AKILLI ŞEHİRLER İÇİN AKILLI YÖNETİŞİM: YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ

Yıl 2024, Sayı: 20, 179 - 206, 19.08.2024

Derya Çakır Demirhan

Öz

Akıllı şehir uygulamalarının şehir yaşamını iyileştirmek üzere kullanımı gittikçe artan bir şekilde yaygınlaşmaktadır. Şehirlerde artan nüfus, insan hareketliliği, ya da çevresel sorunlar gibi yereli etkileyen ancak aynı zamanda küresel olan sorunların çözümünde teknolojiden yararlanılarak çözüm üretilmesi akıllı şehir uygulamalarını akla getirmektedir. Küresel sorunlar karşısında yerel çözümler üretirken yerel yönetsel ve siyasal birimler olarak şehirler öne çıkmaktadır. Eğer bir akıllı şehir dönüşümü yaşanacaksa ya da dönüşen ya da tamamen sıfırdan inşa edilen bir akıllı şehir yönetilecekse, bu noktada yerel yönetimlerin klasik görev ve sorumluluklarının ötesinde yeni yönetsel unsurların ve görevlerin tespiti önem kazanmaktadır. Bu çalışma akıllı şehir bağlamında yerel yönetimlerin bir parçası olarak belediyelerin akıllı yönetişim rolüne odaklanan görev ve sorumluluklarını ortaya koymayı amaçlamaktadır ve akıllı yönetişim ve yerel yönetimlerin akıllı şehir dönüşüm ve yönetim sürecinde değişen rol ve işlevleriyle sınırlıdır. Akıllı şehir alan yazınına dayanarak, akıllı şehrin yerel yönetimler ile ilişkisini odak alarak organize edilen bu çalışma, belediyelerin akıllı şehir dönüşüm ya da yönetim süreçlerinde gelenekselin ötesinde yeni rol ve işlevlerinin olduğunu savunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akıllı kent, akıllı yönetişim, yerel yönetimler, sürdürülebilirlik, kapsayıcı politikalar

