The Structural Examination of Graduate Thesis Related Cyber Bullying

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 20, 30.12.2018

Özlem Canan Güngören , Duygu Gür Erdoğan , Tuncay Ayas

Öz

Bu
araştırmanın amacı sanal zorbalık ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin
yapısal olarak incelenmesidir. Araştırmada doküman analizi yöntemi benimsenmiş ve sanal zorbalık, siber zorbalık,
internette zorbalık konularını içeren Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)’nun internet
sitesinde 2008’den 2016 yılının Kasım ayına kadar yayınlanmış 97 tez, zorbalık
türü, yayın yılı, yayınlandığı üniversite, yayınlandığı enstitü, yayın türü,
araştırma yöntemleri, araştırma modelleri, örneklem türü, evren/örneklem/
çalışma grubu tanımlaması, veri toplama araçları ve veri analiz yöntemleri
açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda son 4 yılda sanal zorbalık ile
ilgili yapılan tezlerin sayısının arttığı görülmüştür.Sanal zorbalıkile ilgili
yapılan tez çalışmaları daha çok eğitim bilimleri enstitülerinde, yüksek lisans
düzeyinde ve daha çok nicel yöntem kullanılarak yapılmıştır. Kullanılan
evren/örneklem/çalışma grubu açısından incelendiğinde tezlerin daha çok basit
rasgele örnekleme yoluyla ve ortaöğretim öğrencileri üzerinde yoğunlaştığı
görülmüştür. Tezlerde en fazla kullanılan ölçme aracı olarak ölçeklerin
kullanıldığı ve elde edilen verileri analiz etmek için en fazla ANOVA/Kruskal
Wallis H testi kullanıldığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bullying, cyber bullying, post-graduate theses, document analysis

Sanal Zorbalık ile İlgili Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Yapısal İncelenmesi

Öz

Bu
araştırmanın amacı sanal zorbalık ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin
yapısal olarak incelenmesidir. Araştırmada doküman analizi yöntemi benimsenmiş ve sanal zorbalık, siber zorbalık,
internette zorbalık konularını içeren Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)’nun internet
sitesinde 2008’den 2016 yılının Kasım ayına kadar yayınlanmış 97 tez, zorbalık
türü, yayın yılı, yayınlandığı üniversite, yayınlandığı enstitü, yayın türü,
araştırma yöntemleri, araştırma modelleri, örneklem türü, evren/örneklem/
çalışma grubu tanımlaması, veri toplama araçları ve veri analiz yöntemleri
açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda son 4 yılda sanal zorbalık ile
ilgili yapılan tezlerin sayısının arttığı görülmüştür.Sanal zorbalıkile ilgili
yapılan tez çalışmaları daha çok eğitim bilimleri enstitülerinde, yüksek lisans
düzeyinde ve daha çok nicel yöntem kullanılarak yapılmıştır. Kullanılan
evren/örneklem/çalışma grubu açısından incelendiğinde tezlerin daha çok basit
rasgele örnekleme yoluyla ve ortaöğretim öğrencileri üzerinde yoğunlaştığı
görülmüştür. Tezlerde en fazla kullanılan ölçme aracı olarak ölçeklerin
kullanıldığı ve elde edilen verileri analiz etmek için en fazla ANOVA/Kruskal
Wallis H testi kullanıldığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

