Örgütlerde Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Güven Üzerine Etkisi: Lojistik Hizmet Sağlayıcılarına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 183 - 201, 29.04.2019

Edip Örücü Görkem Akgül

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.421932

Cited By: 2

Öz

Kadınlar, çalışma hayatındaki sayıları gün
geçtikçe artmasına rağmen, üst düzey yönetici pozisyonlarına ulaşmalarında
çeşitli engellerle karşılaşmaktadırlar. Bu çalışmada lojistik hizmet
sağlayıcılarında çalışan kadınların cam tavan sendromunun örgütsel güven
üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu  bağlamda, mevcut alan yazına göre cam tavan
sendromu ve örgütsel güven kavramları açıklanmış ve aralarındaki ilişkiye yer
verilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında, lojistik hizmet sağlayıcılarında çalışan
kadınlara yönelik olarak anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Yapılan analizler
sonucunda elde edilen bulgulara göre, cam tavan sendromunun örgütsel güven, yöneticiye
güven ve örgüte güven üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cam tavan, Örgütsel güven, Kadın, Lojistik

The Effect of Glass Ceiling Syndrome on Organizational Trust in Business: A Research on Logistics Service Providers

Öz

Women face various obstacles in reaching senior
management positions in their working life, despite the increasing ratio in
work force. The aim of this study is to determine the effect of glass ceiling
syndrome of women working in logistics service providers on organizational
trust. In this context, glass ceiling syndrome and organizational trust are explained
respectively based on current literature and then the relationship between these
two terms is discussed. In methodology, data is collected from women working in
logistics service providers by using a questionnaire. According to the findings,
it is found that glass ceiling syndrome has no significant effect on organizational
trust, trust in supervisor, and trust in organization.