Smart Governance for Smart Cities: The Role of Local Governments

Öz

Kaynakça

• AKPINAR, Musab Talha ve Mehmet Atak (2020). “1990’dan 2020’ye Akıllı Şehir Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi”, Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 85-100.
• ALBINO, Vito, Umberto Berardi ve Rosa Maria Dangelico (2015). “Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance, and Initiatives”, Journal of Urban Technology, Cilt:22, Sayı: 1, ss. 3-21.
• APPIO, Francesco Paolo, Marcos Lima ve Sotirios Paroutis (2019). “Understanding Smart Cities: Innovation Ecosystems, Technological Advancements, and Societal Challenges”, Technological Forecasting and Social Change, Cilt:142, ss, 1-14.
• BALOĞLU, Onur ve Pelin Varol İyidoğan (2023). “Türkiye’de Akıllı Şehir Uygulamasına Yerel Yönetimlerin Mali Görünümü Çerçevesinde Bir Bakış”, BILTURK Journal of Economics and Related Studies, Cilt:5, Sayı: 2023 Özel Sayısı, ss. 252-272.
• BEKTAŞ, Nihal ve Mehmet Çetin (2023). “Şehirlerde Akıllı Çevre Uygulamaları”, Şura Akademi, Cilt: 2, ss. 11-16.
• BEN LETAIFA, Soumaya (2015). “How to Strategize Smart Cities: Revealing the SMART Model”, Journal of Business Research, Cilt:68, Sayı: 7, ss.1414-1419.
• BENLİ, Berrin ve Melih Gezer (2017) “Akıllı Şehirlere Dönüşüm Yolunda Türkiye”, İTÜ Vakıf Dergisi Dosya Akıllı Şehirler, Cilt: 77, ss. 28-31.
• BROCCARDO, Laura, Francesca Culasso ve Sara Giovanna Mauro (2019). “Smart City Governance: Exploring the Institutional Work of Multiple Actors towards Collaboration”, International Journal of Public Sector Management, Cilt: 32, Sayı: 4, ss. 367-387.
• BUDAK, Sevim ve Sezgin Sezgin (2021). “COVID-19 ile Mücadelede Akıllı Kent Uygulamalarının Önemi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği”, TESAM Akademi Dergisi, Cilt: 8, Sayı:2, ss.521-552.
• BUNDGAARD, Lasse ve Susana Borrás (2021). “City-wide Scale-up of Smart City Pilot Projects: Governance Conditions”, Technological Forecasting and Social Change, Cilt:172.
• CARAGLIU, Andrea, Chiara Del Bo ve Peter Nijkamp (2011). “Smart Cities in Europe”, Journal of Urban Technology, Cilt:18, Sayı:2, ss.65–82.
• CHOURABI, Hafedh, Taewoo Nam, Shawn Walker, J. Ramon Gil-Garcia, Sehl Mellouli, Karine Nahon, Theresa A. Pardo ve Hans Jochen Scholl (2012). “Understanding Smart Cities: An Integrative Framework”. Proc. of HICSS, 45th Hawaii Conference, ss. 2289–2297.
• COHEN, Boyd (2015). “The 3 Generations of Smart Cities”. https://www.fastcompany.com/3047795/the-3-generations-of-smart-cities (Erişim Tarihi: 08.01.2024).
• ÇETİN, Merve ve Çiğdem Çiftçi (2019). “Literatüre Göre Dünya ve Ülkemizden Örneklerle Akıllı Kent Kavramının İrdelenmesi”, Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt:2, Sayı: 3, ss. 134-143.
• DAMERI, Renata Paola, Clara Benevolo, Eleonora Veglianti ve Yaya Li (2019). “Understanding Smart Cities as A Glocal Strategy: A Comparison between Italy and China”, Technological Forecasting & Social Change, Cilt: 142, ss. 26-41.
• DEMİRKIRAN, Senem, Mehmet Ali Yücel, M. Kenan Terzioğlu ve Aslı Selvi (2020). “Dijital Dönüşüm Sürecinde Akıllı Yönetişim”, Tesam Akademi Dergisi, Cilt:8, Sayı: 2, ss. 489-519.
• DESDEMOUSTIER, Jonathan, Nathalie Crutzen ve Rudolf Giffinger (2019). “Municipalities' Understanding of the Smart City Concept: An Exploratory Analysis in Belgium”, Technological Forecasting & Social Change Cilt:142, ss. 129-141.
• EROĞLU, Şahika (2019). “Açık Devlet Verisinin Sosyo-ekonomik Değeri ve Kullanım Engelleri: Uluslararası Göstergelerde Türkiye”, e-BEYAS 2019: Endüstri 4.0 Sürecinde Bilgi Yönetimi ve Bilgi Güvenliği: eBelge-eArşiv-eDevlet-Bulut Bilişim-Büyük Veri-Yapay Zekâ, s. 431-449. Editör: Bahattin Yalçınkaya vd., Ankara Üniversitesi, Ankara.
• GIBSON, David V., George Kozmetsky ve Raymond W. Smilor (1992). The Technopolis Phenomenon: Smart Cities, Fast Systems, Global Networks, Rowman & Littlefield Publishers, Lanham.
• GIFFINGER, Rudolf, Gudrun Haindlmair ve Hans Kramar (2010). “The Role of Rankings in Growing City Competition”, Urban Research & Practice, Cilt:3, Sayı:3, ss. 299-312.
• GÖÇOĞLU, Volkan (2022). “Türkiye’de Akıllı Kent Alan Yazınının Genel Projeksiyonu: Dergipark Kapsamındaki Çalışmalar Üzerine Bir Araştırma”, Ombudsman Akademik, Cilt:8, Sayı: 16, ss. 69-105.
• GÖYMEN, Korel (2000). “Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yönetişim: Gereksinimler, Önermeler, Yönelimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 9, Sayı 2, ss. 3-13.
