 Mart 2018). Map of the Silk Road Routes. Erişim 22 Ağustos 2019, https://www.ancient.eu/image/8327/
• Oruç, M. (08 Kasım 2019). Yüzyılın Projesi: İpek Yolu. Erişim 29 Kasım 2019, https://www.star.com.tr/cumartesi/yuzyilin-projesi-ipek-yolu-haber-1492388/
• Parliament of Australia. (2019). China’s ‘One Belt, One Road’ initiative. Erişim 19 Aralık 2019, https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Parliamentary_Departments/Parliamentary_Library/pubs/BriefingBook45p/ChinasRoad
• Rapoza, K. (26 Nisan 2019). Morningstar: China's Growth Will Shrink To 3.25%. Erişim 31 Temmuz 2019, https://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2019/04/26/morningstar-chinas-growth-will -shrink-to-3-25/#8fcf68437cdd
• Ruquan, L. (2016). “One Belt, One Road”: China and the “Oil Roads”. China Oil & Gas, 23(3), 7-12.
• Silk Road Briefing. (27 Kasım 2018). China’s Soft Development Strategy for the Belt and Road Initiative. Erişim 25 Kasım 2019, https://www.silkroadbriefing.com/news /2018/11/27/chinas-soft-development-strategy-belt-road-initiative/
• Smith, N. (18 Aralık 2018). Get Used to It, America: We’re No Longer No. 1. Erişim 31 Temmuz 2019, Bloomberg Opinion: https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2018-12-18/china-as-no-1-economy-to-reap-benefits-that-once-flowed-to-u-s
• Soyres, F., Mulabdic, A., Murray, S., Rocha, N., & Ruta, M. (15 Ekim 2018). How Much Will the Belt and Road Initiative Reduce Trade Costs?. Erişim 10 Ocak 2020, http://documents.worldbank.org/curated/en/592771539630482582/How-Much-Will-the-Belt-and-Road-Initiative-Reduce-Trade-Costs
• Standard Chartered. (03 Ocak 2019). One masterplan. Six corridor. Erişim 25 Kasım 2019, https://www.sc.com/en/feature/one-masterplan-six-corridors/
• Taldybayeva, D. (2019). Çin-Moğolistan-Rusya Ekonomik Koridoru: Tarafların Menfaatleri. Akhmet Yassawi Universitesi ERI Haftalık Bülten, (195).
• The World Bank. (29 Mart 2018). Belt and Road Initiative. Erişim 01 Eylül 2019, https://www.worldbank.org/en/topic/regional-integration/brief/belt-and-road-initiative
• The World Bank. (2019). DataBank World Development Indicators. Erişim 25 Ağustos 2019, https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=2&country=CHN#
• Turhan, C. (07 Kasım 2019). Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin İlk Transit Treni Avrupa’ya Uğurlandı. Erişim 28 Kasım 2019, TCDD Taşımacılık Web Sitesi: http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/haber/355/
• TÜİK. (2019). Dış Ticaret İstatistikleri Veri Tabanı. Erişim 22 Ağustos 2019, http://rapory.tuik.gov.tr/23-07-2019-22:06:25-111556329536333078522835699.html?
• UTIKAD. (2019). Çin'in Pire Limanı Atağı lojistik sektörünü Nasıl Etkileyecek?. Erişim 04 Ocak 2020, https://www.utikad.org.tr/Detay/Sektor-Haberleri/6317/cinin-pire-limani-atagi-lojistik-sektorunu-nasil-etkileyecek-
• Wike, R., & Parker, B. (24 Eylül 2015). Corruption, pollution, inequality are top concerns in China. Erişim 22 Ağustos 2019, https://www.pewresearch.org/global/2015/09/24/corruption-pollution-inequality-are-top-concerns-in-china/
• World Bank Group. (2019). Belt And Road Economics: Opportunities and risks of transport corridors. Erişim 01 Eylül 2019, https://openknowledge.worldbank.org/bitstream /handle/10986/ 31878/9781464813924.pdf