İDARİ YAPTIRIMLAR VE İDARENİN YAPTIRIM DÜZENLEME YETKİSİ

Yıl 2023, Sayı: 18, 213 - 250, 03.07.2023

Orçun Kiremitci

Öz

Yaptırım, hukuk düzeninin hukuk normuna aykırılığa verdiği cevaptır. Yaptırım denilince akla ilk olarak ceza hukuku yaptırımları gelse de idare hukukunda ve hatta özel hukukta dahi yaptırımlara rastlamak mümkündür. İdari yaptırımlar birer idari işlem niteliğindedir. Bu sebeple Anayasa’nın 123. maddesinde ifadesini bulan kanuni idare ilkesi bu alanda da uygulanacaktır. Kabahatler Kanunu’nun 4. maddesinde kabahatler karşılığında uygulanacak yaptırımların türü, süresi ve miktarının kanunla belirleneceği, diğer unsurların ise idarenin düzenleyici işlemi ile tamamlanabileceği düzenlenmiştir. Çerçeve hükmün içeriği yönetmelik veya diğer adsız düzenleyici işlemler ile doldurulabilirken Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile düzenleme yapılamaz.

Anahtar Kelimeler

Kanuni idare, kanunilik, idarenin düzenleme yetkisi, çerçeve hüküm, beyaz norm, açık ceza normu, idari yaptırım.

Administrative Sanctions and the Authority of the Administratıon to Regulate Sanctions

Öz

As a result of the violation of the legal norm, the response of the order to the violation of the norm is sanction. Although criminal law penalties are the first thing that comes to mind when it comes to sanction, it is possible to encounter sanctions in administrative law and even in private law. Administrative law sanctions are an administrative act. For this reason, the principle of legal administration, which is expressed in Article 123 of the Constitution, will also be applied in this area. In Article 4 of the Misdemeanor Law, it is regulated that the type, duration and amount of the misdemeanor sanction will be determined by law, and other elements can be completed with the regulatory action of the administration. While the content of the framework provision can be filled with regulation or other anonymous regulatory action, regulation cannot be made by presidential decree.

Anahtar Kelimeler

Legal administration, legality, regulatory authority of the administration, framework provision, white norm, clear penalty norm, administrative sanction.

Kaynakça

• Akyılmaz, Bahtiyar (2002). "Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 2.
• Atay, Ethem (2009). İdare Hukuku, 2. Baskı, Turhan Kitabevi. Ankara.
• Aydınoğlu, Zeynep Nihal (2017). "İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında İdari Yaptırımlar". Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1.
• Bucaktepe, Adil (2015). "Disiplin Makamlarının Disiplin Cezası Verme Yetkileri Üzerine Bir Değerlendirme". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 2.
• Ceylan, Mahmut (2021). İdari Yaptırımların Düzenlenmesinde Ve Uygulanmasında "Yetki". Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
• Çetintürk, Ekrem (2017). "Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç Ve Ceza Konulamaz İlkesi". Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı 9.
• Duran, Lütfi (1982). İdare Hukuku Ders Notları. Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Dursun, Hasan (2015), İdari Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi Kanunilik İlkesi, Adalet, Ankara.
• Ekinci, Murat (2017). "Ceza Hukuku İlkeleri Açısından İdari Yaptırımlar". Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Sayı 3.
• Erdinç, Burcu (2012). "İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması". Ankara Barosu Dergisi, Sayı 2.
• Evren, Çınar Can (2011). “Kabahatlerde Kanunilik İlkesi”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 19, Sayı 1-2.
• Gölcüklü, Feyyaz (1963). "İdari Ceza Hukuku " ve Anlamı; İdarenin Cezai Müeyyide Tatbiki. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 18, Sayı 2.
• Gözler, Kemal (2009). İdare Hukuku. 2. Baskı, Cilt 1, Ekin, Bursa.
• Günday, Metin (2017). İdare Hukuku. İmaj Yayınevi.
• Gündüz, Fatma Ebru (2004). İdari Yaptırımlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İdare Hukuku Anabilim Dalı, Ankara.
• Karabulut, Mustafa (2008). İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi. Turhan Kitabevi, Ankara.
• Kaşka, Hakan (2013). "Kabahatlerin Beyaz Hüküm Niteliğindeki Normlarla Düzenlenebilmesi Meselesi (Kabahatler Kanunu Madde 4/1 Üzerine Bir İnceleme)". Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2.
• Kaya, Cemil (2021). İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi, 3. Baskı, 12 Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Kurt, Hayrettin (2014). "İdari Yaptırımlara Karşı Güvenceler". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 1.
• Mahmutoğlu, Selami (2009). "Suç – Kabahat Ayırımı – İdari Ceza Hukuku'nun Temelleri". İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Editörler: İlhan Ulusan ve Funda Başaran Yavaşlar, Seçkin.
• Mahmutoğlu, Selami (1995). Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi ve Düzene Aykırılıklar Hukukunda (İdari Ceza Hukukunda) Yaptırım Rejimi. Kazancı, İstanbul.
• Oğurlu, Yücel (2001). "AİHM Kararları ve Türk İdare Hukukunda Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Bir Yargısal Denetim Ölçütü Olarak Ölçülülük İlkesi". Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Turhan Yüce'ye Armağanı, İzmir.
• Oğurlu, Yücel (2000). İdari Yaptırımlar Karşısında Yargısal Korunma (İdari Ceza Hukuku ve İdari Cezalara Karşı Başvuru Yolları). 1. Baskı, Seçkin, Ankara.
• Oğurlu, Yücel (1999). "İdari Yaptırımlara Genel Bir Bakış ve İdari Yaptırım-Ceza Yaptırımı Ayrımı". A.Ü. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, 1999.
• Onar, Sıddık Sami (1966). İdare Hukukunun Umumî Esasları. Hak Kitabevi, Cilt 1, 3. Bası, İstanbul.
• Özay, İl Han (2004). Günışığında Yönetim. 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Özbek, Veli Özer. Mehmet Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Bacaksız ve İlker Tepe (2012), Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Seçkin, İzmir.
• Özgenç, İzzet (2012). Türk Ceza Hukuku. 7. Bası, Seçkin, Ankara.
• Öztürk, Bahri (2009). "Kabahatler Kanunu'nun Genel Esasları". İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Editörler: İlhan Ulusan ve Funda Başaran Yavaşlar, Seçkin.
• Sancaktar, Oğuz (2009). "İdari Cezaların Yaptırımlar Teorisindeki Yeri ve Türk Hukukundaki Anayasal Temelleri". İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Editörler: İlhan Ulusan ve Funda Başaran Yavaşlar, Seçkin.
• Şanlı Atay, Yeliz (2019). "Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Normlar Hiyerarşisindeki Yeri". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 2.
• Şanlı Atay, Yeliz (2011). Türk İdare Hukukunda Adsız Düzenleyici İşlemler. TODAİE Yayınları, Ankara.
• Ulusoy, Ali Dursun (2013). İdari Yaptırımlar. 12 Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Uran, Emrah (2012). Türkiye'deki Bağımsız İdari Otoritelerin İdari Yaptırım Yetkisi. 12 Levha Yayıncılık, İstanbul. Yılmaz, Ejder (2006). Hukuk Sözlüğü. Yetkin Yayınları, Ankara.
• Yüce, Turhan Tufan (1994). “Ceza Hukuku İlkelerinin Disiplin Ceza Hukukunda Geçerliği Sorunu ve Danıştay Kararlarının Bu Açıdan Tahlili”. Danıştay Dergisi , Ankara.