Anahtar Kelimeler

Glass ceiling, Organizational trust, Women, Logistics

Kaynakça

• Acar, C. A. (1998). Kadınların yönetsel görevlerde istihdamına ilişkin tutumlarla ilgili bir araştırma. 6. Ulusal İşletmecilik Kongresi’nde sunulan bildiri. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 12-14 Kasım, Antalya, s. 145-164.
• Acker, J. (2009). From glass ceiling to ınequality regimes. Sociologie du Travail, 51(2), 199-217.
• Akgündüz, Y. (2014). Otel çalışanlarının örgütsel sessizliği tercih etmelerinde örgütsel güvenlerinin etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1).
• Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S. & Yıldırım E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Amudha, R., Motha, L. C. S., Selvabaskar, S., Alamelu, R., & Surulivel, S. (2016). Glass ceiling and glass escalator-an ultimate gender divide in urban vicinity. Indian Journal of Science and Technology, 9 (7), 1-8. DOI: 10.17485/ijst/2016/v9i27/97620
• Arıkan, S. (2003). Kadın yöneticilerin liderlik davranışları ve bankacılık sektöründe bir uygulama. GÜ. İİBF Dergisi, S: 1, C: 5, s. 1-20.
• Aşık, A., N. (2017). Konaklama işletmelerinde çalışanların örgütsel güven, örgütsel bağlılık ve yaşam iş doyumuna etkisi. Akademik Bakış Dergisi Sayı: 62 Temmuz– Ağustos 2017
• Aycan, Z. (2001). Kadınların kariyer gelişimlerini etkileyen bireysel, ailevi, kurumsal ve toplumsal tutumlar ve destek mekanizmaları. 9. Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri. 24-26 Mayıs, s. 173-186.
• Balasubramanian, S., A., & Lathabhavan, R.(2017). Women’s glass geiling beliefs predict work engagement and burnout. Journal of Management Development, Vol. 36 Iss 9 pp. 1102-1113
• Baumgartner, M., S. & Schneider, D., E. (2010). Perceptions of women in management: a thematic analysis of razing the glass ceiling. Journal of Career Development. 37(2) 559-576
• Baxter, J. & Wright, E. O. (2000). The Glass ceiling hypothesis: a comparative study of the United States, Sweden, and Australia. Gender and Society, V: 14, N: 2, p. 275–294.
• Berber, M. & Eser Y. B., (2008). Türkiye’de kadın istihdamı: ülke ve bölge düzeyinde sektörel analiz. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10, (2), (Nisan), 1303-2860.
• Billingsley, A. (1995). The concrete wall’ african americans”, good for business: making full use of the nation's human capital, Washington, DC: U.S. Government Printing Office, p. 64-155, http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/key_workplace/116 (Erişim Tarihi: 2018).
• Bingöl, D., Aydoğan, E., Şenel, G. & Erden, P. (2011). Cam tavan sendromu ve kadınların hiyerarşik yükselmelerindeki engeller: TC. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Ankara merkez teşkilatı örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 12(1), 115-132.
• Burbridge, L. C. (1994). The glass ceiling in different sectors of the economy: differences between government, Non-Profit, and For-Profit Organizations. Glass Ceiling Commission, US Department of Labor, Washington.
• Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 1, 2011
• Çalık, T. & Ereş, F. (2006). Kariyer yönetimi tanımlar, kavramlar, ilkeler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Candan, H. (2014). Çalışanların örgütsel adalet ve örgütsel güven algılamalarının örgütsel bağlılığa etkisi: bir kamu kurumu üzerinde araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(4):889-917 ISSN: 1303-0094
• Candan, H., Oktay, E. & Kaya, P., T. (2017). Cam tavan sendromunun örgütsel güven üzerine etkisi: Karaman ili kamu çalışanlarına yönelik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 49, Temmuz 2017, s. 67-87
• Carnes, M., Morrissey, C. & Geller, S. E. (2008). Women's health and women's leadership in academic medicine: hitting the same glass ceiling?. Journal of Women's Health, 17, (9), 1453-1462.
• Cho, J., Lee T. & Jung, H. (2014). Glass ceiling ın a stratified labor market: evidence from Korea. Journal of The Japanese and International Economies, 32, 56- 70.
• Corsun D.L. ve Costen, M.W. (2001). Is the glass ceiling unbreakable: habitus, fields and the stalling of women and minorities in management. Journal of Management Inquiry, 10(1), 16-25.
• Cotter, D.A., Hermsen, J.M., Ovadia, S. & Vanneman, R. (2001). The glass ceiling effect, Social Forces, 80(2).
