Metropol Administrative Structures and Policies in the Covid-19 Pandemic: A Comparison of Istanbul And Seul

Yıl 2022, Sayı: 17, 131 - 167, 22.01.2023

Hülya Küçük Bayraktar , Levent Memiş

Öz

COVID-19 SALGININDA METROPOL YÖNETSEL YAPILAR VE POLİTİKALARI: İSTANBUL VE SEUL KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

2020 yılının ilk günlerinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü, küresel çapta hızla tüm dünyayı etkisi altına almış ve bir salgına dönüşmüştür. Covid-19 salgını, özellikle büyük kentlerde ve yoğun yerleşim bölgelerinde etkili olmuş ve yayılmıştır. Bu noktada Covid-19, bir kent krizi olarak nitelendirilmektedir. Virüsün yayılım etkisi ve virüsle birlikte meydana gelen ekonomik ve sosyal etkileri azaltmaya ve kontrol altına almaya yönelik, merkezi yönetim ve yerel yönetim birimleri tarafından çeşitli politikalar geliştirilmiştir. Fakat ulusal düzeyde geliştirilen politikalar önemli olmakla birlikte, kentlerin özelliklerini ve dinamiklerini dikkate alan, yerel yönetimler tarafından geliştirilen politikalar dikkat çekmektedir. Bu noktada belediye yönetimleri önem kazanmaktadır. Belediyeler, yerel halkın mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişileridir. Büyükşehir belediye yönetimi, çeşitli şekillerde nüfus kriteri belirlenmiş kentlerdeki bir belediye türüne karşılık gelmekte ve ülkelerin yönetsel yapısına göre biçim kazanmaktadır.
İfade edilenler çerçevesinde bu çalışmanın amacı, kentsel alanda Covid-19 ile ortaya çıkan duruma yönelik büyükşehir belediyelerinin geliştirdikleri örgütlenmeleri ve politikaları incelemektir. Bu inceleme ülkelerin yönetsel yapısıyla ilişkilendirilerek İstanbul ve Seul kentleri özelinde gerçekleştirilmektedir. Yer verilen kentlerin belirlenmesinde, hem ülkelerin yönetsel yapısındaki benzerlikler hem de metropol yönetsel yapılardaki benzerlikler etkili olmaktadır. Temelde şu soruların cevabına odaklanılmaktadır: (Metropol) Yönetsel yapılar (idari vesayet, yetki, bütçe gibi özelliklerle) salgın sürecinde politikaların belirlemesinde nasıl etkili olmuştur?, Yönetsel yapı açısından benzerliklere sahip iki ülkenin metropol kentlerinde (İstanbul ve Seul), hangi örgütlenmeler ve politikalar (salgın sürecinde ve sonrasında) öne çıkmaktadır? Yer verilen sorular üzerinden, belirlenen ana ve alt temalarla, iki metropol kentin karşılaştırılması yapılmaktadır. Araştırmanın verileri ilgili literatürden, geliştirilen politikaları yansıtan çeşitli raporlardan, ilgili belediyelerin web sayfalarından ve diğer çeşitli dokümanlardan elde edilmektedir. Gerçekleştirilen bu araştırmayla, elde edilen bulgular çerçevesinde, Covid-19 salgını gibi benzer kriz süreçleriyle etkili mücadele için yönetsel yapı ve politikalara yönelik bazı öneriler/çıkarımlar yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Salgını, Metropol Yönetim, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Seul Metropol Yönetimi

