Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Merkez Bankası Rezervleri İle Ekonomik Aktivite Ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 37 - 45, 07.03.2022
https://doi.org/10.54614/OJFHSS.2022.1031606

Öz

Türkiye ekonomisinde son dönemlerde merkez bankası rezervleri konusunda önemli tartışmalar yaşanmaktadır. Bu çalışmada 1985 yılı Ocak ayı ile 2021 yılı Şubat ayı arası dönem dikkate alınarak merkez bankasının resmi rezervleri ile ekonomik aktivite ve enflasyon arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmiştir. Ekonomik aktiviteyi temsilen sanayi üretim endeksi, enflasyon oranlarını temsilen hem yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) hem de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılmıştır. Nedensellik analizinde Breitung ve Candelon (2006) frekans alanı nedensellik testi ile Toda ve Yamamoto (1995) nedensellik testinden yararlanılmıştır. Toda ve Yamamoto (1995) nedensellik testine ait sonuçlar merkez bankası rezervlerinden ekonomik aktiviteye ve fiyat endekslerine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin bulunduğu sonucuna işaret etmektedir. Breitung ve Candelon (2006) frekans alanı nedensellik testine ait sonuçlar ise merkez bankası rezervleri ile sanayi üretim endeksi arasında yüksek ve orta frekanslarda (kısa ve orta vadede) istatistiki olarak anlamlı bir nedensellik ilişkisinin söz konusu olmadığını, düşük frekanslarda (uzun vadede) ise merkez bankası rezervlerinden sanayi üretim endeksine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin ortaya çıktığını göstermektedir. Merkez bankası rezervleri ile fiyat endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisine gelince çalışma bulguları incelenen dönemin tamamın kapsayacak şekilde hem kısa hem orta hem de uzun vadede merkez bankası rezervlerinden fiyat endekslerine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğu sonucuna işaret etmektedir. Bu kapsamda kısaca ifade etmek gerekirse Türkiye ekonomisi için istikrarlı ekonomik büyüme oranlarının elde edilebilmesinde ve fiyat istikrarının sağlanabilmesinde merkez bankası rezervlerinin oldukça önemli işlevlerinin bulunduğu anlaşılmaktadır.

