Z kuşağının paylaşım ekonomisi kullanım alışkanlıklarının incelenmesi

Yıl 2024, , 625 - 643, 31.07.2024

Mübeyyen Tepe Küçükoğlu

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1441567

Öz

Paylaşım ekonomisi kavramı gün geçtikçe önemini arttırmakta, alternatif bir ekonomi modeli sunmaktadır. Dünya üzerinde yaygın örneklerini gördüğümüz paylaşım ekonomisi modelleri Türkiye'de de kendine önemli bir yer bulmuştur. Bu çalışmanın kapsamı Z kuşağının paylaşım ekonomisi kullanım alışkanlıkları çerçevesinde temel motivasyonları, devamlılık niyeti, algılanan güven ve algılanan risk kavramları üzerinden bir araştırmayı içermektedir. Çalışmanın amacı hali hazırda paylaşım ekonomisinden haberdar olup deneyimlemiş olan Z kuşağındaki bireyleri paylaşım ekonomisi modelinin ürün ve hizmetlerini kullanmaya iten temel nedenleri keşfederek bu nedenlerin paylaşım ekonomisi kullanımındaki devamlılık niyeti üzerindeki etkisini incelemektir. Paylaşım ekonomisi modeli ile ilgili olarak algılanan güvenin aracı etkisi ile algılanan riskinin düzenleyici etkisi de incelenecektir. Kuşaklar üzerinden yapılan çalışmalar belirli dönemlerde doğmuş olan bireylerin paylaştığı ortak kültür ve davranış kalıpları üzerinden rahat bir analiz imkanı sunar. Bu doğrultuda Z kuşağındaki bireyler bu çalışmanın ana kütlesini oluşturmaktadır. Araştırma, paylaşım ekonomisinde yer alan konaklama paylaşımı, e-scooter sistemleri ve ikinci el eşya paylaşımı platformlarını kullanan Z kuşağı bireylerin deneyimlerini kapsayacaktır. Dünya nüfusunun %33,7'sini Türkiye nüfusunun ise %31'ini oluşturan Z kuşağı 2000-2018 yılları arasında doğan bireyler olarak ele alınmıştır. Bu doğrultuda örneklem paylaşım ekonomisi ürün ve hizmetleri çerçevesinde en yaygın olduğu şehir olan İstanbul ilindeki lise ve üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

e-scooter, ikinci el eşya paylaşımı, konaklama paylaşımı, paylaşım ekonomisi, Z kuşağı

Etik Beyan

Bu çalışmanın tüm hazırlanma süreçlerinde etik kurallara uyulduğunu yazarlar beyan eder. Aksi bir durumun tespiti halinde ÖHÜİİBF Dergisinin hiçbir sorumluluğu olmayıp, tüm sorumluluk çalışmanın yazarına aittir.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma TÜBAP 2023/113 no ile Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Birimi tarafından desteklenmiştir.

INVESTIGATING SHARING ECONOMY USAGE HABITS OF GENERATION Z

Öz

The concept of sharing economy increases its importance daily and offers an alternative economic model. Sharing economy models, of which we see widespread examples worldwide, have also found an important place in Turkey. The scope of this study includes research on the basic motivations, continuity intention, perceived trust, and perceived risk concepts of Generation Z within the framework of sharing economy usage habits. The study aims to explore the main reasons that push the individuals in Generation Z, who are already aware of and have experienced the sharing economy, to use the products and services of the sharing economy model, and to examine the effect of these reasons for the intention to continue using the sharing economy. The mediating effect of perceived trust and the moderator effect of the perceived risk of the sharing economy model will also be examined. Studies conducted over generations offer a useful analysis of the common culture and behavior patterns shared by individuals born in certain periods. In this direction, the individuals in Generation Z constitute the population of this study. The research will cover the experiences of Generation Z individuals who use accommodation sharing, e-scooter systems and second-hand goods sharing platforms in the sharing economy. Generation Z, which constitutes 33.7% of the world's population and 31% of Turkey's population, is defined as individuals born between 2000-2018. In this direction, the sample consists of high school and university students in Istanbul where sharing economy products and services are most common.

Anahtar Kelimeler

e-scooter, second hand goods sharing, accommodation sharing, sharing economy, Generation Z

Kaynakça

• Aksu, G., Eser, M. T., & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Yapısal Eşitlik Modeli Uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Aloni, E. (2016). Pluralizing the Sharing Economy. Washington Law Review, 91.
• Anderson, C. (2008). Kültürün ve Ticaretin Yeni İktisadı: Uzun Kuyruk. Optimist Kitap.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182. doi:10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Belk, R. (2014). You are What You can Access: Sharing and Collaborative Consumption Online. Journal of Business Research, 67(8), 1595-1600.
• Bhattacherjee, A. (2000). Acceptance of e-Commerce Services: The Case of Electronic Brokerages. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics Part A:Systems and Humans., 30(4), 411–420. https://doi.org/10.1109/3468.852435
• Bostman, R., & Rogers, R. (2010). Beyond Zipcar: Collaborative Consumption. Harvard Business Review, 88(10), 30.
• Cantallops, A. S., & Salvi, F. (2014). New Consumer Behavior: A Review of Research on eWOM and Hotels. Int. J. Hosp. Manag., 36, 41–51.
• Chandio, F. H. (2011). Studying Acceptance of Online Banking Information System: A Structural Equaton Model. Brunel University.