MAQAMIC ANALYSIS OF KEMAL İLERİCİ'S PIECE OF “MAYA”

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 172 - 194, 31.12.2021

Göktuğ Ege Sağlam , Erdal Tuğcular

https://doi.org/10.31811/ojomus.997630

Öz

The issue of this research is maqamic analysis of Kemal İlerici's piece named “Maya”, which he wrote for oboe and piano, inspired from the maya, a non-measured folk song genre in Turkish Folk Music. When the relevant literature is scanned, there are studies that examine the quartal harmony system and some works of İlerici's, but there is no other study that deals with this piece. In this article, which is qualitative research based on due diligence, descriptive research methods and techniques have been used. The literature review was made through document analysis, and the piece has been examined from the point of maqamic by analysis method. To determine whether the way to be followed and the forms to be used regarding the examination of the piece are appropriate, specialist opinions were taken and the piece by solved and interpreted in terms of maqamic. As a result of the data obtained, it was determined that the piece was written in Hüseyni maqam. It has been determined that Hüseyni maqam follows down-and-up cruising as in the traditional structure, brief modulations are made to Karcığar and Hicaz maqams, and alterations are made to Eviç and Segâh maqams. In this context, the piece has been coloured processing with non-scale notes in the scope maqamic and with various rhythm patterns in the extent non-measured folk song. It has been observed that the ground, development and decision parts of Traditional Turkish Art Music, which are generally used in the song form, are used in the cruising structure of the piece. Necessary suggestions were made in line with the results obtained.

Anahtar Kelimeler

Maya, Kemal İlerici, Turkish folk music, Hüseyni maqam, Oboe

KEMAL İLERİCİ'NİN “MAYA” ADLI ESERİNİN MAKAMSAL ANALİZİ

Öz

Bu araştırmanın konusunu, Kemal İlerici’nin Türk Halk Müziği’nde bir uzun hava türü olan mayadan esinlenerek obua ve piyano için yazmış olduğu “Maya” adlı eserin makamsal açıdan analizi oluşturmaktadır. İlgili literatür tarandığında, İlerici’nin dörtlü armoni sisteminin ve bazı eserlerinin incelendiği çalışmalar bulunmakla birlikte, bu eserin ele alındığı başka bir çalışmaya rastlanmamıştır. Durum tespitine dayalı nitel bir araştırma olan bu çalışmada betimsel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılmıştır. Literatür taraması doküman inceleme yoluyla yapılmış, analiz yöntemiyle ise eser makamsal açıdan incelenmiştir. Eserin incelenmesine ilişkin izlenecek yolun ve kullanılacak şekillerin uygun olup olmadığının tespiti için uzman görüşleri alınmış ve eser makamsal açıdan çözümlenerek yorumlanmıştır. Elde edilen veriler sonucunda eserin Hüseyni makamında yazıldığı saptanmıştır. Hüseyni makamının geleneksel yapıda olduğu gibi inici-çıkıcı bir seyir izlediği, Karcığar ve Hicaz makamlarına kısa modülasyon, Eviç ve Segâh makamlarına ise alterasyon yapıldığı, bu kapsamda dizi dışı sesler ve uzun hava dâhilinde çeşitli tartım kalıpları ile renklendirilerek işlendiği, Geleneksel Türk Sanat Müziği’nin genellikle şarkı formunda kullanılan; zemin, meyan ve karar bölümünün eserin seyir yapısı içinde kullanıldığı sonuçlarına varılmış ve gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Maya, Kemal İlerici, Türk halk müziği, Hüseyni makamı, Obua

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1995). Türk Müziği’nde türler ve biçimler. Can.
• Arseven, V. (2000). Türk halk müziğinin ezgisel yapısı üzerine (2. Baskı). Kültür Bakanlığı.
• Aydoğan, S. (1998). Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda müziksel işitme okuma öğretimi. (Yayın No: 76419) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Bartok, B. (1991). Küçük Asya’dan Türk Halk Musikisi [Turkish Folk Music from Asia Minor]. (B. Aksoy, Çev.). Pan (Orijinal eserin basım tarihi 1976).
• Emnalar, A. (1998). Tüm yönleriyle Türk halk müziği ve nazariyatı. Ege Üniversitesi.
• Ersen, M. (2019). Türk halk müziğinde bir uzun hava türü olan “maya”nın müzikal açıdan incelenmesi (Yayın No: 580637) [Yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vjszP7PzV0HebcjFEvDfwCXHLXG5qjs2aUHB1-7oBnvyijJ12Eo3vUAcqaIeaGda
• Hoşsu, M. (1997). Geleneksel Türk halk müziği nazariyatı. Peker.
• İlerici, K. (1970). Bestecilik bakımından Türk müziği ve armonisi. Milli Eğitim.
• İlerici, K. (1981). Bestecilik Bakımından Türk müziği ve armonisi. Millî Eğitim.
• Karadeniz, E. (1979). Türk musikisinin nazariye ve esasları. Türkiye İş Bankası Kültür.
• Karataş Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/kokdener/123091/13f.pdf
• Kaynar, Ü. (1996). Türk halk kültürü ve halk müziği. Ege.
• Mimaroğlu, İ. (2014). Müzik tarihi. Varlık.
• Özgür, Ü., Aydoğan, S. (2015). Gelenekten geleceğe makamsal Türk müziği. Arkadaş.
• Özkan, İ. H. (2010). Türk Musikisi Nazariyatı ve Usulleri Kudüm Velveleleri. (10. Baskı), Ötüken.
• Öztürk, O. M. (2014). Makam müziğinde ezgi ve makam ilişkisinin analizi ve yorumlanması açısından yeni bir yaklaşım: perde düzenleri ve makamsal ezgi çekirdekleri. [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi, 381924. Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=sY7m19PfcL6F1NUw-cr80PsawSAunY-n96UBGEQ26zS6mhHXvepRJ0GUwm6NfI7E
• Sarısözen, M. (1962). Türk Halk Musikisi usulleri. Resimli Posta.
• Şendurur, Y., Akgül B.D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1) 165-174. https://dergipark.org.tr/en/article-file/77443
• Tunalı, İ. (1983). Estetik beğeni. Say.
• Yekta, R. (1986). Türk musikisi [Encylo-pedie le da Musique et Dictionnaire du Conservatoire, Histoire de la Musi-que, 2945-3064]. (O. Nasuhioğlu Çev.). Pan (1922).