Sürdürülebilir Kampüs Yönetiminde Risk Temelli Yaklaşım: Fine-Kinney Yöntemiyle Meslek Yüksekokulu Örneği,

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 5, 2367 - 2390, 15.12.2025

Pınar Altın , Özlem Yurtsever

https://doi.org/10.47495/okufbed.1698239

Öz

Bu çalışma, bir üniversiteye bağlı meslek yüksekokulunda sürdürülebilir kampüs yönetimi kapsamında gerçekleştirilen iş sağlığı ve güvenliği temelli risk değerlendirmesini ele almaktadır. Eğitim kurumlarında güvenli ve sağlıklı bir çevrenin sürdürülebilirlik politikalarının ayrılmaz bir bileşeni olduğu kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, çalışmada Fine-Kinney risk analiz yöntemi kullanılarak sınıflar, laboratuvarlar, ofisler, tuvaletler ve ortak kullanım alanları dahil olmak üzere çeşitli mekânlarda 93 farklı tehlike belirlenmiş ve bunlara ilişkin olasılık, şiddet ve frekans değerleri hesaplanmıştır. Analiz bulguları, yerleşke genelinde özellikle laboratuvarlar ve genel kullanım alanlarında yoğunlaşan “kabul edilemez” ve “esaslı” risk düzeyindeki tehlikelerin öncelikli müdahale gerektirdiğini ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, düzeltici-önleyici faaliyet önerileri geliştirilmiş; sürdürülebilir ve güvenli bir kampüs yaşamı için İSG uygulamalarının yalnızca mevzuat uyumu değil, aynı zamanda sosyal sorumluluk ve kurumsal süreklilik perspektifiyle ele alınması gerektiği vurgulanmıştır. Çalışma, yükseköğretim kurumlarında risk temelli karar verme süreçlerine katkı sunmayı ve sürdürülebilirlik hedeflerine entegre iş sağlığı ve güvenliği politikalarının önemine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fine Kinney yöntemi , İş sağlığı ve güvenliği , Sürdürülebilir kampüs , Risk değerlendirmesi

A Risk-Based Approach to Sustainable Campus Management: A Case Study at a Vocational School Using the Fine-Kinney Method

Öz

This paper presents a risk-based assessment of occupational health and safety (OHS) within a vocational school affiliated with a university in Türkiye, with a particular focus on its alignment with sustainable campus management principles. The evaluation covered frequently used indoor spaces such as laboratories, classrooms, offices, and shared facilities. Using the Fine-Kinney approach, 93 risks were detected, considering their frequency, severity, and probability. Notably, approximately one-third of these were categorized as either substantial or unacceptable. Higher education institutions may still pose significant structural and operational hazards despite their classification as low-risk workplaces under national regulations. The evaluation findings led to a series of useful recommendations covering fire safety systems, ventilation, ergonomics, accessibility, and emergency response preparation. The study argues that OHS should be seen not merely as a regulatory obligation but as an essential component of broader sustainability efforts. Its findings contribute to the growing discourse on how universities can enhance safety and inclusivity while pursuing long-term sustainability goals.

Anahtar Kelimeler

Fine Kinney method , Occupational health and safety , Sustainable Campus , Risk assessment.

