Sözlükbilim Ölçütleri Işığında “Güncel Türkçe Sözlük” Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 13, 15.06.2020

Derya Ulutaş

Öz

Sözlükler, bir dilin söz varlığını içeren ve o dili
temsil eden temel eserlerin başında gelmektedir. Sözlükler, sözlüksel
birimlerden oluşur. Çalışmanın konusunu, sözlüksel birimin çerçevesi ve madde
başı olarak verilen bu birimlerin beraberinde bulundurması ya da bulundurmaması
gereken unsurlar oluşturmaktadır. Çalışmada “Türk
Dil Kurumu” tarafından 2011 yılında on birinci baskısı yayımlanan Güncel Türkçe Sözlük, sözlükbilimin
ölçütleri doğrultusunda incelenmiştir. Türkçe Sözlük, sözlükbilim açısından
değerlendirilirken genel anlamda olumlu ve yerinde  kullanımlar bulunmaktadır. Ancak bu büyük
eserde yerinde kullanımların yanı sıra bizim tarafımızdan bazı  sorunlar da tespit edilmiştir. Tespit edilen
sorunların çeşitliliği bakımından özellikle “madde
başları verilirken uyulan metot ve gözetilen tutarlılık” olmak üzere iki
husus üzerinde durulmuştur. Bu hususlar üzerinde durulurken sorunlu görülen
noktalarda madde başları ile örneklendirilmeler yapılmış ve çözüm önerileri
sunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Sözlük, sözlükbilim, madde başı

Kaynakça

• Boz, E. (2006). Sözlük ve Sözlükçülük Sorunu, Türkçenin Çağdaş Sorunları, ss. 3-45. Ankara: Gazi.
• Böler, T. (2006). Türkçe Sözlük(TDK) ile Örnekleriyle Türkçe Sözlük’ü(MEB) Karşılaştırma Denemesi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, ss. 101-118.
• Delice, İ. (2012). Sözcük Türleri. Sivas: Asitan.
• Delice, İ. (2007). Yüklemin Özne ve Nesne İlişkisi, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, ss. 141-145.
• Demir, İ. (2009). Türkçe Sözlüklerde Vurgu, Turkish Studies, ss. 2017-235.
• Ergin, M. (2013). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak.
• İlhan, N. (2009). Sözlük Hazırlama İlkeleri, Çeşitleri ve Özellikleri, Turkish Studies, ss. 534-554.
• Kahraman, M. (2016). Sözlük Bilim Kuram, İlke ve Yöntemler Üzerine, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, ss. 3288-3312.
• Korkmaz, Z. (1998). Türkçede Birleşik Fiiller ve Anlam Kaymaları, Türk Dili, ss. 3-14.
• Türk Dil Kurumu, (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Türk Dil Kurumu, (2012). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Uzun, N. E. (2003). Modern Dilbilim Bulguları Işığında Türkçe Sözlüğe Bir Bakış, Mustafa Canpolat Armağanı, ss. 281-293.
• Vardar, B. (1998) Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: ABC.