Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Psikolojik Şiddet

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 139 - 160, 27.12.2023

Feyza Nur Ayhan , Hediye Şirin Ak

Öz

Toplumsal cinsiyet rolleri yüzyıllardır kadın ve erkek arasındaki farklılıklara vurgu yaparak kadına karşı ayrımcılığın nedenlerinden biri olmuştur. Kadına karşı ayrımcılık kadını dezavantajlı bir duruma getirmektedir. Kadınların hepsinin aynı şekilde ayrımcılığa maruz kaldığını söylemek zordur. Ama tüm kadınların yaşadığı ortak sorunlardan söz edilebilir. Bu sorunlardan birisi “şiddet”tir. Kadına karşı şiddet 21. Yüzyılda da çözülemeyen insanlık suçlarından bir tanesidir. Şiddetin çok farklı tezahürleri vardır. Çalışmamızın konusu olan “psikolojik şiddet” onlardan birisidir. Psikolojik şiddet genellikle farkına varmadan yaşanan bir şiddet türüdür. Bireyler çoğu zaman psikolojik şiddete maruz kaldığını fark etmez ya da kabul etmez. Çalışmanın amacı, psikolojik şiddeti inceleyerek mücadele yöntemleri hakkında çözümlemelerde bulunmaktır. Bu çalışmada metodolojik olarak çoğunlukla nitel araştırma yöntemleri kullanılmış olup; doküman analizi, literatür taraması ve mülakat tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında on iki kadınla mülakat yapılmıştır. Yapılan mülakatlar, içerik analizi yapılarak yorumlanmıştır. Araştırmada toplumsal cinsiyet rollerinin bireyleri sınırlandırdığını, bu sınırlandırmaların baskı ve tehdit aracına dönüştüğünü en nihayetinde psikolojik şiddeti doğurduğu bulgularına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireyler arası eşitsizlik, psikolojik şiddet, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Altındal, A. (2004). Türkiye’de kadın. İstanbul: Alfa yayınları.
• Altay, S. (2019). Patriarchy and women’s subordination: a theoretical analysis. E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi/Journal Of Oriental Scientific Research, 11(1), 417-427.
• Akkaş, İ. & Uyanık, Z. (2016). Kadına yönelik şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 32-42.
• Akpınar, O. (2011). Aile içi şiddete maruz kalan kadınlarda aile içi şiddetle başa çıkma öz yeterliği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 24-36.
• Akyürek, M. (2017, 26 Kasım). Şiddetin psikolojik hali. Erişim Adresi: https://ilerihaber.org/index.php/icerik/siddetin-psikolojik-hali-79284.
• Akyıldız M. (2014). Kadına yönelik şiddetle mücadelede bir model olarak şiddet önleme ve izleme merkezi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Arslan, Ş. A. (2000). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. Ankara: T. C. Devlet Bakanlığı Kadın Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Avrupa Konseyi. (2014). Toplumsal cinsiyet konuş(ma)ları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Başar, F. & Demirci, N. (2015). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve şiddet. KASHED, 2(1), 41-52.
• Baygal, A. (2012). Şiddetin aile içi görünümleri. (N. Adak, Düz.) Ankara: Değişen Toplumda Değişen Aile.
• Baygül, Ş., (2021). Belki sizde şiddet mağdurusunuz!. Erişim Adresi: http://www.antalyapsikolojikdanisma.com/ psikolojik-siddetle-nasil-basacikabilirsiniz-psikolog-antalya.
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal cinsiyet: bize yüklenen roller. (Çev: Kader Ay). İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları.