Öz
2007-2012 yılları arasında, Rhodiapolis Piskoposluk Kilisesi’nde yapılan kazı
çalışmalarında, zengin taban mozaikleri ortaya çıkarılmıştır. Bazilika planlı kilisenin opus tessellatum tekniğindeki mozaikleri, Geç Antik çağın motif repertuarından seçilmiş geometrik motifler ile bezenmiştir.
Rhodiapolis antik kentinin akropolisinde yer alan üç nefli kilise, batısında narteks, doğusunda apsis ve yan mekanlarıyla erken dönemin klasik bazilika plan tipine sahiptir. Yapılan kazı çalışmalarında kilisenin diakonikon bölümünde herhangi
bir döşeme izine rastlanmamıştır. Kuzeydoğusuna bitişik şapelin zemini de taş
levhalar ile örtülüdür. Kilisenin bema bölümünde ise döşeme oldukça tahrip olmuş
durumdadır, ancak in-situ levhalardan templon ile sınırlı bu alanın da taş levhalar
ile örtülü olduğu tespit edilmiştir. Kilisede yapılan son kazı çalışmalarında, orta
nef ve narteks mozaikleri ortaya çıkarılmış, moloz dolgunun az oldugu orta nefte,
definecilerin açmış olduğu çukurlar ve bitki kökleri mozaik zemine oldukça zarar
vermiştir. Orta nefin büyük kısmında döşeme neredeyse yok olmuştur. Narteks
bölümü ise orta nefe kıyasla daha iyi durumdadır. 2012 yılında çalışmalar durdurulmuş olduğundan zemindeki temizlik ve koruma-onarım çalışmaları tamamlanamamış, orta nefin batı kısmı ve narteks zemin mozaiklerindeki süsleme programı
tespit edilememiştir. Yan nefler, prothesis ve orta nefin doğu kısmı, 2008-2011
yıllarında ortaya çıkartılmış, mozaik zemin sağlamlaştırılarak restore edilmiştir.
Sunulan çalışmanın konusunu da bu mozaikler oluşturmuştur.
Rhodiapolis döşeme mozaikleri, 5. yüzyılda yaygın olarak kullanılmaya
başlanan Geç antikçağ mozaik geleneğinin basit düzenlemelerinden ibarettir.
Rhodiapolis’in desen repertuvarı içinde hakim olan motifler, ilmikli düğümlerle
veya geçmeli olarak birbirine bağlanan geometrik şekillerden oluşan desenlerdir.
Rhodiapolis mozaikleri incelendiğinde, benzerlerine 5. ve 6. yüzyıl taban mozaiklerinde rastlanmakta, ancak yakın yerleşimlerdeki benzer örnekler dikkate alındığında bu mozaiklerin ağırlıklı olarak 5. yüzyıla ait oldukları düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Öz
Archaeological excavations undertaken between the years 2007-2012 at
the episcopal church in Rhodiapolis have revealed a rich collection of mosaic
pavements. Opus tessellatum mosaics of the basilical church were designed with
geometric patterns chosen from Late Antique inventory.
The church situated in the acropolis of Rhodiapolis having three naves, an apse
on the east with the adjoining rooms is the typical example of early basilical design.
No traces of any pavement have been found at the diakonikon during the fieldwork. However, the floor of the adjacent chapel was paved with stone slabs. The
pavement in the bema is unfortunately in a poor condition, but some in-situ slabs
indicate that this section, limited with the templon was paved with stone slabs as
well. Recent excavations have uncovered the mosaics in the nave and narthex. The
vegetational activity and illegal excavations by treasure hunters have remarkably
damaged the mosaics in the nave where the rubble deposit is relatively fewer.
Thereby the large portion of the pavement in the nave has not survived. The narthex
is preserved in a better condition. Due to the termination of fieldwork in 2012,
conservation and restoration works could not be completed and the mosaic design
at the west of the nave and narthex not revealed.
Aisles, prothesis and the east part of the nave were uncovered between 2008
and 2011, and the mosaic floor was restored. These restored mosaics have been
analyzed in this study. The Rhodiapolis mosaic pavements consist of simple
arrangements of Late Antique mosaic tradition common in 5th century. The basic
motives used, include geometric patterns connected with knotted arrangements.
Detailed analysis of motives indicate that the closest parallels date to the 5th and 6th centuries. Considering the similarities with the neighbouring settlements, the
Rhodiapolis mosaics are likely to be dated to 5th century.
Anahtar Kelimeler
Lycia Rhodiapolis Byzantine Mosaic Pavement Geometric Pattern.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 24 |