Yoksulluk Kavramı ve Yoksulluğun Kadınlaşmasını Besleyen Faktörler

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 77 - 101, 30.12.2024

Handan Karakaya , Veda Bilican Gökkaya

Öz

Yoksulluk farklı boyutlarda toplumsal bütünü etkileyen sosyal bir olgudur. Yoksulluk, birçok yönüyle “yoksun olma” ve “erişememe” durumunu ifade etmek amacıyla kullanılan bir kavramdır. Kadınlar cinsiyet ayrımcılığının bir sonucu olarak yoksulluğu erkek bireylere göre daha derin bir biçimde yaşamaktadırlar. Kadınların yoksulluğu erkeklere oranla daha derin ve daha kapsamlı bir biçimde yaşaması “yoksulluğun kadınlaşması” kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur. İlk defa ABD’de Pearce tarafından kullanılan kavram, erkeğe bağımlı kadın hayatlarının erkeğin kaybıyla yaşadığı yoksulluk durumunu ortaya koymuştur. Bir başka ifadeyle boşanma, ölüm, ayrılık gibi nedenlerle birlikte olduğu erkeği kaybeden kadınlar, yoksulluk riski ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Pearce 1978 yılında tek ebeveynli aileler üzerine yaptığı çalışmada aile reis kadın olan ailelerin, aile reisi erkek olanlara oranla %30 daha yoksul olduğu sonucuna varmıştır. Kadınlar toplumsal hayata katılım konusunda, toplumsal fırsatlara erişim gibi konularda erkeklerle eşit haklara sahip olmadıklarından istihdam içerisindeki yerleri erkeklere göre daha dar olmakta ve daha düşük ücretlerle çalışma durumunda kalmaktadırlar. Bu nedenle bizim çalışmamız “yoksulluk” ve bu yoksulluk içinde de “kadın yoksulluğuna” odaklanmıştır. Çalışmanın amacı kadınların yoksulluk deneyimlerinin erkeklere oranla yüksek olmasının nedenlerini birçok açıdan ortaya koymaktır. Bu nedenle çalışma yöntemi olarak nitel çalışma yöntemi seçilmiştir. Literatür taramasına dayalı olarak yapılan çalışmada kadınları yoksulluk riski ile karşı karşıya bırakan unsurlar bir araya getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Yoksulluk, Yoksulluğun Kadınlaşması, Toplumsal Cinsiyet

Kaynakça

• Abashidze, A. K., Solntsev, A. M., Kiseleva, E. V., Evgenâ, A., & Kruglov, D. A. (2016). Achievement of Sustainable Development Goals (2016-2030): international legal dimension. Indian Journal of Science and Technology.
• Akıllı, H. Ve Dirikoç, A .(2017). Türkiye’de Kent Yoksulluğu ve Çocuk:Nevşehir Örneği, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:26:.197-224.
• Arpacıoğlu, Ö. Yıldırım, M. (2011). Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi,: 2 (4) 60-76.
• Arslan, T.G. (2018), Çalışmanın Evrimi:Sanayi Toplumundan Sanayi Ötesi Topluma Geçiş, Fırat Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2),145-162.
• Alptekin, D. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Örüntüsünde Kadının Yoksulluğu ve Yoksunlukları, Edit: Abdullah Topçuoğlu, Gamze Aksan ve Duygu Alptekin, Yoksulluk ve Kadın, Ayrıntı Yayınları.
• Aytaç, Ö. (2013), Yoksulluk, Kentsel Sınıfaltı ve Sosyal Dışlanma:Modern Kentlerde Sınıfsal Mekansal Yarılma ve Suçlaştırılma Mekanizmaları,”Kentsel Yoksulluğu Yeniden Düşünmek, Der: Ömer Aytaç ve Süleyman İlhan, Ankara: Birleşik.
• Başak, S. Ve Kıngır, S. Ve Yaşar, Ş. (2013). Kadının Görünmeyen Emeği: İkinci Vardiya, Kadın Araştırmaları Merkezi, Ankara.
• Coşkun, M. N. (2005). Türkiye’de Yoksulluk: Bölgesel Farklılıklar ve Yoksulluğun Profili, Bölgesel Gelişme Stratejileri Ve Akdeniz Ekonomisi, Ed: Haluk Erlat, Türkiye Ekonomi Kurumu Yayınları, 181-198.
• Çamur Duyan, G. (2010). Yoksulluğun Kadınlaşması: Altındağ Örneği, Aile ve Toplum, 6, 22:19-29.
• Çetin, İ. (2020). Yoksulluk ve Yoksulluk Göstergeleri: Türkiye ve OECD Ülkeleri Üzerine Bir Karşılaştırma, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (22)2: 510-532.
• Çitçi, O. (1982), Kadın Sorunu ve Türkiye’de Kamu Görevlisi Kadınlar, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, No:200.
• Çuhadar, P. Algan, N.(2019). Kadın Yoksulluğu Ve Mikro Kredi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi (1)41: 83-105.