• HALL, Robert E. (2000). “The Vision of Smart City”, 2nd International Life Extension Technology Workshop, Paris, France.
• HARRISON, Colin, Barbara Eckman, Rick Hamilton, Perry Hartswick, Jayant Kalagnanam, Jurij Paraszczak ve Peter Williams (2010) “Foundations for Smarter Cities”, IBM Journal of Research and Development Cilt:54, Sayı: 4, ss. 1–16.
• HEPBURN, Paul (2014). “Local Democracy in A Digital Age: Lessons for Local Government from the Manchester Congestion Charge Referendum”, Local Government Studies, Cilt: 40. Sayı: 1, ss. 82-101.
• HERNÁNDEZ-MUÑOZ, José M., Jesús Bernat Vercher, Luis Muñoz, José A. Galache, Mirko Presser, Luis A. Hernández Gómez ve Jan Pettersson (2011). Smart Cities at the Forefront of the Future Internet. Editör: John Domingue vd., Springer, Berlin.
• JIANG, Huaxiong, Stan Geertman ve Patrick Witte (2020). “A Sociotechnical Framework for Smart Urban Governance: Urban Technological Innovation and Urban Governance in the Realm of Smart Cities”, International Journal of E-Planning Research Cilt:9, Sayı:1
• JOSHI, Sujata, Saksham Saxena, Tanvi Goodbole ve Shreya (2016). “Developing Smart Cities: An Integrated Framework”, Procedia Computer Science, Cilt: 93, ss. 902-909.
• KARAYILMAZ, Canset ve Ahmet N. Özker (2020). “Kamusal Nitelikli Özel Malların Sunumunda Akıllı Şehirler Olgusu: Akıllı Şehir Uygulamalarında Küresel Değişimler”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:22, Sayı: 38, ss. 82-100.
• KAYGISIZ, Ümmühan ve Sonay Zeki Aydın (2017). “Yönetişimde Yeni Bir Ufuk Olarak Akıllı Kentler”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:9, Sayı: 18, ss. 56-81.
• KEMEÇ Abidin ve Hüseyin Gül (2021). “Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneğinde Akıllı Kent Uygulamaları”, Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, Cilt:3, Sayı: 2, ss. 355-382.
• KEMEÇ, Abidin (2023). “Sıfırdan Akıllı Bir Kent Yaratmak Ütopya Mı? Distopya Mı?”, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:7, Sayı: 2.
• KITCHIN, Rob (2014). “The Real-time City? Big Data and Smart Urbanism”. GeoJournal Cilt:79, ss. 1–14.
• KOMNINOS, Nicos (2011). “Intelligent Cities: Variable Geometries of Spatial Intelligence”, Intelligent Buildings International Cilt:3, Sayı: 3, ss. 172–188.
• KOURTIT, Karima ve Peter Nijkamp (2012). “Smart cities in the innovation age”, Innovation: The European Journal of Social Science Research, Cilt:25, Sayı: 2, ss. 93-95.
• KUMAR, Harish, Manoj Kumar Singh, Manmohan P. Gupta ve Jitendra Madaan (2020). “Moving Towards Smart Cities: Solutions that Lead to the Smart City Transformation Framework”, Technological Forecasting & Social Change, Cilt:153.
• LEE, Jung Hoon, Marguerite Gong Hancock ve Mei-Chih Hu (2014). “Towards An Effective Framework for Building Smart Cities: Lessons from Seoul and San Francisco”, Technological Forecasting and Social Change, Cilt:89, ss. 80-99.
• LEE, Jungwoo ve Hyejung Lee (2014). “Developing and Validating A Citizen-centric Typology for Smart City Services”, Government Information Quarterly, Cilt: 31, Sayı: 1, ss. 93-105.
• LOMBARDI, Patrizia, Silvia Giordano, Hend Farouh ve Wael Yousef (2012). “Modelling the Smart City Performance”, Innovation: The European Journal of Social Science Research, Cilt:25, Sayı: 2, ss. 137-149.
• MANGIR, Fatih (2016). “Yerel Yönetimler İçin ‘Akıllı Şehir’ Stratejileri: Konya Türkiye Örneği”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 41.Yıl Özel Sayısı, ss.17-36
• MATTERN, Shannon (2021). A City Is Not A Computer: Other Urban Intelligences, Princeton University Press, USA.
• MEIJER, Albert (2018). “Datapolis: A Public Governance Perspective on ‘Smart Cities’”, Perspectives on Public Management and Governance, Cilt: 1, Sayı: 3, ss. 195–206.
• MEIJER, Albert ve Manuel Pedro Rodríguez Bolivar (2016). “Governing the Smart City: A Review of the Literature On Smart Urban Governance”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 82, Sayı: 2, ss. 392–408.
• MEMİŞ, Levent (2017). “Akıllı Teknolojiler, Akıllı Kentler ve Belediyelerde Dönüşüm”, Yasama Dergisi, Cilt: 36, ss. 66-92.
• MEMİŞ, Levent ve Cenay Babaoğlu (2018). “Kentleri Akıllandıran Yollar: Akıllı Kentler Üzerine Bir Değerlendirme”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 4, ss. 151-157.
• MEMİŞ, Levent ve Melikali Güç (2023). “Sürdürülebilir Atık Yönetiminde Blokzincir Teknolojisi”, Toplum ve Doğa İçin Blokzinciri Sempozyumu, ss. 36-60, Ankara Üniversitesi Yayınları.