Kaynakça

• ARIKBOĞA, Erbay (2018). “Yerinden Yönetim ve Merkezileşmiş Büyükşehir Sisteminde yetkilerin Dağıtılması”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6 (1), 1-34.
• ASLAN, Cahit ve TANER, Ali (2016). “Kalkınma Hamlelerinin Batı Dışı Örnekleri: Türkiye ve Güney Kore’nin Karşılaştırması”, ADAM Akademi, 6 (1), 27-58.
• ERYILMAZ, Bilal (2016). Kamu Yönetimi: Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar ve Politikalar, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 9. Baskı, Umuttepe yayınları.
• BEK, Nahit ve BEK, Aslı (2021). “Yerel Yönetimlerin Covid-19 İle İmtihanı: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği”, ÇOMÜ LJAR, 2(4), ss.117-127.
• CİNEL, E. A. (2020). Güney Kore’deki Kalkınma Modeli Türkiye’de Uygulanabilir mi?, Balkan 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı, Edirne, 181-193.
• ÇELİK, H. (2020). Güney Kore’de Covid-19 Salgını ile Mücadelesi: İkinci Bir Kore Mucizesi mi?, Covid-19 Salgını: Ülke Deneyimleri, Bölgesel Etkileri ve Küresel Yansımaları, Derleyen Hatice Çelik ve Emre Demir, Ankara: Nika Yayınevi, 61-88.
• DEMİRBULAK BAE, Hülya Görkem (2020). “Koronavirüsle Mücadelede Şeffaflık: Güney Kore Örneği”, TESEV Değerlendirme Notları, https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/TESEV_Demirbulak_Bae_Guney_Kore_Ornegi_Kovid_19.pdf, 20.03.2022.
• EKEN, Musa, KÖSEOĞLU, Özer ve TUZCUOĞLU, Ferruh (2020). “Dünyada Metropoliten Kent Yönetimi: Modeller, Yaklaşımlar ve Uygulamalar”, Rapor 20, Marmara Belediyeler Birliği, İstanbul.
• ERSAVAŞ KAVANOZ, S. (2021). “Kötü Huylu Sorunlarla Mücadelede ve Kentsel Dirençlilik Politikalarının Geliştirilmesinde Uyumlanabilir/Uyarlanabilir Yönetişim”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (25), 722-735.
• ERYILMAZ, Bilal (2010). Kamu Yönetimi, 3. Baskı, Okutman Yayınevi, Ankara.
• GENÇ, Fatma Neval (2021). Kriz Yönetimi: Covid-19 Pandemisi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• HAMZA ÇELİKYAY, Hicran (2021). “Yerel Yönetimleri ve Covid-19 İle Mücadele Politikaları: İstanbul, Barselona, Londra ve New York Belediye Örnekleri”, Covid-19 Sürecinde Sosyoekonomik ve Politik İncelemeler, Editör: Nigar Demircan Çakar, Mehmet Akif Öncü, Ayfer Gedikli, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• KAVAS BİLGİÇ, Asmin (2020). “Covid-19 İle Mücadele Sürecinde Yerel Yönetimlerin Genel Görünümü”, İdealkent Dergisi, 31(11), ss.2084-2112.
• KUTLU, Önder (2020). “Kamu Yönetiminde Karşılaştırmalı Yöntem”, Çocuklara Yönelik Karşılaştırmalı Yönetsel yapılar, Editör. Yasemin Mamur Işıkçı ve Abdullah Karakoç, Ankara: Astana Yayınları, s. 7-16.
• KAYA, Ali, AKILLI, Hüsniye Ve MURSÜL, Damla (2020). “COVID-19 Salgını ve Vefa Sosyal Destek Grubu Bağlamında Yerelde Yaşlılara Sunulan Hizmetlerin Değerlendirilmesi: Kayseri Talas Büyükşehir İlçe Belediyesi Örneği”, TÜBİTAK Projesi, Ankara.
• KIM, Min-Hyu, CHO, Wonhyuk, CHOI, Hemin ve HUR, Joon.-Young (2020). “Assessing the South Korean Model of Emergency Management during the COVID-19 Pandemic”, Asian Studies Review, 44:4, 567-578.
• KIM, Pan. Suk. (2021). “South Korea’s fast response to coronavirus disease: implications on public policy and public management theory”, Public Management Review, 23:12, 1736-1747.
• KLINGEBIEL, Stephan. ve TORRES, Liv, (2020). “Republic of Korea and COVID-19: Gleaning governance lessons from a unique approach”, https://www1.undp.org/content/seoul_policy_center/en/home/library/republic-of-korea-and-covid-19--gleaning-governance-lessons-from.html (25.03.2022).
• POYRAZ, Çetin (2019). Seul’de Metropoliten Yönetim ve İstanbul ile Bir Karşılaştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE, İstanbul.
• SOBACI, Mehmet Zahid ve KÖSEOĞLU, Özer (2016). Başkanlık Sistemlerinde Yerel Yönetimler, Ankara: SETA.
• ŞAHİN İPEK, Elif. Ayşe. (2020). “Güney Kore’de Yerel Yönetimlerin İdari ve Mali Yapısı”, Dünyada Yerel Yönetimler ve Mali Yapılar, Editör: Çiğdem Akman ve İbrahim Attila Acar, Ankara: Nobel Yayıncılık, s. 339-372.
• TURAN, Menaf. ve HAMZA ÇELİKYAY, Hicran. (2020). “Türkiye’de Kovid 19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3 (1), s. 1-25.
• SHON, Changwoo. (2021). “The Role of Cities as the First Responder to Pandemics: Focusing on the Case of the Seoul Metropolitan Government’s Response to the COVID-19”, Journal for Peace and Nuclear Disarmament, 4:sup1, 60-72.
• YUMUŞAK, İbrahim Güran ve ALTUN, Hacı (2016). “Türkiye’deki STK’ların Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik Yardımları Ve Sosyo-Ekonomik Etkileri: Sadakataşı Derneği”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, XI (II), 207-233.
• GÜNEY KORE DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI (2020). All About Korea’s Response to Covid-19, https://www.mofa.go.kr/eng/brd/m_22742/view.do?seq=35&srchFr=&srchTo=&srchWord=&srchTp=&multi_itm_seq=0&itm_seq_1=0&itm_seq_2=0&company_cd=&company_nm=&page=1&titleNm= 20.03.2022.
• ABD (Asian Development Bank) (2021). Assessment Of Covid-19 Response in The Republıc of Korea, https://www.adb.org/sites/default/files/publication/691441/assessment-covid-19-response-republic-korea.pdf, 20.03.2022.
• SEOUL’S FIGHT AGAINST COVID-19 (2021). http://english.seoul.go.kr/wp-content/uploads/2021/02/covid-19-briefing-note.pdf, 20.03.2022.
• ZENGİN, Ozan (2014), “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt 2, ss. 91-116.
• MARMARA BELEDİYELER BİRLİĞİ, (2022). https://marmara.gov.tr/covid-19/istanbul-buyuksehir-belediyesinin-koronavirus-tedbirleri/