İYİ YÖNETİŞİMİN TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE UYGULANMASI VE KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Yıl 2018, Sayı: 1, 99 - 139, 31.12.2018

Ümit Şahin

Öz

İyi yönetişim tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
2000 yıllardan sonra popüler olan bir kavramdır. Bu kavramın özünde hukukun
üstünlüğü, şeffaflık, yeni liderlik, hesapverebilirlik gibi önemli kriterler
bulunmaktadır. Ancak en önemli özelliği idarecilerin yönetme süreçlerinde
vatandaşların taleplerine daha fazla cevap verebilmesi yani idarenin hizmet
kalitesinin yükseltilmesi vardır. Bu çalışma ile iyi yönetişimin kuramsal
çerçevesi ortaya konulduktan sonra, Türk kamu yönetiminde özellikle 2000’li
yıllardan sonra ne gibi adımlar atıldığı irdelenecektir. İyi yönetişimin hayata
geçirilmesi bakımından 2010 Anayasa değişikliği ile idare sistemimize giren
Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) iyi yönetişim ile ilgili uygulamaları
incelenecektir. 24 Haziran 2018 seçimleri ile uygulanmaya başlanan Cumhurbaşkanlığı
Hükümet sisteminde Kamu Denetçiliği Kurumunun iyi yönetişim ilkelerinin etkili
uygulanabilmesi konusunda değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yönetim, İyi Yönetişim, Hizmet Kalitesi, Reform, Ombudsman

