PATRICK SÜSKIND’İN KONTRBAS TİYATRO METNİNDE MÜZİK, GÜRÜLTÜ VE TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 67 - 85, 28.12.2017

H. Miray Eslek

Öz

Kontrbas, Patrick Süskind’in 1984’te yayımlanan ilk tiyatro metnidir. Metnin anlatıcısı kontrbas enstrümanını çalan bir müzisyendir. Orkestrada görev alan ve müzisyenliğini memur olarak sürdüren mutsuz ve yalnız olan kontrbasçının müziğe ve hayata dair eleştirileri monolog halindedir. Bununla beraber batı müziğine dair eleştiri sunan bu metin müziğin içindeki hiyerarşik düzene, orkestralardaki bölünmelere ve armoni kurallarının oluşturduğu sorunlara da yer verir. Bu anlamda Kontrbas sosyolojik analizleri mümkün kılar. Çünkü tiyatro metninin müzik ile olan ilişkisinde kontrbasın görüntüsü, seslerin gürültülü olarak duyulması ve biçimsiz bir enstrüman olması; müzikle birlikte gürültüyü, hiyerarşiyi ve toplumsal cinsiyet meselesini tartışır. Sonuç olarak Alman İdealizmine de eleştiri niteliğinde olan bu oyun müziğin birçok sorununa kontrbas enstrümanı ile cevap verir. Aynı zamanda dertli ve hüzünlü bir çalgı olmasının ötesinde kolaylıkla dışlanabilen kontrbas, müziğin hiyerarşik yapısı, iktidar ve meta üretimi üzerinden enstrümanların kadın bedeni tasvirlerini de örnekler. 

Anahtar Kelimeler

Kontrbas, Gürültü, Toplumsal Cinsiyet, Yalnızlık

MUSIC, NOISE, AND GENDER STUDIES IN PATRICK SUSKIND'S CONTRABASS THEATHER TEXT

Öz

The
Contrabass is the first theatre text of Patrick Süskind published in 1984. The
narrator of the text is a musician who plays the contrabass  instrument. The criticisms about music and
life of the unhappy and lonely contrabassist who plays as a civil servant in an
orchestra, were in a monologue. Moreover, this text, which offers criticism of
Western music, also includes the hierarchical structure in the music, the
divisions in the orchestra, and the problems of harmony rules. In this sense,
the Contrabass makes sociological analysis possible since the image of the
contrabass in its relation of the theater text with the music, the sounds being
heard loudly, and its being a formless instrument; argue noise, hierarchy and
gender issues with music. As a result, this play which was also a critique of
German Idealism, responds to many problems of music with contrabass instrument.
Besides, contrabass  which is an easily
excludable instrument beyond its own sadness and sorrow exemplifies
instruments’ female body descriptions through the hierarchical structure of
music, power and commodity production. 

Anahtar Kelimeler

Contrabass, Noise, Gender, Loneliness

Kaynakça

• Attali, J. (2014). Gürültüden Müziğe, 2. Basım,(çev. Gülüş Gülcügil Türkmen) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aktüze, İ. (2010). Müziği Anlamak Ansiklopedik Müzik Sözlüğü, 3. Basım İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Canetti, E. (2014). Kitle ve İktidar, 6. Basım,(çev. Gülşat Aygen) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cook, N. (1999). Müziğin ABC’si, 1. Basım,(çev. Turan Doğan) İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Ergur, A. (2013). Portedeki Hayalet, 1. Basım,İstanbul: Bağlam Yayınları, 2. Sürüm: altKitap 2002.
• Finkelstein, S. (1996). Müzik Neyi Anlatır, 2. Basım,(çev. M. Halim Spatar) İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Hendy, D. (2014). Gürültü: Sesin Beşeri Tarihi, 1. Basım, (çev. Çiğdem Çidamlı) İstanbul: Kolektif Kitap.
• Süskind, P. (2015). Kontrbas, 5. Basım, (çev. Tevfik Turan) İstanbul: Can Yayınları, 2015.
• Waugh, A. (2000). Klasik Müzik Dinlemede Yeni Bir Yol, 1. Basım, (çev. Aksoy Yayıncılık Adına Erol Aksoy) İstanbul: Aksoy Yayıncılık.