Kaynakça

• Ağı Günerhan S., Günerhan H. Türkiye için sürdürülebilir üniversite modeli. Mühendis ve Makina 2016; 657(682): 54-62.
• Akandere G. Sosyal sürdürülebilirlik açısından tedarik zinciri yönetiminde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2020; 44: 63-72.
• Akbıyıklı R., Dikmen SÜ. İnşaat şantiyelerinde iş sağlığı ve iş güvenliği (İSG) yönetiminin ana belirteçleri. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2018; 6(4): 1391-1409.
• Aksoy S., Çevik B., Çakıcıer N. Gümüşova Meslek Yüksekokulu’nda iş güvenliği bilincinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2013; 1: 69-76.
• Amaral LP., Martins N., Gouveia JB. Quest for a sustainable university: A review. International Journal of Sustainability in Higher Education 2015; 16(2): 155-172.
• Atasoy H. Çevresel boyut analizi temelinde atık yönetimi ve bir üniversite uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, Türkiye, 2018.
• Bağcı A., Uluçay H., Azimli P., Keskin A. Eğitim öğretim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği bilincinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırma Dergisi 2024; 11(104): 545-555.
• Baykal S., Sarı F., Arslan G. Eğitim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin incelenmesi. Journal of Social Research and Behavioral Sciences 2022; 8(16): 458-469.
• Bayram H., Çelenk Kaya E. Fine-Kinney metodu ile risk analizi: Trabzon liman örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2022; 11(2): 760-783.
• Bekleviç H., Gedik T. Ofis ergonomisi üzerine bir araştırma: Düzce Üniversitesi örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2018; 6: 1283-1294.
• Birleşmiş Milletler. Transforming our world: The 2030 Agenda for Sustainable Development. 2015. https://undocs.org/en/A/RES/70/1
• Canverdi Y. Üniversitelerde iş sağlığı ve güvenliği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Rumeli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2021.
• Cumhur A., Ahıskalı H. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları: Hitit Üniversitesi örneği. 2. Uluslararası Mesleki Bilimler Sempozyumu, IVSS 2018, 2018, sayfa no: 310-319, Türkiye.
• Cündübeyoğlu İ., Kayabaşı R. Seramik fabrikasında Fine-Kinney yöntemi ile risk değerlendirmesi. European Journal of Science and Technology 2022; 35: 633-942.
• Çabuk A., Onğulu D. Yükseköğretim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliğine yaklaşım, İstanbul örneği. OHS Academy 2021; 4(1): 74-82.
• Çağri GB., Sabir EC. İş güvenliğinde fiziksel risk etmenlerinin tespitinde iş etüdü tekniğinin kullanımı- bir tekstil işletmesi örneği. OKU Journal of The Institute of Science and Technology 2023; 6(1): 369-382.
• Çelik Z., Öztürk M. Sürdürülebilir ve yeşil kampüsler: Türkiye’deki üniversitelerin yeşil vizyonu. İdealkent 2022; 14(Özel Sayı): 315-346.
• Dalkıran S., Olcay FZ. Ulusal tez merkezinde yer alan meslek hastalıkları alanında yazılan tezlerin bibliyografik analizi. OKU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2023; 6(1): 958-969.
• Delice RH., Koçbulut F. Bir çimento fabrikasında aydınlatma, termal konfor ve titreşim maruziyetinin değerlendirilmesi. OKU Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2024; 7(3): 1046-1060.
• Demir Z. İş sağlığı ve güvenliği aydınlatma yönetmeliği bakımından eğitim-öğretim kurumlarındaki gece öğretiminin bir durum çalışmasıyla değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mersin, Türkiye, 2018.
• Deniz E. İzmir Ekonomi Üniversitesi mekanik laboratuvarı’nın iş sağlığı ve güvenliği açısından risk analizi ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İzmir, Türkiye, 2019.
• Dinçer Ö., Çubukçu N. Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumları İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi. 2010. https://belen.meb.gov.tr
• Doğan O. Çok kriterli karar verme yöntemi ile kapalı alan çalışmalarında tehlikelerin değerlendirilmesi: Örnek bir uygulama. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2023; 13(1): 15-32.
• Dumanoglu Y., Irmalı A. Üniversite kampüs girişi uçucu organik bileşik seviyeleri ve mesleki maruziyetin tahmin edilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 2025; 14(2): 551-562.
• Durmuş H., Yurtsever Ö., Yalcin B. Bir çay fabrikasında Fine-Kinney ve FMEA yöntemleri ile risk değerlendirmesi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences 2021; 33(2): 287-298.
• Erin E., Caner Akin G., Alkan Ü. Ana metal sektöründe iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin değerlendirmeler ve çözüm önerileri. OKU Journal of The Institute of Science and Technology 2023; 6(1): 749-775.
• Ersoy S., Kaya EÇ. Bir kamu üniversitesi gıda mühendisliği laboratuvarları risk analizi uygulaması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 8(4): 411-423.
• Erzurumluoğlu, K., Köksal, K., Gerek, İ.H. İnşaat sektöründe Fine-Kinney metodu kullanılarak risk analizi yapılması. 5. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 2015, sayfa no:137–146. İzmir.
• Gedik T., Batu C., Yildirim F., Görgün H., Çeribaş L. Ofis çalışanlarında işe bağlı rahatsızlıkların analizi: Düzce Üniversitesi örneği. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2017; 5: 370-381.
• Gedikkaya P., Ayas MÖ., Bozaykut T., Yavuz B., Afacan M. Sürdürülebilir kalkınma bağlamında uluslararası üniversite sıralama indeksleri ve Türkiye’deki üniversiteler. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2022; 23(1): 331-349.
• Gökcan A., Erol İ., Akyüz B., Demir G. Bir enerji dönüşüm santralinde kişisel koruyucu donanım ve risk analizi ilişkisinin incelenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2025; 15(1): 341-361.
• Göymen Y. Atık su arıtma tesislerinin iş sağlığı ve güvenliği yönünden değerlendirilmesi. OKU Journal of Natural and Applied Sciences 2021; 4(2): 204-210.
• Gündüz B., Güner H. Otel işletmelerinde iş sağlığı ve güvenliği risklerinin Fine-Kinney yöntemi ile değerlendirilmesi. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi 2021; 5(1): 55-65.
