Çevrimiçi Ortamlarda Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Bilişim Etiğine Yönelik İmge ve Algıları: Bir Metafor Analizi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 205 - 223, 08.03.2022

Mithat Elçiçek

https://doi.org/10.47495/okufbed.1042317

Öz

Bu çalışmanın amacı zorunlu uzaktan eğitim kapsamında (Covid-19 Pandemisi) çevrimiçi ortamlarda öğrenim gören üniversite öğrencilerinin bilişim etiğine yönelik metaforik imge ve algılarını incelemektir. Bu amaçla, üniversite öğrencilerinin bilişim etiğine yükledikleri metaforik imge ve algılarının incelendiği bu çalışma nitel olgubilim (fenomenoloji) çalışması olarak desenlenmiştir. Çalışmada verilerin toplanıp yorumlanması sürecinde metafor analizinden faydalanılmıştır. Çalışma 2020-2021 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin doğusunda bulunan bir devlet üniversitesinde toplam 85 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri çevrimiçi olarak oluşturulan “Metafor Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Çalışmada olumlu metafor grubunda tamamlayıcı, destekleyici, düzenleyici, motive edici ve yarar sağlayıcı temaları ortaya çıkmıştır. Olumsuz metafor grubunda ise belirsiz, zorunlu ve sınırlayıcı temaları ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucuna göre araştırma bulguları ve literatürdeki çalışmalar ışığında ileride yapılacak araştırmalara kaynaklık etmesi açısından bir dizi öneride bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilişim etiği, Metafor analizi, Çevrimiçi öğrenme, Uzaktan eğitim

Images and Perceptions of University Students Studying in Online Environments towards Informatics Ethics: A Metaphor Analysis

Öz

This study seeks to investigate the metaphorical images and perceptions of university students studying online within the scope of compulsory distance education (Covid-19 Pandemic). For this purpose, focusing on the metaphorical images and perceptions attributed by university students to informatics ethics, this study was designed as a qualitative phenomenology study. In the study, the metaphor analysis was used for collecting and interpreting the data. The study was carried out with a total of 85 university students at a state university located in the east of Turkey during the 2020-2021 academic year. Research data were collected through the "Metaphor Form" created online. In the study, complementary, supportive, regulatory, incentive, and beneficial themes emerged in the positive metaphor group. In the negative metaphor group, ambiguous, compulsory, and restrictive themes emerged. According to the results of the study, in the light of research findings and studies in the literature, a number of suggestions were made to provide a source for future research.

