An Analysis of Graduate Theses on Lean Manufacturing in Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 906 - 928, 12.03.2025

Ömer Faruk Efe , Hasan Şen

https://doi.org/10.47495/okufbed.1485026

Öz

Lean manufacturing has become a very important research focus for increasing working efficiency and regularity with the development of enterprises. There are many studies on the concept of lean production, both in industrial organizations and in the academic field. In the study, 545 postgraduate theses on lean production carried out on YÖKTEZ between 1990 and 2022 were examined using the scanning model. The theses were evaluated by content analysis method. Theses are classified in terms of specific information about the subject of the search, the year of publication, the methods used, the package program used, the sector in which they are used and the universities in which they are carried out. It is thought that the results of the study will be a good resource for researchers who want to work on lean production in the future, in order to enable them to make more original studies than previous studies, to see the studied subjects more clearly and to better evaluate the gaps in the literature. In addition, it has been observed that lean production studies are handled as studies in different sectors and departments, JIT and DAH approaches are used most.

Anahtar Kelimeler

Lean Manufacturing, Content Analysis, Graduate Theses

Türkiye’de Yalın Üretim Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Öz

Yalın üretim, kuruluşların verimliliğinin ve düzenliliğinin arttırılması için çok önemli bir araştırma odağı haline gelmiştir. Yalın üretim kavramı ile ilgili hem sanayi kuruluşlarında hem de akademik alanda birçok çalışma yapılmaktadır. Yapılan çalışmada, YÖKTEZ üzerinde, 1990 yılı ile 2022 yılları arasında yalın üretim ile ilgili gerçekleştirilen 545 adet lisansüstü tez, tarama modeli kullanılarak incelenmiştir. İçerik analizi yöntemi ile tezler hakkında değerlendirme yapılmıştır. Tezler, arama konusu, gerçekleşen yayın yılı, kullanılan yöntemler, kullanılan paket program, hangi sektörde kullanıldığı ve gerçekleştirildiği üniversiteler ile ilgili spesifik bilgiler bakımından sınıflandırılmıştır. Elde edilen çalışma sonuçlarının, gelecekte yalın üretim konusunda çalışmak isteyen araştırmacılar için, daha önceden gerçekleştirilen çalışmalardan daha özgün çalışmalar yapabilmeleri, çalışılan konuları daha net görebilmeleri ve literatürde oluşacak boşlukları daha iyi değerlendirebilmelerini sağlamak amacıyla iyi bir kaynak olacağı düşünülmektedir. Ayrıca yalın üretim çalışmalarının birbirinden farklı sektörlerde, anabilim dallarında çalışma olarak ele alındığı ve JIT ile DAH yaklaşımlarının en fazla kullanıldığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yalın Üretim, İçerik Analizi, Lisansüstü Tezler

Kaynakça

• Aloğlu N., Mert İS. Yalın Sağlık Akademisyen Kitabevi 2022; 29-30.
• Arslan T. Yalın üretimin tedarik performansı üzerine etkisinde tedarik zinciri ilişkisinin aracı rolü: imalat işletmeleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan, 2022.
• Bayar M. Türkiye’de problem çözmeyi geliştirmeye yönelik ilkokul düzeyindeki lisansüstü tezlerin sistematik incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi; 21(4): 353-368.
• Biçen ÖF., Sezgin H. Finansal oranların firma değeri üzerindeki etkileri: borsa istanbul bilişim sektörüne yönelik bir panel veri analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 2017; 15(3): 25-41.
• Cantaş F., Yalçın S., Çil İ. 1991-2015 yılları arasında yalın üretim alanında yayımlanmış makale çalışmalarının literatür taraması ve içerik analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Kongresi 2017; 1694-1701.
• Çilingir A. İletişim alanında içerik analizi yöntemi kullanılarak yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi 2017; 5(1): 148-160.
• Demir C. Tam zamanında üretim ve otomotiv sektöründe kanban uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.
• Doğan N., Yağlı ŞB. Sağlık sektöründe yalın düşünce: Bir literatür derlemesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2019; 22(2): 467-490.
• Efe B., Efe Ö. An application of value analysis for lean healthcare management in an emergency department. International Journal of Computational Intelligence Systems 2016; 9(4): 689-697.
• Efe ÖF., Engin O. Yalın hizmet-değer akış haritalama ve bir acil serviste uygulama. Verimlilik Dergisi 2012; 4: 79-107.
• Erdem C. Medya okuryazarlığı araştırmalarında eğilimler: lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi 2018; 11(4): 693-717.
• Ersöz T., Sarız K., Ersöz F. Demir-çelik üretim hattında yalın üretim. Düzce Bilim ve Teknoloji Dergisi 2020; 8: 801-826.
• Gerçek M., Ziğaloğlu D. Türkiye’de ı̇ş biçimlendirme (Job Crafting) çalışmaları: Lisansüstü tezlere yönelik bir ı̇nceleme. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 2023; 10(2): 443-468.
• Karakuş S. Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminde kavramlar konusunda yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020; 5(1): 61-76.
• Kaya A. Sağlık kurumlarında hizmet kalitesi ve tam zamanında üretim (JIT) arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2020.
• Kaya M., Avşar, A. Yabancı dil olarak türkçe öğretiminde metin sadeleştirme üzerine yapılan çalışmalar üzerine bir inceleme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2024; 26(2): 476-492.
• Mutlu NG., Altuntaş S. Türkiye’de 1974-2016 yıllarında iş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan lisansüstü tezlerin profili. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi 2017; 7(2): 509-535.
• Öztürk ST. Altı sigma ve işletmelerin altı sigma’dan kaçınma sebepleri. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas, 2012.
• Silvestri L., Gallo T., Silvestri C. Which tools are needed to implement lean production in an industry 4.0 environment? a literature review. Procedia Computer Science 2022; 1766-1777.
• Tekerci H. Okul öncesi dönemde bilimsel süreç becerilerine yönelik lisansüstü tezler: Bir inceleme çalışması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 2023; 5(3): 868-886.
• Tereci A., Bindak R. 2010-2017 yılları arasında Türkiye’de matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi 2017; 6(1): 40-55.
• Terzi S., Atmaca M. Yalın üretim sistemi açısından değer akış maliyetlemesinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2011; 16(3): 449-466.
• Tosuntaş ŞB., Emirtekin E., Süral İ. Eğitim ve öğretim teknolojileri konusunda yapılan tezlerin incelenmesi (2013-2018). Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 2018; 9(2): 277-286.
• Turan H., Turan G. Sağlık sisteminde yalın üretim uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2015; 2(3): 127-132.
• Türkan ÖU. Üretimde yalın dönüşümün temel performans kriterleri. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2010; 12(2): 28-41.
• Ulugüner A. Kaizen yaklaşımı ile işletmelerde süreç iyileştirme ve bir uygulama örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2021.
• Uslu HC. Yalın üretim teknikleri ve karşılaşılan problemler. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ, 2022.
• Yaşar Ç., Yaşar G. Türkiye’de 2010-2022 yılları arasında sanal zorbalık alanında yayınlanan lisansüstü tez çalışmalarının bibliyografik analizi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi 2024; 7(4): 1933-1947
• Yaylagül F. Hata önlemede poka yoke yöntemi: İş sağlığı ve güveliği açısından bir işletmede uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, 2021.
• Yıldız S., Yalman F. Sağlık işletmelerinde yalın uygulamalar üzerine bir literatür taraması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 2015; 1(1): 5-16.
• Yılmaz E. Siparişe göre üretim yapan sistemlerde yalın üretim uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2012.