• MORA, Luca, Roberto Bolici ve Mark Deakin (2017). The First Two Decades of Smart-City Research: A Bibliometric Analysis, Journal of Urban Technology, Cilt: 24, Sayı1, ss. 3-27.
• NAM, Taewoo ve Theresa A. Pardo (2011). “Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, and Institutions,” Proc. 12th Conference on Digital Government Research, College Park, MD, June 12– 15, 2011
• NASTJUK, Ilja, Simon Trang ve Elpiniki I. Papageorgiou (2022). “Smart Cities and Smart Governance Models For Future Cities”, Electronik Markets, Cilt: 32, Sayı: 4, ss. 1917-1924.
• NESTI, Giorgia (2020). “Defining and Assessing The Transformational Nature of Smart City Governance: Insights from Four European Cases”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 86, (1): 20–37
• NILSSEN, Maja (2019). “To the Smart City and Beyond? Developing A Typology of Smart Urban Innovation”, Technological Forecasting and Social Change, Cilt: 142, ss. 98-104
• NOHUTÇU, Ahmet ve Aydın Akpınar (2021). “Türkiye’de Yerel Yönetimler Akıllı Şehirler İçin Ne Kadar Hazır?: Politika Belgeleri Üzerinden Bir İnceleme”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 48, ss. 1-21.
• ÖNER, Şerif ve Barış Çam (2022). “Akıllı Kent Vizyonu ve Balıkesir Akıllı Kent Girişimleri”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt: 13, Sayı: 26, ss. 1154 – 1187.
• ÖRSELLİ, Erhan ve Selçuk Dinçer (2019). “Akıllı Kentleri Anlamak: Konya ve Barcelona Üzerinden Bir Değerlendirme”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss. 90-110.
• ÖZDEMİR, Akın (2022). “Akıllı Kentlerde Yaşam Kalitesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi’nin Akıllı Kent Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, ss. 382-416.
• ÖZTAŞ KARLI, Rukiye Gizem ve Sebahat Açıksöz (2021). “Akıllı Kent Yönetişimi Ve Yaşayan Laboratuvarlar”, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 335-350.
• PARIS, Maeve (2005). “Local E-Government and Devolution: Electronic Service Delivery in Northern Ireland”, Local Government Studies, Cilt: 31, Sayı:3, ss. 307-319.
• PRZEYBILOVICZ, Erico, Maria Alexandra Cunha ve Fernando de Souza Meirelles (2018). “The Use of Information and Communication Technology to Characterize Municipalities: Who They Are and What They Need to Develop E-Government and Smart City Initiatives”. Revista De Administração Pública, Cilt: 52, Sayı: 4, 630-649.
• SADİOĞLU, Uğur ve Betül Dinç (2019). “Yaşam Boyu Öğrenme ve Akıllı Kentler”, Kaytek Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss: 43-61.
• SCHOLL, Hans Jochen (2021). “Smart Governance: Analyzing 5 Years of Academic Output On the Subject Matter”, Public Administration and Information Technology, Editör: Esla Estevez vd., ss. 3-30, Springer.
• SEVİM, Muhammed Attila, İbrahim Kırcova ve Esra Çuhadar (2019). “Yerel Yönetimlerde Akıllı Şehir Vizyonu: Şehir Yönetim Araçları ve Trendleri”. Strategic Public Management Journal, Cilt: 5, Sayı: 9, ss. 109-126.
• SHWAYRI, Sofia T. (2013). “A Model Korean Ubiquitous Eco-city? The Politics of Making Songdo”, Journal of Urban Technology, Cilt: 20, Sayı: 1, ss. 39–55. SMARTCITIESCOUNCIL (2023). “Smart Cities Council”, https://www.smartcitiescouncil.com/about-us (Erişim Tarihi: 20.12.2023).
• ŞENGÜL, Ramazan ve Yüksel Hande Altıntaş (2020). “Akıllı Kentin Bir Bileşeni Olarak Akıllı Ulaşım Uygulamalarının İncelenmesi: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 487-502.
• THUZAR, Moe (2011). “Urbanization in SouthEast Asia: Developing Smart Cities for the Future?”, Regional Outlook Regional Outlook: Southeast Asia 2011-2012, ss. 96-100.
• TOZKOPARAN, İlke Bezen (2019). “Değişen Güvenlik Anlayışında Geleceğin Akıllı Kentleri”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, Cilt: Özel Sayı, ss. 417-427.
• URHAN, Vahide Feyza (2008). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılandırılması”, Sayıştay Dergisi, Cilt:70, ss. 85-102.
• UZER, Onur ve Ahmet Özaslan (2023). “Bursa ve Antalya’nın Akıllı Kentiçi Ulaşım Denemeleri”, Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, ss. 238- 252.
• VANOLO, Alberto (2014). “Smartmentality: The Smart City as Disciplinary Strategy”, Urban Studies, Cilt: 51, Sayı: 5, ss. 883–898.
• VAROL, Çiğdem (2017). “Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 26, Sayı:1, ss.43-58.
• YALÇINDAĞ, Selçuk (1995). “Yerinden Yönetim Yerel Yönetim”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 3-19.