• Çetin, M. & Atan, E. (2012). ilköğretim okullarında görev yapan kadın okul yöneticilerinin “cam tavan’a ilişkin algılarının incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 2012, Sayı: 35, Sayfa: 123-136
• Demir, G. (1997). Çalışan kadınlarda rol çatışmaları. Yayımlanmamış Doktora tezi. İnönü Üniversitesi Sosyoloji Anabilim Dalı. Malatya.
• Demirkaya, H. & Kandemir, A., Ş. (2014). Örgütsel adaletin boyutları ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin analizine yönelik bir işletme incelemesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014 18 (2): 263-279
• Demrican Çakar, N. (2008). Üretim sektöründe örgütsel güven, adalet algıları ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İktisat İşletme ve Finans, 23(269), 110-132.
• Dirks, K., T. & Ferrin, D., L. (2002). Trust in leadership: meta-analytic findings and ımplications for research and practice. Journal of Applied Psychology, 87, 611. http://dx.doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.611
• Dönertaş, F., C. (2008). Etik iklimin kuruma güven üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dreher, G., F. (2003). Breaking the glass ceiling: the effects of sex ratios and worklife programs on female leadership at the top. Human Relations, 2003.
• Driscoll, J., W. (1976). Organizational trust and satisfaction with participation in organizational decision making. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology.
• Drucker, P. (1992). Managing for the future: the 1990s and beyond. Oxford: Butterworth Heinemann.
• Elliott, J., R. & Smith, R., A. (2004). Race, gender, and workplace wowen. American Sociological Review, (69), 365–386.
• Fettahlıoğlu, Ö., O. & Sadık, H. (2015). Psikolojik şiddet ve yabancılaşmanın destekleyici örgüt iklimine etkisi. KSÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1):55-73.
• Grant Thornton (2018). Kadın Yöneticiler 2018, http://www.gtturkey.com/default.asp?PG=020901_TR&MKL00_CODE=GMKLTR&MKL01_CODE=GM040 (Erişim Tarihi: 2018)
• Gülsel, A., Köroğlu, S. & Demirci, L. (2015). Çalışma hayatında kadınların karşılaştıkları sorunlar ve cam tavan algıları: kadın öğretmenler üzerine bir araştırma. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 2015 Sayı:1 74-112
• Hearn, J. & Parkın, P., W. (1986). Women, men and leadership: a critical review of assumptions, practices and change ın the ındustrialized nations, International Studies of Management and Organization, 16(3), 33-60.
• Hoobler, J. M., Hu, J. & Wilson, M. (2010). Do workers who experience conflict between the work and family domains hit a ‘glass ceiling?: a metaanalytic examination. Journal of Vocational Behaviour, 77(3), 481-494.
• ILO (2017), http://www.ilo.org/global/research/global-reports/weso/trends-for-women2017/WCMS_557245/lang--en/index.htm (Erişim Tarihi:2018)İnandı, Y. (2009). kadın öğretmenlerin okul müdürü olmaları önündeki engeller: Mersin ili örneği- Türkiye. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 161–178.
• İraz, R. (2009). Çalışma yaşamında kadın ve erkek yöneticilerin cam tavan sendromuna ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulan bildiri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İşletme Bölümü, 21-23 Mayıs 2009, s. 277.
• İşcan, Ö., F. ve Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 4, 2010
• İşçi E., Taştan S., B. & Akyol C. (2013). The role of managerial communication skills on the effect of organizational trust on job alienation: a case of private hospital employees. International Refereed Journal of Humanities and Academic Sciences, C.2, S. 3, s. 95–113.
• Jackson, C., J. (2001). Women middle managers’ perception of the glass ceiling. Women in Management Review, 16(1), 30-41.
• Jaquette, J., S. (1997). Women in power: from tokenism to critical mass. Foreign Policy, ss. 23-37.
• Jena, L. K., Pradhan, S. & Panigrahy, N. P. (2017). Pursuit of organisational trust: role of employee engagement, psychological well-being and transformational leadership. Asia Pacific Management Review, 2017,1-8.
• Jiang, Z., Gollan P. J. & Brooks, G. (2015). relationships between organizational justice, organizational trust, and organizational commitment: a cross-cultural study of China, South Korea, and Australia. The International Journal of Human Resource Management. DOI: 10.1080/09585192.2015.1128457