Kaynakça

• AÇIKALIN, O. ve A. Saltık (2007). Kalkınmada Yeni Kavram ve Stratejiler, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 1. 5-27.AKGÜNDÜZ, A. ve S. Öztürk (1999). Bilinmeyen Osmanlı, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul. AKTAN, C. C. (2008). Demokrasi ve İyi Yönetişim, Yerel Siyaset, 27. 11-17. AKINCI, M. (1999). Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Yayınları, İstanbul. ALTAN, Y ve S. Tülüceoğlu (2016). Türk Kamu Yönetiminde İyi Yönetişim Algısı: Isparta Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (26). 303-322.ARGÜDEN, Y. (2006). İyi Yönetişim. A. Buldam. (Ed.). Toplumsal Huzur ve Refah İçin İyi Yönetişim, (ss.1-3), TESEV Yayınları, İstanbul. ATEŞ, H. ve A. Nohutçu (2006). Kamu Hizmeti Sunumunda Gönüllü Kuruluşlar ve Devlet, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6 (11). 245-276.AYTEMUR, J. Ö. (2005). Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü. (Sonay Bayramoğlu’nun kitabının bir değerlendirmesi). Akdeniz İİBF Dergisi, 10. 264-273.BELL, S. ve A. Hindmoor. (2009). Commentary The Governance of Public Affairs, Journal of Public Affairs, 9. 149-159.Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü (1997). Verimlilik ve Kalite Yönetimi: Modüler Program, Cilt 1. 2.baskı. Ed. Joseph Prokopenko ve Klaus North, Mattek Matbaacılık, Yayın No:716, Ankara.BORATAV, K. (2016). IMF Dün ve Bugün, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34 (1). 27-42.Commission of the European Communities (2001). “European Governance: A White Paper”, Brussels. COŞKUN, A. V. (1999). Yerel Yönetimler ve Demokrasi, Türk İdare Dergisi, Yıl: 71. 422. 93-110.COŞKUN, S. (2008). Kamu Yönetiminde Yönetişim Yaklaşımı, A. Balcı vd. (Ed.). Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (ss.67-82). 2. b. Seçkin Yayınevi, Ankara.ÇETİN N. G. (2007). Organizasyonlarda Etkileşim ve İletişim: Yönetişim, Yerel siyaset, 24. 29-32.Devlet Planlama Teşkilatı (2006). Etkin Kamu Yönetimi, DPT Yayınları, Ankara.Devlet Planlama Teşkilatı (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013: Kamuda İyi Yönetişim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.DİNLER, A. M. (2009). Kurumsal Yönetişim. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, (e-dergi). http://www.paradoks.org. 5 (2). 1-7.ÇETİN, Z. Ö. (2015). Türkiye’de İl Özel İdaresi Sisteminin Dönüşümü ve 6360 Sayılı Kanunun Dönüşüme Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 20 (2). 247-266.EKEN, H. (2006). Küreselleşme ve Ulus Devlet, Selçuk Üniversitesi Dergisi, 16. 243-262.Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD). http://www.oecd.org/about/ (Erişim Tarihi: 11.05.2018).ERHÜRMAN, T. (1998). Ombudsman, Amme İdaresi Dergisi, C.31, S.3.ERRİDGE, A. (2003). Contracting For Public Services: Competation and Partnership: Public Management And Governance. Ed. Tony Bovaird and Elke Löffler. Routledge Taylor & Francis Group. London and Newyork.ERYILMAZ, B. (1993). Kamu Bürokrasinin Denetlenmesinde Yeni Gelişmeler, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 26, Sayı 4, 81-106.ES, M. (2007). Yerel Yönetişim, Yerel Siyaset, 22. 1-8GEMALMAZ, M. S. (2012). Devlet, Birey ve Özgürlük, 2. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul.GİRGİN, Ö. (2007). Avrupa Birliğinin Gençlik Politikalarına Yaklaşımı. Gençlik Postası, http://www.genclikpostasi.org/v1.5/condocs//Genclik%20Politikalari/AB/genclikpolitikalarinaabyaklasimi2.pdf. 1-14. (Erişim Tarihi: 04.12.2009). GÖYMEN, K. (2000). Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yönetişim: Gereksinmeler, Önermeler. Yönelimler. Çağdaş Yerel Yönetimler, 9 (2). 3-13.GÖZE, A. (2013). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, 14. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.GÖZLER, K. (2013). Kısa İdare Hukuku, 4. Baskı. Ekin Yayınları. Bursa.GÖZÜBÜYÜK, Ş. (1193). Yönetsel Yargı, 9. Baskı. Turhan Kitabevi, Ankara. GÜLER, B, A. (1996). Yeni Sağ ve Devletin Değişimi-Yapısal Uyarlanma Politikaları, TODAİE Yayını, Ankara.GÜNDÜZ, Y. ve D. Göker (2017), Eğitim Denetimi Sürecinde Hesap Verebilirlik ve Şeffaflık Uygulamaları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (1), ss. 83-93HİLL, C. J. and L. E. Laurence. (2004). Governance and Public Management, an İntroduction. Journal of Policy Analysis and Management, 23 (1), 3-11.Kamu Denetçiliği Kurumu (2018). 2017 Yıllık Raporu, Ankara.KARA, H ve S. Şimşek (2016). Kent Konseylerinin İşlevselliği Ve Sürdürülebilirliği: Kadıköy Kent Konseyi Örneği, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Temmuz 2016, 245-269.KAUFMANN, D. A. Kraay and P. Z. Lobaton. (1999). Governance Matters: The World Bank Development Research Group Macroeconomics and Growth and World Bank Institute. Washington. The World Bank.KOÇ, O. (2015). Yeni Örgütlerin Ortaya Çıkışı: Türk Kamu Denetçiliği Kurumu Örneği, ‘Ombudsman Akademik’ Dergisi, Yıl:1, Sayı:2, Temmuz 2015, 11-33.KURBAN, Y. (2012). Divan-ı Mezalim’den Ombudsmanlığa: Kamu Denetçiliğinin Tarihi Arka Planı, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 16 Sayı: 52, 91-104.Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (2014). Yönetişim ve Katılım: Etkili katılım için Araçlar, Yöntemler, Mekanizmalar Rehber Kitabı 1, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.MALKOÇ, Ş. (2017). Cumhurbaşkanlığı Sisteminde İdarenin Denetimi Çalıştayı Açılış Konuşması, Cumhurbaşkanlığı Sisteminde İdarenin Denetimi Çalıştayı Raporu, 25 Mayıs 2017, Enderun Yayınları, Ankara.MARDİN, Ş. (1990). Sivil Toplum. Mümtazer Türköne & Tuncay Önder (Der). Türkiye’de Toplum ve Siyaset. Makaleler I, (ss: 9-19), İletişim Yayınları. İstanbul. OKÇU, M. (2007). Yönetişim Tartışmalarına Katkı: Avrupa Birliği İçin Yönetişim Ne Anlama Geliyor?. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3). 299-312.ÖNDER, Ö. ve E. Güler (2016). Türkiye’de Yerel Demokrasi Açısından Kent Konseyleri Üzerine Bir Araştırma: Kütahya Kent Konseyi Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1). 881-902.ÖZDEMİR, B. (2015). Kamu Denetçiliği Kurumunun İşlevi, Yapısı ve Devlet Teşkilatındaki Konumu, Adalet Yayınevi, Ankara. ÖZDEN, K. (2007). Kamu Yönetimi Yazıları, Editörler: Bilal Eryılmaz-Musa Eken-Mustafa Lütfi Şen, “Yerel Demokrasi Bağlamında Türkiye’de Ombudsman Denetimi”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.ÖZER, M. A. (2006). Yönetişim Üzerine Notlar. Sayıştay Dergisi, 63. 59-89. PİCKL, Victor J. (1986). Ombudsman ve Yönetimde Reform, (Çev. Turgay Ergun), Amme İdaresi Dergisi, Sayı:19/4 Yıl: Aralık 1986, 37-46.STEURER, R. (2007) From Government Strategies to Strategic Public Management: an Exploratory Outlook on the Pursuit of Cross- Sectoral Policy İntegration. European Environment, 17. 201-214.Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (2016). TESEV Faaliyet Raporu, İstanbul.TOKSÖZ, F. (2006). Yönetimden Yönetişime. A. Buldam. (Ed.). Toplumsal Huzur ve Refah İçin İyi Yönetişim, (ss.4-5), TESEV Yayınları, İstanbul.TÖGEL, A. (2017), Anayasal ve Militan Demokrasi Algısı Üzerine, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, ss. 105-130.Türkiye Ekonomik Politikaları Araştırma Vakfı-TEPAV (2007). İyi Yönetişim İçin Örnek Bir Model: Katılımcı Bütçeleme, Yönetişim Etütleri Programı, Ankara.UÇAR, M. (2006). “Ombudsmanlık ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu”, Mali Kılavuz Dergisi, Yıl.9, Sayı.34, Ekim-Aralık 2006.ULUSOY, A. ve M. Tekdere (2015). Kent Konseylerinin Mali Kısıtları, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, VIII (II). 175-190.