zorbalık, sanal zorbalık, döküman analizi, lisansüstü tez

Kaynakça

• Arıcak, O.T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184.
• Ayas, T., & Horzum, M. B. (2010). Sanal zorba/kurban ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi - Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 19, 1-17. [Çevrim-içi: http://www.akademikbakis.org], Erişim tarihi: 14.02.2010.
• Ayas, T., ve Horzum, M. B. (2012). On Being Cyber Bully and Victim among Primary School Students. Elementary Education Online, 11(2), 369-380.
• Ayas,T., Aydın, F. & Horzum, M. B. (2015). Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(2), 38-51
• Delice, A. (2010). Nicel Araştırmalarda Örneklem Sorunu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (4), 1969-2018.
• Dilmaç, B. (2009). Sanal zorbalığı yordayan psikolojik ihtiyaçlar: Lisans öğrencileri için bir ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1291-1325.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 Yılları Arasında Yayımlanan Eğitim Bilimleri Dergilerindeki Makalelerin Bazı Özellikler Açısından İncelenmesi: Betimsel Bir Analiz. Eğitimde ve PsikolojideÖlçme ve Değerlendirme Dergisi, 2 (1), 140-147.
• Erdur-Baker, Ö., & Kavşut, F. (2007). Cyberbullying: a new face of peerbullying. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31–42.
• Finkelhor, D., Mitchell, K. J., & Wolak, J. (2001). Highlights of the Youth Internet Safety Survey. Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention Fact Sheet.
• Horzum & Ayas (2017). Türkiye’de Yayınlanan Dergilerdeki Sanal Zorbalıkla İlgili Makalelerin Yöntemsel Eğilimlerinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 4(2), 1-12.
• Karaman, G. & Ünsal, H. (2016). Ortaokul Rehber Öğretmenleri, Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri Ve Yöneticilerinin Okullarda Yapılan Siber Zorbalık Çalışmalarıyla İlgili Görüşleri Ve Siber Zorbalığın Önlenmesiyle İlgili Önerileri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 62- 85
• Kocaşahan, N. (2012). Lise Ve Üniversite Öğrencilerinde Akran Zorbalığı Ve Sanal Zorbalık. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).Balıkesir Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. 30-37.
• Korkmaz, A. (Haziran 2016). Sibel Zorbalık: Fizikselden Sanala Yeni Şiddet. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 76-83.
• Li, Q. (2006). Cyberbullying in schools: A research of gender differences. School psychology international, 27(2), 157-170. Mason, K. L. (2008). Cyberbullying: A preliminary assessment for school personnel. Psychology in the Schools, 45(4), 323-348.
• Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the schoolyard: A preliminary look at cyberbullying. Youth violence and juvenile justice, 4(2), 148-169.
• Raskauskas, J., & Stoltz, A. D. (2007). Involvement in traditional and electronic bullying among adolescents. Developmental psychology, 43(3), 564.
• Saraç, E. & Özel, S.A. (2017). Sanal Zorbalık Tespitinde Nitelik Çıkarımı ve Sınıflama Yöntemlerinin Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 190-200.
• Sarak, Ö. (2012).Lise Öğrencilerinde Sanal Zorbalık. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Shariff, S., & Gouin, R. (2005, September). Cyber-dilemmas: Gendered hierarchies, free expression and cyber-safety in schools. In Oxford Internet Institute conference at Oxford University, Oxford, UK. Retrieved November (Vol. 20, No. 2007, pp. 147-154).
• Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. Journal of child psychology and psychiatry, 49(4), 376-385.
• Topcu, Ç. (2008). The relationship of cyber bullying to empathy, gender, traditional bullying, internet use and adult monitoring. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Türkileri-İnselöz, N. ve Uçanok, Z. (2013). Ergenlerde sanal zorbalık: Nedenler, duygular ve baş etme yollarının niteliksel analizi. Türk Psikoloji Yazıları, 16 (32), 20-44.
• Türkoğlu, S. (2013). Ergenlerin problemli internet kullanımları ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (YayınlanmamısYüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ybarra, M. L., & Mitchell, K. J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors, and targets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of child Psychology and Psychiatry, 45(7), 1308-1316.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri (6th Edition). Ankara: Seçkin Press.
• Willard, N. E. (2007). Cyberbullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social aggression, threats, and distress. Research Press.
• Wolak, J., Mitchell, K.J., & Finkelhor, D. (2007). Does online harassment constitute bullying? An exploration of online harassment by known peers and online-only contacts, Journal of Adolescent Health, 41, 51-58.