• Kahveci, G. & Demirtaş, Z. (2013). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 167-182.
• Kalkın, G., Erdem, H., & Tikici, M. (2015). Cam tavan algısı ile örgütsel vatandaşlık ilişkisi: yükseköğrenim kurumlarında görev yapan kadın çalışanlar üzerinde bir araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. Yıl:2015, Cilt:7, Sayı:13 125-144
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye’de çalışma hayatında kadın istihdamı. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, C: 32, S: 1, s. 231-260.
• Karaca, A. (2007). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: cam tavan sendromu üzerine uygulamalı bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,.
• Karcıoğlu, F. & Leblebic, Y. (2014). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: “cam tavan sendromu” üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 4, 2014, 1-20
• Kocacık, F. & Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, C: 6, S: 1, s. 195-219.
• Koçak, O., & Hayran, N. (2011). Çalışma hayatında kadına yönelik taciz (mobbing): Kocaeli-Körfez ilçesi örneği. Uluslararası 9. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi’nde sunulan bildirileri, Saraybosna-Bosna Hersek.
• Korkmaz H. (2014). Yönetim kademelerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 5, Eylül 2014, s. 1-14.
• Lockwood, N. (2004). The glass ceiling: domestic and ınternational perspectives. Society for Human Resource Management, SHRM - Research Quarterly, United States of America.
• Mayer, R. C., Davis. H. & Schoorman, F. D. (1995). An ıntegrative model of organizational trust. Academy of Management Review, 20.3, 709-734.
• Meshkati, Z., Eskandari, B., & Mostahfezian, M. (2014). The relationship between organizational justice, organizational citizenship behavior, and organizational trust : a case study of the employees of the department of youth and sports. Research in Sport Management and Psychology, 2 (2), 39 - 44.
• Metz, I. (2005). Advancing the careers of women with children, Career Development International, 10(3), 228-245.
• Milliken, F. J. & Morrison, E. W. (2003). shades of silence: emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563- 1568.
• Mızrahı, R. & Aracı, H. (2010). Kadın yöneticiler ve cam tavan sendromu üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi Cilt 2, Sayı 1, 2010 ISSN: 1309 -8039 (Online)
• Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A., Jr. (1997). Development and psychometric properties of the organizational trust ınventory. Evaluation Review, 21(5), 614-635.
• Öğüt, A. (2006). Türkiye’de Kadın girişimciliğin ve yöneticiliğin önündeki güçlükler: cam tavan sendromu. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, s. 55-77.
• Örücü, E. & Kambur, E. (2017). Otel çalışanlarında örgütsel sessizlik ve örgütsel güven ilişkisi: bandırma ilçesi örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 10 Sayı: 52 Volume: 10 Issue: 52 Doi Number: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1964
• Örücü, E., Kılıç, & R., Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 117-135.
• Özkan, Sayar G., & Özkan, B. (2010). Kadın çalışanlara yönelik ücret ayrımcılığı ve kadın ücretlerinin belirleyicilerine yönelik bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 1(24), 91-104.
• Özler, E., N., D . & Yıldırım, B., H. (2015). Örgütsel güven ile psikolojik sermaye arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma, Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi SBE Dergisi Cilt 5, Sayı:1.
• Öztürk, Z. & Bilkay, T., A. (2016). Türkiye kamu hastaneleri kurumunda çalışan kadınların kariyer engelleri ve cam tavan sendromu algıları. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cilt: 3, No/Sayı: 6,
• Özyer, K. & Azizoğlu, Ö. (2014). İş hayatında kadınların önündeki cam tavan engelleri ile algılanan örgütsel adalet arasındaki ilişki, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 10, Yıl 10, Sayı 1, 2014, 95-106
• Özyer, K. & Orhan, U., (2012). Cam tavan sendromunun çalışanların korku düzeylerine etkisi var mıdır? eğitim sektörü üzerinde bir uygulama, The Journal of Academic Social Science Studies Volume 5 Issue 8, p. 971-987, December 2012
• Perks, H. & Halliday, S.V. (2003). Sources, signs and signalling for fast trust creation in organisational relationships. European Management Journal, Vol. 21, No. 3, ss. 338–350.