• Güngör Ö. Kimya araştırma laboratuvarlarında iş sağlığı ve güvenliği. International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR) 2020; 7(63): 3774-3777.
• Güngör S., Demir M. Studying of sustainable design process in university campuses and suggestion for sustainable campus design in Selçuk University. 2018.
• Hergül ÖC. Sürdürülebilir kampüs için kent mobilyası tasarımı: Bir stüdyo deneyimi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 2021; 22: 374-380. İnanlı A., Özbakır O. Comparative analysis of hazard identification and risk assessment methods in Ağrı Cement Factory: Fine-Kinney vs. 3T approach. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2024; 14(2): 448-467.
• Kalawi D. İstanbul Gelişim Üniversitesinde bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri kullanarak sürdürülebilir kampüs modeli tasarımı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2021.
• Kavouras S., Vardopoulos I., Mitoula R., Zorpas AA., Kaldis P. Occupational health and safety scope significance in achieving sustainability. Sustainability (Switzerland) 2022; 14(4): 2424.
• Kayapınar Kaya S., Dal M., Aşkın A. Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversite kampüslerinin sürdürülebilir-ekolojik parametreleri açısından karşılaştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2019; 21(1): 106-125.
• Kinney GF., Wiruth AD. Practical risk analysis for safety management. CA: Naval Weapons Center; 1976.
• Korkmaz AV. Metal sektöründe iş kazaları ve işçiler üzerindeki etkileri: Magnezyum metal üretim tesisi örnek çalışması. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2021; 9(4): 1570-1591.
• Kurt G. Avrasya Üniversitesi öğrenci laboratuvarlarının risk değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye, 2020.
• Lozano R. Incorporation and institutionalization of SD into universities: Breaking through barriers to change. Journal of Cleaner Production 2006; 14(9-11): 787-796.
• Lukman R., Glavič P. What are the key elements of a sustainable university? Clean Technologies and Environmental Policy 2007; 9(2): 103-114.
• Nejati M., Nejati M. Assessment of sustainable university factors from the perspective of university students. Journal of Cleaner Production 2013; 48: 101-107.
• Ordu, M. Evaluating occupational accidents and diseases-based sustainable performances of the Turkish development regions using a hybrid MCDM approach. Mishra, B. K. (Ed.), Intelligent Engineering Applications and Applied Sciences for Sustainability (ss. 190-207). IGI Global. https://doi.org/10.4018/979-8-3693-0044-2.ch011
• Özmen Z. Makine ve teçhizatı hariç fabrikasyon metal ürünleri imalatı sektöründe Fine-Kinney ile risk analizi: Bir alüminyum cephe giydirme firması örneği araştırma. OKU Journal of The Institute of Science and Technology 2025; 8(1): 445-462.
• Öztürk A. Günlük yaşamda kimyasal madde maruziyeti ve insan sağlığına etkileri. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2021; 9(4): 1547-1562.
• Öztürk Taşdemir D., Öztürk B. Sürdürülebilir iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında koordinasyon ve kurum kültürü. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi 2019; 3(1): 23-31.
• Sağir M., Sağir R., Genç O. İnşaat sektöründe meydana gelen kazalardaki kazazedelerin son durumlarına etki eden faktörlerin YSA ile incelenmesi. OKU Journal of The Institute of Science and Technology 2022; 5(1): 154-175.
• Sribanasarn W., Techarungruengsakul R., Khotdee M., Thuangchon S., Ngamsert R., Phumiphan A., Sivanpheng O., Kangrang A. The sustainable development goals for education and research in the ranking of green universities of Mahasarakham University. Sustainability (Switzerland) 2024; 16(9).
• Şeker E. Bir kamu üniversitesi kimya laboratuvarlarının iş güvenliği açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2015.
• Şener S., Fandaklı S., Yağımlı M., Aslan T. Eğitim sektöründe iş sağlığı ve güvenliği. The Journal of International Scientific Researches 2023; 8(1): 83-94.
• Şimşek S. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında risk değerlendirme metotlarından f metodunun bir örnekle değerlendirilmesi. İSG Akademik – OHS Academic 2020; 2(2): 91-99.
• Türk M. Bir üniversite hastanesi mikrobiyoloji laboratuvarlarında risk değerlendirmesi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2012; 43(12): 27-43.
• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. Resmi Gazete No: 28339, 2012. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6331&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Ulu M., Şahin H. Risk assessment in an engineering faculty with error type and effects analysis technique. Electronic Letters on Science and Engineering 2020; 2(16): 63-76.
• Usanmaz D., Köse E. Comparative statistical analysis of two different methods for risk assessment in chemical research laboratory. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi 2020; 12(2): 337-347.
• Uysal H. Kamu kurumlarının güvenliği ve acil durumlarda risk yönetimi: Ankara Üniversitesi Beypazarı Meslek Yüksekokulu örneği. Ankara Üniversitesi, Türkiye, 2019.
• Üner MH., Ayberk HS. Düzce ilindeki mutfak çalışanlarının genel bilgileri ile kaza geçirme oranlarının incelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2019; 7: 849-860.
• Velazquez L., Munguia N., Platt A., Taddei J. Sustainable university: What can be the matter? Journal of Cleaner Production 2006; 14(9-11): 810-819.
• Velazquez L., Munguia N., Sanchez M. Deterring sustainability in higher education institutions: An appraisal of the factors which influence sustainability in higher education institutions. International Journal of Sustainability in Higher Education 2005; 6(4): 383-391.
• Yalçin E. Sürdürülebilirlik ve işletmelerin sürdürülebilirlik raporlarında iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 2021; 8(4): 30-45.
• Yılmaz Y., Bayın Sarıahmetoğlu A. Üniversite toplu kullanım alanlarında iç ortam hava kalitesinin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 2023; 4(12): 1392-1402.