Z kuşağı bağlamında kariyer yönetiminin iş-yaşam dengesine ve role tutulmaya etkisinde kuşak farklılığının düzenleyici rolü

Yıl 2022, , 439 - 459, 30.04.2022

Selen Doğan , Sezen Nur Şahin

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1078511

Öz

İş hayatına yeni giren bir kuşak olarak Z kuşağı çalışanların beklentileri, çalışma biçimleri, iş yerindeki tutum ve davranışları bilimsel araştırmalara da yeni yeni konu olmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, Z kuşağı bağlamında kariyer yönetiminin iş-yaşam dengesine ve role tutulmaya etkisinde kuşak farklılığının düzenleyici rolünü araştırmaktır. Çalışmada, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinde eğitim-öğretim gören 715 kişinin katıldığı bir anket çalışması yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre Z kuşağında kariyer yönetimi, role tutulma ve iş-yaşam dengesini pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca, Z kuşağında iş-yaşam dengesi ile role tutulma arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda, kariyer yönetiminin iş-yaşam dengesi ve role tutulmaya etkisinde kuşak farklılığının düzenleyicilik rolünün olduğu belirlenmiştir. Zaman ve maliyet kısıtları nedeni ile araştırmanın tek bir üniversitede ve 715 kişilik bir örneklem üzerinde yapılmış olması bu çalışmanın sınırlılıklarını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Kariyer Yönetimi, İş-Yaşam Dengesi

Regulatory role of generation distinction in the effect of career management in work-life balance and role engagement in the context of Z generation

Öz

As a new generation entering business life, Generation Z has begun to become a new subject in scientific research, as well as expectations, working styles, attitudes and behaviors of employees. The aim of this study is to research the regulatory role of generation difference in the effect of career management on work-life balance and role engagement in the context of generation Z. In the study, a survey was conducted with 715 people studying at Niğde Ömer Halisdemir University. According to the results, career management in the Generation Z has a positive effect on role engagement and work-life balance. In addition, it was concluded that there is a positive relationship between work-life balance and role engagement in Generation Z. As a result of the study, it was determined that generation difference has a moderating role that the effect of career management on work-life balance and role engagement. Due to time and cost constraints, the fact that the study was conducted in one university and on a sample of 715 people constitutes the limitations of this study.