Kaynakça

  • Abiola, A.G. ve Adebayo, F.O. (2013). Channelling The Nigeria’s Foreign Exchange Reserves into Alternative Investment Outlets: A Critical Analysis. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(4), 813-826.
  • Aizenman, J. ve Lee, L. (2007). International Reserves: Precautionary versus Mercantilist Views, Theory, and Evidence. Open Economy Review, 11, 191-214.
  • Aktaş, A. (2013), “ÜFE ile TÜFE' yi Kıyaslamak, Elma ile Armudu Kıyaslamaktan Farksız!”, Dünya Gazetesi, 08 Ocak 2021 tarihinde https://www.dunya.com/kose-yazisi/ufe-ile-tufe039yi-kiyaslamak-elma-ile-armudu-kiyaslamaktan-farksiz/15875 adresinden erişildi.
  • Ariyasinghe, A. ve Cooray, N. S. (2021). The Nexus of Foreign Reserves, Exchange Rate and Inflation: Recent Empirical Evidence from Sri Lanka. South Asia Economic Journal, 22(1), 29–72.
  • Aydin, M. (2018). Natural Gas Consumption and Economic Growth Nexus for Top 10 Natural Gas-Consuming Countries: A Granger Causality Analysis in the Freguency Domain. Energy, 165, 179-186.
  • Başçı, E. ve Kara, H. (2011). Finansal İstikrara ve Para Politikası. İktisat İşletme ve Finans, 26 (302), 9-25.
  • Bergstrand, J. H. ve Bundt, T. P. (1990). Currency Substitution and Monetary Autonomy: The Foreign Demand for US Demand Deposits. Journal of International Money and Finance, 9, 325-334.
  • Breitung, J. ve Candelon, B. (2006). Testing for Short-And Long-Run Causality: A Frequency-Domain Approach. Journal of Econometrics, 132(2), 363-378.
  • Chaudhry, I.S., Zakariya, B., Akhtar, M.H., Mahmood, K. ve Faridi, M.Z. (2011). Foreign Exchange Reserves and Inflation in Pakistan: Evidence from ARDL Modeling Approach. International Journal of Economics and Finance, 3(1), 69-76
  • Chen, L. ve Huang, S. (2012). Transmission Effects of Foreign Exchange Reserves on Price Level: Evidence from China. Economics Letres, 117(3), 870–873.
  • Chiṭu, L. (2016), “Reserve Accumulation, Inflation and Moral Hazard: Evidence from A Natural Experiment”, European Central Bank Working Paper Series, No 1880, Frankfurt. 12 Mayıs 2019 tarihinde https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpwps/ecbwp1880.en.pdf adresinden erişildi.
  • Croux, C. ve Reusens, P. (2013). Do Stock Prices Contain Predictive Power for the Future Economic Activity ? A Granger Causality Analysis in the Frequency Domain. Journal of Macroeconomics, 35, 93-103.
  • Çeştepe, H. ve Güdenoğlu, E. (2020). Türkiye’de Döviz Rezervleri ve Döviz Kuru Arasındaki Asimetrik İlişki: NARDL Yaklaşımı Bulguları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(1), 231-251.
  • Çetin, H. (2013). Time Series Analysis of China’s External Debt Components, Foreign Exchange Reserves and Economic Growth Rates. The International Journal of Social Sciences, 13(1), 1-15.
  • Danladi, J.D. (2015), “International Reserves, Pooling and Macroeconomics Stability in the Economic Community of West African States. University of Ibadan”, Faculty of the Social Sciences, Master of Science in Economics, 08 Şubat 2021 tarihinde http://ir.library.ui.edu.ng/handle/123456789/806 adresinden erişildi.
  • Dickey, D. A. ve Fuller, W. A., (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
  • Elhiraika, A. ve Ndikumana, L. (2007), “Reserve Accumulation in African Countries: Sources, Motivations, and Effects”, University of Massachusetts Amherst, Department of Economics, Working Paper 2007-12. 04 Şubat 2021 tarihinde https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi adresinden erişildi.
  • Feldstein, M. (1999). A Self-Help Guide for Emerging Markets. Foreign Affairs, 78(2),93-109.
  • Fukudo, S. ve Kon, Y. (2010) , “Macroeconomics Impacts of Foreign Exchange Reserve Accumulation: Theory and International Evidence”, ABD Institute, ABDI Working Paper 197,1-28. 12 Ocak 2021 tarihindehttps://www.adb.org/publications/macroeconomic-impacts-foreign-exchange-reserve-accumu lation-theory-and-international adresinden erişildi
  • Gallagher, K.P. ve Shrestha, E. (2012). The Social Cost of Self-Insurance: Financial Crisis,Reserve Accumulation, and Developing Countries. Global Policy 3(4),501-509.
  • Geweke, J. (1982). Measurement of Linear Dependence and Feedback Between Multiple Time Series. Journal of the American Statistical Association, 77 (378), 304-324.
  • Granger, C.W.J (1969). Investigating Causal Relations by Econometrics Models and Cross Spectral Methods. Econometrica, 37, 424-438.
  • Guo, J. (2015). Causal Relationship Between Stock Returns and Real Economic Growth in the Pre- and Post-Crisis Period: Evidence from China. Applied Economics, 47(1), 12-31.
  • Hassapis, C. ve Kalyvitis, S. (2002). Investing the Links Between Growth and Real Stock Price Changes with Emprical Evidence from the G-7 Economies. The Quarterly Review of Economics and Finance ,42, 543-575.
  • Hatemi, J.A. (2012). Asymmetric Causality Tests with an Application. Empirical Economics, 43(1), 1447-456.
  • Joseph, A., Sisodia, G. ve Tiwari, A.K. (2014). A Frequency Domain Causality Investigation between Futures and Spot Prices of Indian Commodity Markets. Economic Modelling,40, 250-258.