Anahtar Kelimeler

Informatics ethics, Metaphor analysis, Online learning, Distance education

Kaynakça

• Akbulut, Y., Uysal, Ö., Odabasi, H. F., & Kuzu, A. (2008). Influence of gender, program of study and PC experience on unethical computer using behaviors of Turkish undergraduate students. Computers & Education, 51(2), 485-492.
• Aksal, F. A. (2011). Bilgisayar teknolojilerinin kullanımında etik ve karşılaşılan sorunlar. Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 2(3), 33-46.
• Arıkan, Y. D. ve Duymaz, S. H. (2015). Bilişim etiği öğretimi uygulaması. İlköğretim Online, 14(1), 188–199. Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Ingquiry, 11(4), 227-268.
• Arıkan, Y. D., & Duymaz, S. H. (2015). Practice of information technology ethics education. Elementary Education Online, 14(1), 188-199.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zeka ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
• Beyhan, Ö., & Tunç, H. S. (2012). Öğretmen adayı öğrencilerin bilişim teknolojilerini etik kullanımlarının incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 2(2), 85-94.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Bozok, Z., Geniş, E., & Avcu, Y. E. (2020). özel yetenekli öğrencilerde bilişim etiği öğretimine yönelik bir dijital oyun geliştirilmesi ve uygulanması. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 36-54.
• Brey, P. (2000). Disclosive computer ethics. ACM Sigcas Computers and Society, 30(4), 10-16.
• Burton, E., Goldsmith, J., & Mattei, N. (2018). How to teach computer ethics through science fiction. Communications of the ACM, 61(8), 54-64.
• Bynum, T. W. (2001). Computer ethics: Its birth and its future. Ethics and Information Technology, 3(2), 109-112.
• Cerrah, İ. (2002). Bilişim teknolojileri ve etik: Bilişim teknolojilerinin güvenlik hizmetlerinde kullanımının ”etik boyutu” ve “sosyal sonuçları”. Polis Bilimleri Dergisi, 4(1-2), 137-155.
• Chang, C. L. H. (2011). The effect of an information ethics course on the information ethics values of students–A Chinese guanxi culture perspective. Computers in Human Behavior, 27(5), 2028-2038.
• Çelik, B., & Gündoğdu, K. (2019). Bilişim etiği değerlerine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 20(2), 335-350.
• Dennett, D. C. (2014). When HAL kills, who's to blame?: computer ethics. When HAL kills, who's to blame?: computer ethics, 203-214.
• Elçiçek, M. (2021a). An ınvestigation into the technology ıntegration levels of pre-service teachers in compulsory distance education (COVID-19 Pandemic). International Online Journal of Education and Teaching, 8(3), 2060-2080.
• Elçiçek, M. (2021b). Tendencies in Turkey-based academic studies on distance education during the covıd-19 pandemic. Journal of Educational Technology and Online Learning, 4(3), 406-417.
• Elçiçek, M., & Erdemci, H. (2021). Investigation of 21st-century competencies and E-learning readiness of higher education students on the verge of digital transformation. Journal of Computer and Education Research, 9(17), 80-101.
• Elçiçek, M., & Karal, H. (2019). Mobil öğrenmeye ne kadar hazırız? Öğretmen adayları perspektifinden bir inceleme. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 8(1), 1-9.
• Erişti, B. ve Küçüker, G. F. (2011). Neden-sonuç modeline dayalı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin bilişim etiği ile ilgili davranışlarına etkisi. Journal of Educational Sciences & Practices, 10(19), 25-47.
• Fidan, M. (2016). Bilişim etiği boyutlarına göre bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1641-1654.
• Haines, R., & Leonard, L. N. (2007). Individual characteristics and ethical decision‐making in an IT context. Industrial Management & Data Systems.
• Karalı, Y., Palancıoğlu, Ö. V., & Aydemir, H. (2021). Türkiye ve Singapur ilkokul fen bilimleri öğretim programlarının karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 866-888.
• Kılıçer, K. (2013). Teknopedagojik eğitim ve etik. I. Kabakçı Yurdakul (Ed.), Teknopedagojik eğitime dayalı öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss.95-127). Ankara: Anı yayıncılık.
• Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2006). Bilgisayar öğretmenliği: Etik bunun neresinde?. 6.Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı’nda sunulan bildiri. Yakındoğu Üniversitesi, KKTC.
• Kuleto, V., Ilić, M., Dumangiu, M., Ranković, M., Martins, O., Păun, D., & Mihoreanu, L. (2021). Exploring opportunities and challenges of artificial ıntelligence and machine learning in higher education ınstitutions. Sustainability, 13(18), 10424.
• Leymun, Ş. O., & Odabaşı, H. F. (2019). Bilişim etiğinin tarihçesi. H. F. Odabaşı ve Ş. O. Leymun (Eds), Bilişim etiği ve güvenliği içinde (ss.55-64). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mamat, N., & Baqutayan, S. M. (2019). Differential Perspectives of Cyberloafing Activities About Computer Ethics among Employee. Journal of Science, Technology and Innovation Policy, 5(1), 22-33.
• McCarthy, R. V., Halawi, L., & Aronson, J. E. (2005). Information technology ethics: a research framework. Issues in Information Systems, 6(2), 64,69.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Wiley & Sons.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ogunlere, S.O. and Adebayo, A.O. (2015). Ethical issues in computing sciences. International Research Journal of Engineering and Technology, 2(7), 10-16.
• Oyewole, O. (2017). Awareness and perception of computer ethics by undergraduates of a Nigerian University. Journal of Information Science Theory and Practice, 5(4), 68-80.
• Ozan, Ş., Kurt, A. A., & Odabaşı, H. F. (2014). Mason'un Bilişim Etiği Boyutları Altında Vikipedi'nin İncelenmesi. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 5(3), 62-75.
• Paksoy, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin performans görevlerinde bilişim etik kurallarına uyma durumları (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Parsons, S. C., Brown, P. U., & Worley, V. (2004). A metaphor analysis of preservice teachers'reflective writings about diversity. Curriculum & Teaching Dialogue, 6(1), 49-58.
• Peslak, A. R. (2006). An exploratory investigation of information technology ethics factors. Issues in Information Systems, 7(2), 339-343.
• Roeser, R. W., & Peck, S. C. (2009). An education in awareness: Self, motivation, and self-regulated learning in contemplative perspective. Educational psychologist, 44(2), 119-136.
• Saban, A. (2009). Oğretmen adaylarının oğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Sezgin, S. (2019). Eğitimde giyilebilir teknolojiler: fırsatlar ve eğilimler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40).
• Şeyda, K. I. R. (2020). Dijital dönüşüm sürecinde yükseköğretim kurumları ve öğretim elemanlarının gelişen rolleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 143-163.
• Thorne, L., & Saunders, S. B. (2002). The socio-cultural embeddedness of individuals' ethical reasoning in organizations (cross-cultural ethics). Journal of Business Ethics, 35(1), 1-14.
• Ucar, H., & Kumtepe, A. T. (2020). Effects of the ARCS-V-based motivational strategies on online learners' academic performance, motivation, volition, and course interest. Journal of Computer Assisted Learning, 36(3), 335-349.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.