Forensic accounting and scientific opinion for the real criminal case

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 688 - 705, 12.04.2021

Fevzi Serkan Özdemir

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.903035

Cited By: 1

Öz

The subject of scientific opinion is regulated in the Turkish Criminal Procedure Law (No: 5271). According to this regulation, the prosecutor, participant, attorney, suspect or defendant, defense counsel or legal representative can get scientific opinion from an authority to be evaluated in the preparation of the expert report or the expert report. The existence of this opportunity is considered important in terms of revealing the material truth and fairness of the trial and used in cases where the evaluations of the expert reports received before are not accepted or not found appropriate by the parties of the trial. A kind of response is given to the expert's report with a specialist who has particular proficiency. In this study, it is aimed to draw academic attention to the technical opinion (on accounting, auditing and forensic accounting literature and practices) requested by the author of this paper as an accounting scientist based on the information and documents provided by the defendant about the criminal case. And it is desired to raise awareness in all parties that may be related to this issue. The subject of this opinion is evaluating of the investigation initiated in the cooperative enterprise operating under private law by a ministry's inspection board and the expert examinations during the trial initiated depending on the complaint.

Anahtar Kelimeler

Forensic Accounting, Accounting specialist, Scientific opinion, Turkish Criminal Procedure Law

Adli muhasebe ve bilimsel mütalaa müessesesi: Ceza yargılaması örneği

Öz

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda “Cumhuriyet Savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafi veya kanuni temsilci, yargılama konusu olayla ilgili olarak bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında, uzmanından bilimsel mütalaa (uzman görüşü) alabilirler.” hükmü yer almaktadır. Bu müessesenin varlığı maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve yargılamanın adilliği bakımından önemli kabul edilmektedir. Nitekim adli makamlar tarafından aldırılan bilirkişi raporlarında mütalaa olunan hususların davalı veya davacı tarafından kabul edilmemesi veya uygun bulunmaması durumunda bu müesseseden yararlanılmakta ve bilirkişilerin raporuna, uzman görüşü ile bir nevi mukabele edilebilmektedir. Bu çalışmada gerçekleşen somut bir adli olayda hakkında yargılama başlatılanlar eliyle ibraz edilen bilgi ve belgelere bağlı kalınarak, muhasebe bilim uzmanı sıfatıyla, bu çalışmanın yazarından talep olunan muhasebe, denetim ve adli muhasebecilik literatürü ve uygulamaları konulu teknik mütalaa konusuna akademik olarak dikkat çekmek ve bu hususta konuyla ilgili olabilecek tüm taraflarda farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır. Mütalaaya konu olayın özü şikâyete bağlı olarak bir bakanlığın teftiş kurulu tarafından özel hukuk tüzel kişiliği altında faaliyet gösteren bir kooperatif işletmesinde başlatılan soruşturma ve buna bağlı olarak gerçekleşen yargılama sırasındaki bilirkişi incelemelerinin değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Adli Muhasebe, Muhasebe uzmanı, Bilimsel mütalaa, Türk Ceza Muhakemesi Kanunu