  • Kassouri, Y. ve Altınbaş, H. (2020). Threshold Cointegration, Nonlinearity, and Frequency Domain Causality Relationship Between Stock Price And Turkish Lira. Research in International Business and Finance, 52, 1-18.
  • Kayhan, S., Bayat,T. ve Yüzbaşı, B. (2013). Goverment Expenditures and Trade Deficits in Turkey: Time Domain and Frequency Domain Analyses. Economic Modelling, 35, 153-158.
  • Krušković, B.D. ve Maričić, T. (2015). Empirical Analysis of the Impact of Foreign Exchange Reserves to Economic Growth in Emerging Economics. Applied Economics and Finance, 2(1),102-109.
  • Lin, M.Y. ve Wang, J-S. (2009). Foreign Exchange Reserves and Inflation: An Empirical Study of Five East Asian Economies. The Empirical Economics Letters, 8(5),497-493.
  • Lin, M. Y.(2011). Foreign Reserves and Economic Growth: Granger Causality Analysis with Panel Data. Economics Bulletin,31(2), 1563-1575.
  • Nguyen, T. K.P., Nguen, V.T. ve Hoang, T.T.H. (2019). The İmpact of Foreign Reserves Accumulation on Inflation in Vietnam: An ARDL Bounds Testing Approach. Studies in Computational Intelligence, 809, 765–778.
  • Nwafor,M.C. (2017). External Reserves: Panacea for Economic Growth in Nigeria. European Journal of Business and Management 9(33), 36-47.
  • Nwosa, P.I. (2017). External Reserves On Economic Growth in Nigeria. Journal of Entrepreneurship, Business and Economics,5(2), 110–126.
  • OECD (2021), “Industrial production (indicator)”, 18 Mart 2021 tarihinde https://data.oecd.org/industry/industrial-production.htm web sitesinden temin edildi.
  • OECD (2021), “Producer price indices (PPI) (indicator)”, 18 Mart 2021 tarihinde https://data.oecd.org/price/producer-price-indices-ppi.htm#indicator-chart web sitesinden temin edildi.
  • Phillips, P.C.B., & Perron, P., (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75 (2), 335–346.
  • Pinshi, C. (2020), “Dollarization and Foreign Exchange Reserves: Debate on the Effectiveness of Monetary Policy in DR. Congo”, MPRA Paper, No. 104807,1-10. 8 Ocak 2021 tarihinde https://mpra.ub.uni-muenchen.de/104807/1/MPRA_paper_104807.pdf adresinden erişildi.
  • Polterovich, V. ve Popov, V. (2003), "Accumulation of Foreign Exchange Reserves and Long Term Growth", MPRA Paper, No. 20069,1-56. 12 Ocak 2021 tarihinde https://mpra.ub.uni-muenchen.de/20069/ 1/MPRA_paper_20069.pdf adresinden erişildi.
  • Pradhan, A.K., Mishra, B.R., Tiwari, A.K. ve Hammoudeh, S. (2020). Macroeconomic Factors and Frequency Domain Causality Between Gold and Silver Returns in India. Resources Policy ,68, 1-12.
  • Ranciere, R., Tornell, A. ve Vamvakidis, A. (2010), “A New Index of Currency Mismatch and Systemic Risk”, IMF Working Paper, WP /10/263, 28 Aralık 2020 tarihinde https://www.imf.org/en/ Publications/WP/Issues/2016/12/31/A-New-Index-of-Currency-Mismatch-and-Systemic-Risk-24368 adresinden erişildi.
  • Rodrik, D. (2006). The Social Cost Of Foreign Exchange Reserves. International Economic Journal, 20 (3), 253-266.
  • Sarkodie, S.A. (2020). Causal Effect of Environmental Factors, Economic Indicators and Domectic Material Consumption Using Freguency Domain Causality Test. Science of The Total Environment, 736, 1-17.
  • Schanz, J. (2019). Foreign Exchange Reserves in Africa: Benefits, Costs and Political Economy Consideration. BIS Paper, 105,1-13.
  • Steiner, A. (2017). Does the Accumulation of International Reserves Spur Inflation? A Reappraisal. North American Journal of Economics and Finance,41,112-132.
  • Tastan, H. (2015). Testing for Spectral Granger Causality, The Stata Journal, 15(4), 1157-1166.
  • Tatar, H.E. (2021). Türkiye’de Altın Rezervi ve Döviz Kuru İlişkisinin Fourier Yaklaşımı ile Test Edilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1728-1742.
  • TCMB. (2021), “Merkez Bankası Rezervleri” 22 Aralık 2020 tarihinde https://evds2.tcmb.gov.tr adresinden erişildi.
  • Toda, H.Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
  • Tule, M.K., Egbuna, E.N., Sagbamah, J.E.L., Abdusalam, S.A., Oduyemi, A.O. ve Oladunni, S. (2015). “Determination of Optimal Foreign Exchange Reserves in Nigeria” , Central Bank of Nigeri Working Paper Series, CBN/WPS/01/2015/06, 08 Ocak 2021 tarihinde https://www.researchgate.net/ publication / 336749890_Determination_of_Optimal_Foreign Exchange Reserves_in_Nigeria/citations adresinden erişildi.
  • Wei, Y. (2015). The Informational Role of Commodity Prices in Formulating Monetary Policy: A Reexamination under Frequency Domain. Empirical Economics, 49, 537-549.
  • Wei,Y., & Guo, X. (2016). An Empirical Analysis of the Relationship Between Oil Prices and the Chinese Macro-Economy. Energy Economics, 56, 88-100.
  • Zhou, L. (2014). Foreign Exchange Reserves and Inflation: Can Monetary Policy Explain the Changes?. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 6(6):572-576.
Toplam 53 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Önder Büberkökü 0000-0002-7140-557X

Yayımlanma Tarihi 7 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Büberkökü, Ö. (2022). Merkez Bankası Rezervleri İle Ekonomik Aktivite Ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi. Oltu Beşeri Ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 37-45. https://doi.org/10.54614/OJFHSS.2022.1031606