Doğu Akdeniz Bölgesinde Buğday ve Mısır Üretiminde Yakıt Tüketiminden Kaynaklı Karbondioksit Emisyonunun Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 684 - 693, 11.03.2024

Hamza Kuzu , Mehmet Emin Bilgili , Ali Aybek , Mehmet Özekin

https://doi.org/10.47495/okufbed.1370613

Öz

İklim değişikliği, etkisi artarak devam eden küresel çapta ciddi bir sorun olmaktadır. Bu sorunda tarımsal üretimde oluşan sera gazı emisyonlarının da payı vardır. Hükümetler, sera gazı emisyonlarının azaltılması için politikalar geliştirmektedir. Bu nedenle tarımsal üretimde gerçekleşen sera gazı emisyonlarını belirlemek için araştırmaların yapılması önemli hale gelmektedir. Bu çalışmada, Doğu Akdeniz Bölgesi’nde buğday ve mısır üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan karbondioksit emisyonunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yakıt esaslı CO2 emisyonu hesaplama yöntemi ile 2018-2022 yılları arasında gerçekleşen ortalama CO2 emisyonu, özgül yakıt tüketimi ve özgül CO2 emisyonu sırasıyla buğday üretiminde 154,50 ktCO2, 26,60 gyakıt kgürün-1 ve 90,49 gCO2 kgürün-1 olarak, mısır üretiminde ise 58,66 ktCO2, 10,71 gyakıt kgürün-1 ve 36,44 gCO2 kgürün-1 olarak belirlenmiştir. Bölgede yakıt tüketimi ve CO2 emisyonu; buğday üretiminde en fazla nakliye en düşük ekim işleminde, mısır üretiminde ise en fazla toprak işlemede, en düşük ise gübreleme işleminde gerçekleştiği saptanmıştır. Konuya ilişkin bazı öneriler çalışmanın sonuç bölümünde sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz Bölgesi, Buğday, Mısır, Yakıt tüketimi, Karbondioksit emisyonu

Determination of Carbon Dioxide Emission from Fuel Consumption for Wheat and Corn Production in the Eastern Mediterranean Region

Öz

Climate change is a serious global problem whose impact continues to increase. Greenhouse gas emissions generated in agricultural production also contribute to this problem. Governments are developing policies to reduce greenhouse gas emissions. Therefore, it becomes important to conduct research to determine greenhouse gas emissions in agricultural production. This study aimed to determine the carbon dioxide emissions related to fuel consumption for wheat and corn production in the Eastern Mediterranean Region. According to the fuel based CO2 emission calculation method in the Eastern Mediterranean Region, between 2018-2022 average the CO2 emission, the specific fuel consumption and the specific CO2 emission were determined as 154,50 ktCO2, 26,60 gfuel kgproduct-1 and 90,49 gCO2 kgproduct-1 in wheat production, and 58,66 ktCO2, 10,71 gfuel kgproduct-1 and 36,44 gCO2 kgproduct-1in corn production, respectively. It has been determined that fuel consumption and CO2 emissions in the region occurs at the highest transportation at the lowest planting process in wheat production, at the highest soil tillage at the lowest fertilization process in corn production. Some suggestions on the subject are presented in the conclusion section of the study.

Anahtar Kelimeler

Eastern Mediterranean Region, Wheat, Corn, Fuel consumption, Carbon dioxide emission

Kaynakça

• Akalın M. İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri: bu etkileri gidermeye yönelik uyum ve azaltım stratejileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014; 7(2): 351-377.
• Aydın A., Aktuz NC. Sürdürülebilir tarım için iklim değişikliğine ekosistem tabanlı uyum faaliyetleri. Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, 2023; 2(3): 132-157.
• Aydın A. Tarım sektöründen kaynaklı sera gazı emisyonlarının hesaplanması; enterik fermantasyon. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 2023; 3(1): 40-54.
• Beşergil B. Yakıtlar yağlar. Ege Üniversitesi Basımevi; İzmir; 2009.
• Bilgili ME., Aybek A. Doğu Akdenizde zeytin üretiminde yakıt tüketimi sonucunda oluşan karbondioksit emisyonu durumu. 3rd International Mediterranean Science and Engineering Congress (IMSEC 2018), Çukurova University, Congress Center, October 24-26, 2018, Adana.
• Bilgili ME., Kuzu H., Aybek A. Doğu Akdeniz bölgesinde mısır ve pamuk üretiminde insan ve makina iş gücü gereksinimlerinin belirlenmesi. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 2022; 5(1): 77-84.
• Çelik Z., Erdal Ü., Etöz M. Türkiye’de ekolojik tarımın ekonomik boyutu ve iklim değişimine etkisi. I. Uluslararası Organik Tarım ve Biyoçeşitlilik Sempozyumu, 27-29 Eylül 2017, sayfa no:1-10, Bayburt.
• Dellal İ. Kuraklık ve gıda güvenliği. Dünya 4 Mevsim Dergisi, 2014; 8: 22-25.
• Dellal İ., Engürülü B., Ulukan H., Özevren AŞ., Ünal M. İklim değişikliğinin tarım sektörüne ekonomik yansımaları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015, sayfa no:62-80, Ankara.
• Dellal İ., McCarl BA., Butt T. The economic assessment of climate change on turkish agriculture. Journal of Environmental Protection and Ecology 2011; 12(1): 376-385.
• Gołasa P., Wysokiński, M., Bieńkowska-gołasa W., Gradziuk P., Golonko M., Gradziuk B., Siedlecka A., Gromada A. Sources of greenhouse gas emissions in agriculture, with particular emphasis on emissions from energy used. Energies 2021; 14(13): 3784.
• Hayaloğlu P. İklim değişikliğinin tarım sektörü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018; 9(25): 51-62.
• IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). GHG protokolü - mobil kılavuz (03/21/05) v1.3., 1996.
• IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). Climate Change 2013: The physical science basis. contribution of working group ı to the fifth assessment report of the ıntergovernmental panel on climate change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 1535 pp, 2013.