Anahtar Kelimeler

Generation Z, Career Management, Work-Life Balance, Role Engagement

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, H.Z. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve Y kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 165-182.
• Başoda, A. (2017). İşe tutkunluk: kavramsal açıdan bir inceleme. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17, 71-98.
• Bayramoğlu, G. (2018.) X ve Y kuşağının liderlik davranışı açısından karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış Dergisi, 18 (1), 15-30.
• Bolser, K. & Gosciej, R. (2015). Millennials: multi-generational leaders staying connected. Journal of Practical Consulting, 5 (2), 1-9.
• Bolton, R.N., Parasuraman, A., Hoefnagels, A., Migchels, N., Kabadayı, S., Gruber, T., Komarova, Y. & Solnet, D. (2013). Understanding generation y and their use of social media. Journal of Service Management, 24 (3), 245-267.
• Brennan, B. (2010). Generational differences. Paper Age January, 26-28 http://www.paperage.com/issues/jan_feb2010/01_2010generational_differences.pdf , Erişim Tarihi: 21.12.2020.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyükyılmaz, O., Ercan, S. & Gökerik, M. (2016). Öğrencilerin kariyer planlama tutumlarının demografik faktörler açısından değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5 (7), 2065-2076.
• Crampton, S.M. (2009). Generation y: unchartered territory. Journal of Business & Economics Research, 7 (4), 1-6. Culp, K. (2011). Understanding generational differences, Kentucky Extension Leadership Development (KELD). III, 4-H Youth Development, CLD 1-8.
• Çetin, C. & Karalar, S. (2016). X, y ve z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14 (28), 157-197.
• Dolot, A. (2018). The characteristic of generation z. E-Mentor Journal, 74 (2), 44-50.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Gerçek, M., Elmas Atay, S. & Dündar, G. (2015). Çalışanların iş yaşam dengesi ile kariyer tatmininin işten ayrılma niyetine etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (11), 67-86.
• Göktaş, P. (2017). Kuşakların kariyer yaklaşımları ile ilişkilendirilmesine yönelik bir çalışma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (16), 373-393.
• Güler M., Çetin F., & Basım, H. N. (2019). İşe tutulma ölçeği çok kısa versiyonu (uwes-3) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Alternatif bir versiyon (UWES-6) önerisi. İş ve İnsan Dergisi, 6(2), 187-195, Doi: 10.18394/iid.516921.
• Iqbal, I., Din, M.Z., Arif, A., Raza, M. & Ishtiaq, Z. (2017). Impact of employee engagement on work life balance with the moderating role of employee cynicism. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7 (6), 1088-1101.
• Kayıkçı, M. Y. & Bozkurt, A. K. (2018). Dijital çağda z ve alpha kuşağı, yapay zeka uygulamaları ve turizme yansımaları. Sosyal Bilimler Metinleri, 1, 54-64.
• Keskin, E. & Karavardar, G. (2018). İş yaşam dengesinin örgütsel bağlılık ile ilişkisi. Social Sciences Studies Journal, 4 (21), 3239-3251.
• Kim, W., Han, S.J. & Park, J. (2019). Is the role of work engagement essential to employee performance or nice to have. Sustainability Journal, 11, 1-16.
• Konakay, G. (2018). Y kuşağı değerlerinin kariyer tercihleri açısından incelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13 (1), 79-92.
• Korsakiene, R., Raisiene, A.G. & Buzavaite, M. (2017). Work engagement of older employees. Economics and Sociology, 10 (4), 151-161.
• Köksal O., Güler, M. & Çetin F. (2019). Öz-yeterlilik algısı, yaşam doyumu ve bir role tutulma etkileşimi: Sosyal bilişsel bir yaklaşım. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (54), 193-207.
• Körelçiner, H. (2018). X ve y kuşağı çalışma yaşam kalitesi üzerine bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli.
• Kraus, M. (2017). Comparing generation x and generation y on their preferred emotional leadership style. Journal of Applied Leadership and Management, 5, 62-75.
• Krywulak, T. & Roberts, M. (2009). Winnig the “generation wars” making the most of generational differences and similarities in the workplace. The Conference Board of Canada Report November, 1-76.
• Larasati, D.P. & Hasanati, N. (2019). The effects of work life balance towards employee engagement in millenial generation. Advances in Social Science Education and Humanities Research, 287, 390-394.
• Mitchell, D.A. (2008). Generation Z striking the balance: healthy doctors for a healthy community, Australian Family Physician, 37 (8), 665- 667.
• Mücevher, M.H. & Erdem, R. (2018). X kuşağı akademisyenler ile y kuşağı öğrencilerin birbirlerine karşı algıları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9 (22), 60-74.
• Nagy, A. & Kölcsey, A. (2017). Generation alpha. Acta Technologies Dubnicae, 7 (1), 107-115.
• Sandeen, C. (2008). Boomers, xers and millennials. Continuing Higher Education Review, 72, 11-31.
• Sarıoğlu, E.B. & Özgen, E. (2018). Z kuşağının sosyal medya kullanım alışkanlıkları üzerine bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (60), 1067-1081.
• Shin, D.J. & Enoh, J. (2020). Availability and use of work-lfe balance programs. Sustainability Journal, 12, 1-12.
• Smola, K.W. & Sutton, C.D. (2002) Generational Differences: revisiting generational work values for the new millennium. Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav. 23, 363–382.
• Sprague, C. (2008). The silent generation meets generation y: how to manage a four generation workforce with panache. Human Capital Institute White Paper February 13, 1-15.
• Straub, C. (2011). Antecedents and organizatonal consequences of family supportive supervisor behavior. Human Resource Management Review, 1-13.
• Syed, J. (2015). Work-life balance. Managing Diversity and Inclusion: An International Perspective, 10 (3), 287-310. Şahin, S. & Çankır, B. (2018). İş tatmininin iş performansına etkisinde çalışmaya tutkunluğun aracı rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17, 389-401.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Taş, H.Y., Demirdöğmez, M. & Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz olan z kuşağının çalışma hayatına muhtemel etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7 (13), 1031-1048.
• Taşlıyan, M., Arı, N.Ü. & Duzman, B. (2011). İnsan Kaynakları Yönetiminde Kariyer Planlama ve Kariyer Yönetimi: İİBF Öğrencileri Üzerinde Bir Alan Araştırması, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 231-241.
• Tladinyane, R. & Merwe, M.V. (2017). Career adaptability and employee engagement of adults employed in an insurance company. Journal of Human Resource Management, 14 (1), 1-9.
• Topaloğlu, E.Ö., Sönmez, R. & Yazgan, A.E. (2019). Çalışmaya tutkunluk ve iş-yaşam dengesi arasındaki ilişki: banka çalışanları üzerine. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 13 (1), 59-76.
• Tunçer, P. (2012). Değişen insan kaynakları yönetimi anlayışında kariyer yönetimi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (1), 203-233.
• Türkkahraman, M. & Şahin, K. (2010). Kadın ve kariyer, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2 (1), 75-88.
• Twenge, J.M., Campbell, S.M., Hoffman, B.J. & Lance, C.E. (2010). Generational differences in work values: leisure and extrinsic values ıncreasing, social and ıntrinsic values decreasing. Journal of Management, 36 (5), 1117-1142.
• Uslu, Y.D. & Kedikli, E. (2016). In activity process of business ınnovation significance of ıntergenerational relations: Y generation. 11th International Silk Road Conference on Innovations in Business, Education and Sciences, 93-98.
• Ünal, M. (2017). Y ve Z kuşaklarının yönetimi (1. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Wong, M., Gardiner, E., Lang, W. & Coulon, L. (2008). Generational differences in personality and motivation do they exist and what are the ımplications for the workplace?. Journal of Managerial Psychology, 23 (8), 878-890.
• Young, S.J., Sturts, J.R., Ross, C.M. & Kim, K.T. (2013). Generational differences and job satisfaction in leisure services. Managing Leisure, 1-19.