Kaynakça

• 1 nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (1992, 26 Aralık). Resmi Gazete (21447 M). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21447_1.pdf
• Aktaş, H., & Kuloğlu G (2008). Adli Muhasebe Ve Adli Muhasebecilik Mesleği. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 25(2), 101-120.
• Alagöz, A. (2008). “İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi Ve Denetim Komiteleri İle İç Denetim Birimi İlişkisinin Hata Ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü”. Güncel İşletmecilik Konuları. Konya: Tablet Kitabevi.
• Alptürk, E. (2008). İç Denetim Rehberi. Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları
• Altıntaş, N. N. (2010). Bağımsız Denetim ve Vergi Denetimi Dışındaki Güvence Hizmetleri: Türkiye’deki Uygulamalar Hakkında Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Bilim Dalı Doktora Programı, Basılmamış Doktora Tezi, Tez Danışmanı: Doç. Dr. Lerzan KAVUT.
• Başpınar, A. (2005). Türkiye’de ve Dünyada Denetim Standartlarının Oluşumuna Genel Bir Bakış. Maliye Dergisi, 148 (Mart-Nisan), 35-52. Alınan yer http://portal1.sgb.gov.tr/calismalar/yayinlar/md/md148/turkiyedevedunya da.pdf
• Bilirkişilik Kanunu (2016, 24 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 29898). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6754&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Bilirkişilik Temel Eğitimi Katılımcı El Kitabı (t.y.). Alınan yer https://bilirkisilik.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/372020143342temelegitimkatilimci.pdf (Erişim: 20.02.2021)
• Bilirkişilik Temel Eğitimi Kaynak Kitabı (t.y.) Erişim adresi: https://bilirkisilik.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/372020142300temelegitimkaynak.pdf (Erişim: 20.02.2021)
• Bozkurt, Nejat. (2000), “Muhasebe ve Denetim Mesleğinde Yeni Bir Alan “Adli Muhasebecilik”, Yaklaşım Dergisi, 94, 56-61.
• Ceza Muhakemesi Kanunu (2004, 17 Aralık). Resmi Gazete (Sayı:25673). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5271&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Dülger, İ. (2007), Ceza Muhakemesi Kanunundaki Bilirkişi İncelemesine İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1), 657-678.
• Gelir İdaresi Başkanlığı Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Denetim Grup Müdürlüğü, (2009, 03 Mart) (Sayı: VDENY-2009-1031/12) Erişim adresi: http://www.atso.org.tr/yukleme/dosya/a405e4a91c60093f36b7687da385818c.pdf (Erişim: 14 Mart 2016)
• Gülten, S., & Kocaer, İ. (2010). Adli Muhasebe Uygulamaları. Ankara: Ankara Ofset.
• Kepekçi, C. (2004). Bağımsız Denetim. İstanbul: Avcıol Basım Yayım.
• Kocameşe, M. (2010). Türk Ticaret Kanunu’nda Düzenlenen “Cari Hesap” Sözleşmesi Ve Muhasebe Uygulaması, Erişim adresi: https://vergiforumu.blogspot.com/2010/ (Erişim: 10 Şubat 2021).
• Kooperatifler Kanunu (1969, 10 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı:13195). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=1163&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Kunter, N., Yenisey, F., Nuhoğlu, A. (2008), Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Bası, İstanbul.
• Okur, Y. (2007). Türkiye’de Kamu Denetimi; Değişim Süreci ve Performans Denetimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Okur, Y. (2010). Türkiye’de Teftiş ve İç Denetim: Kavramlar, Beklentiler ve Hayatla Yüzleşme. Maliye Dergisi 158(Ocak-Haziran), 570-586.
• Önder, M. F. (2008). Türk Hukukunda İç Denetim ve Uluslararası Standartlara Uyumu, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Sektörlere Göre Karlılık Oranları, (t.y.). Erişim adresi: https://www.atso.org.tr/yukleme/dosya/944b354161815f102ccd4a558fd05ec7.pdf, (Erişim: 14 Mart 2016).
• Toroman, C., Abdioğlu, H., & İşgüden B. (2009). Aklama Suçunun Önlenmesine Yönelik Çabalar: Adli Muhasebecilik Mesleği Ve Uygulamaları, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10(1), 17-38.
• Türk Dil Kurumu Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü
• Türk Ticaret Kanunu (2011, 2 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 27846). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6102&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Varıcı, İ. (2014). İflas Ertelemesine Başvuran Şirketlerde Kayyımın Karşılaşabileceği Muhasebe Düzensizlikleri: KOBİ'lerde Durum Değerlendirmesi, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi 7(3), 1-26.
• Vergi Usul Kanunu (1961, 7 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 10705). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10705.pdf
• Yücel, B. (2009). Amaç ve Unsurları Bakımından Maliye Teftiş Kurulu Uygulamalarında Klasik Anlamda Teftiş. Maliye Dergisi 157(Temmuz-Aralık), 47-64.