• Powell, G. & Butterfield, D. (2003). Gender, gender ıdentity and aspirations to top management. Women in Management Review, 18, (1–2), 88–96.
• Saruhan, Ş. C. & Yıldız, M. L. (2013). Çağdaş Yönetim Bilimi, Genişletilmiş 2. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Şentürk, B. & Kaymaz, Y. (2017). Lojistik sektöründe kadın çalışanlara yönelik bir analiz: izmir örneği, UİİİD-IJEAS, 2017 (16. UİK Özel Sayısı):469-480 ISSN 1307-9832, 469-480.
• Shari, M., Y. (2014). Glass ceiling, the prime driver of women entrepreneurship in malaysia: a phenomenological study of women lawyers. The 6th Indonesia International Conference on Innovation, Entrepreneurship and Small Business, 12 – 14 August 2014, Procedia - Social and Behavioral Sciences 169 ( 2015 ) 329 – 336
• Sharma, H. & Yadav, R. (2018). The relationship between organizational justice and work engagement: trust as a mediator. Prabandhan Indıan Journal Of Managment. Volume 11, Issue 3, March 2018, Doı: 10.17010/Pijom/2018/V11i3/122078
• Soysal, A. (2010). kadın girişimcilerin özellikleri, karşılaştıkları sorunlar ve iş kuracak kadınlara öneriler: Kahramanmaraş ilinde bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 71-96.
• Sposito, C. A. (2013). Carrier barriers for women executives and the glass ceiling syndrome: the case study comparison between French and Turkish Women executives. Social and Behavioral Sciences, 75, 488-497.
• Taı, An-Ju R. & Sıms R.L. (2005). The perception of the glass ceiling in high technology companies, Journal of Leadership & Organizational Studies, 12(1), 16-23.
• Taşkın, E. & Çetin, A. (2012). Kadın yöneticilerin cam tavan algısının cam tavanı aşma stratejilerine etkisi: Bursa örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 33, s. 19-34.
• Taşkın, F. & Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46.
• TEPAV. (2013) İstihdam İzleme Bülteni. İnternet kaynağı: http:// www. tepav. org.tr/ tr/haberler/s/3566. (Erişim tarihi:2018).
• TÜİK (2018), İstatistiklerle Kadın, 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27594 (Erişim Tarihi: 2018).
• Tunç, A., Uslan, Y. U. & Gökçe, A. F. (2015). Türk kamu yönetiminde personel ve yönetici olarak “kadının varlığı”: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı örneği, Gülseren Ağırdağ (Ed.), Türkiye’de ve Dünyada Kadın Araştırmaları, Çukurova Üniversitesi Basımevi, Adana.
• Turhan, M. & Çetin, Y. C., (2017). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel güven ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki, Proceedings of the 3rd Cyprus International Congress of Education Research
• Türkkahraman, M. ve Şahin, K. (2010). Kadın ve Kariyer. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, S: 2, C: 1, s. 75-88.
• TURKONFED (2017),http://www.turkonfed.org/tr/icerikler/arastirma-raporlari/ (Erişim Tarihi: 2018).
• Verburg, R., M.; Nienaber, A., M.; Searle, R., H.; Weibel, A.; Hartog, D., D. & Rupp, D. E., (2018). The role of organizational control systems in employees’ organizational trust and performance outcomes. Group & Organization Management 2018, Vol. 43(2) 179–206
• Weyer, B. (2006). Do multi-source feedback ınstruments support the existence of a glass ceiling for women leaders?. Women in Management Review, 21, (6), 441 – 457.
• Wirth, L. (2001). Breaking through the glass ceiling: women in management. International Labour Office, Geneva
• Wong, Y-T., Ngo, H.-Y. & Wong, C.-S. (2006). Perceived organizational justice, trust and ocb: a study of chinese workers in joint ventures and stateowned enterprises. Journal of World Business, 41, ss. 344-355.
• YASED (2016), Kadınların üst yönetimde temsilinin arttırılmasına yönelik uygulamalar ve öneriler.https://www.yased.org.tr/ReportFiles/2016/YASED-KadinRaporu.pdf (Erişim Tarihi: 2018).
• Yılmaz O. D. (2015). Perceived organizational trust as an antecedent of organizational citizenship behaviour: findings from lodging enterprises in Turkey. Tourismas, C. 10, S. 1, s. 149-165.
• Zaheer A., Mcevily B. & Percone V., (1998). Does trust matter? exploring the effects ınterorganizational and nterpersonal trust on performance, Organization Science, 9: 141-159
• Zel, U. (2002). İş arenasında kadın yöneticilerin algılanması ve kraliçe arı sendromu”, Amme İdaresi Dergisi, Sayı:35 / 2 Yıl:Haziran / 2002