Diocaesarea’nın Antik Dönem Kent Planına İlişkin Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: XXXI Sayı: XXXI, 61 - 78, 21.03.2023

Ümit Aydınoğlu Burak Belge

Öz

Diocaesarea, Mersin ili Silifke ilçesinin yaklaşık 25 km kuzeyindeki Uzuncaburç Mahallesi
içerisindedir. Hellenistik Dönem’de bölgenin idari ve dini merkezi olan yerleşim, Roma İmparatorluğu
Dönemi’nde Zeus Olbios Kutsal Alanı çevresinde anıtsal karakterine kavuşmuştur. Günümüzde,
antik kent içerisinde Nymphaion, Tyche Tapınağı, Podyumlu Tapınak, Zeus Olbios Kutsal Alanı ve
Tapınağı, iki Sütunlu Cadde, bir Propylon ve bir anıtsal kent kapısına ait iyi korunmuş önemli yapı
izleri görülebilmektedir. Diocaesarea gibi çok katmanlı antik kentlerde kent planlarının morfolojik
izleri günümüzde takip edilebilmektedir. Antik Dönem’den itibaren yerleşimlerin sürekli kullanımı
nedeniyle doğal yapının değiştirilmesi ve düzenlenmesiyle oluşturulan sokaklar ve yapı adaları
daha sonraki dönemlerde sokak ve hatta mülkiyet dokusunun oluşmasında belirleyici olmuştur. Bu
yazı kapsamında, yerleşimin kuruluşundan günümüze izleri takip edilebilen ızgara plan şemasının
ve yapıların mekânsal organizasyonunun gelişimi değerlendirilmiştir. Araştırma yöntemi olarak,
Coğrafi Bilgi Sisteminde oluşturulan altlık üzerinde arkeolojik verilere dayanılarak Hellenistik,
Roma İmparatorluk, Geç Roma İmparatorluk, Bizans Dönemleri ve güncel izlere dair dönemsel
katman haritaları oluşturulmuştur. Antik Dönem kent planının günümüzdeki arkeolojik izlerinin
yanı sıra, morfolojik izlerinin takip edilebilmesi içinse güncel kadastral sınırlar ve geleneksel
nitelikteki kırsal yapılar değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Diocaesarea, Uzuncaburç, Dağlık Kilikia, Antik Dönemde Kentleşme, Izgara Plan, CBS