Mission, Vision and Core Values of Public Administration in Türkiye: An Analysis Focusing on Public Administration Approaches

Yıl 2024, Sayı: 21, 67 - 99, 16.01.2025

Volkan Göçoğlu

https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.1489526

Öz

The mission emphasizes the reason for the administration's existence, its primary purpose and function, authority and responsibilities, and the vision emphasizes the essential purpose of its priorities for the future. The values adopted by administrations show the values that affect their current structure, functioning, and future orientation, and they also give clues about the approaches that affect the country's public administration. Although there is a developed corpus on mission, vision, and fundamental values in the academic literature in Türkiye, it seems that these are within the scope of individual types of administration and are more focused on legal compliance. Therefore, there is a significant gap for a comprehensive study that will cover both central and local governments and examine the mission, mission, and fundamental values of the country's public administration, focusing on public management approaches. This study, which aims to contribute to this gap, conducts a content analysis of the current strategic plans of 215 public administrations, including 81 municipalities, 51 special provincial administrations, and 83 central government administrations. According to the prominent results of the study, when the values are refined, the main emphasis in the missions of central administrations is contribution to the development of the country. At the same time, that of municipalities is welfare increase and sustainable development, and that of special provincial administrations is infrastructure and superstructure development. While municipalities determine modernity as the primary vision line in spatial terms and special provincial administrations institutionally, central administrations adopt being a best-practice and a pioneer. Within the framework of values and public management approaches, relationships specific to management types emerge in public administration in the country.

Anahtar Kelimeler

Public Administration, Mission, Vision, Core Values, Public Administration Approaches, Türkiye

TÜRKİYE’DE STRATEJİK KAMU YÖNETİMİNDE MİSYON, VİZYON VE TEMEL DEĞERLER: KAMU YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI ODAĞINDA BİR ANALİZ

Öz

Kamuda stratejik yönetimin yansımaları olarak misyon, idarelerinin var olma sebebini, temel amaç ve fonksiyonunu, yekti ve sorumluklarını, vizyon ise geleceğe ilişkin önceliklerinin ana eksinini belirtir. İdarelerin benimsedikleri değerler ise mevcut yapı, işleyiş ve gelecek yönelimlerini etkileyen değerleri yansıtmasının yanında, ülkenin kamu yönetimin etkilendiği yaklaşımlar hakkında ipuçları verir. Türkiye’de akademik yazınında misyon, vizyon ve temel değerler konusu üzerine gelişmiş bir külliyat olsa da bunların münferit idare türleri kapsamında ve daha ziyade hukuki uygunluğa yönelik olduğu görülmektedir. Dolayısıyla yazında, hem merkezi hem yerel yönetimleri kapsayacak ve ülke kamu yönetiminin misyon, vizyon ve temel değerlerini kamu yönetimi yaklaşımları odağında inceleyecek kapsamlı bir çalışma için önemli boşluk bulunmaktadır. Mevcut boşluğa katkıda bulunmayı amaçlayan bu çalışma, 81 belediye, 51 il özel idaresi ve 83 merkezi yönetim idaresi olmak üzere toplam 215 kamu idaresinin güncel dönem stratejik planları üzerine bir içerik analizi gerçekleştirmektedir. Çalışmanın temel sonuçlarına göre, değerlerden rafine hale getirildiğinde, merkezi idarelerinin misyonlarındaki ana vurgu ülkenin kalkınmasına katkı iken, belediyelerde refah artışı ve sürdürülebilir kalkınma, il özel idarelerinde ise alt ve üst yapı geliştirmeleridir. Belediyeler mekânsal, il özel idareleri ise kurumsal açıdan, modernliği temel vizyon çizgisi olarak belirlerken, merkezi idareler, örnek ve öncül olmayı benimsemektedir. Değerler ve kamu yönetimi yaklaşımları çerçevesinde, ülkedeki kamu yönetiminde daha çok “yönetim türlerine has” ilişkiler ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Misyon, Vizyon, Temel Değerler, Kamu Yönetimi Yaklaşımları, Türkiye.

Kaynakça

• AKÇAKAYA, Murat (2016). “Weber’in Bürokrasi Kuramının Bugünü ve Geleceği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 8, ss. 275-295.
• AKMAN, Çiğdem ve Ahmet Özaslan (2018). "Türkiye’de Stratejik Planlama: Büyükşehir Belediyelerinin Stratejik Planları Ne Söylüyor?", Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 14, ss. 55-90.
• ALEXANDER, Jennifer ve Renee Nank (2009). “Public-Nonprofit Partnership: Realizing the New Public Service”, Administration & Society, Cilt: 41, Sayı: 3, ss. 364-386.
• ARABACI, İmam Bakır ve Gönül Şener (2014). “Üniversitelerin Misyon İfadelerinin Tematik Olarak İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, ss. 701-716.
• ARISTOVNIK, Aleksander, Eva Murko ve Dejan Ravšelj (2022). “From Neo-Weberian to Hybrid Governance Models in Public Administration: Differences between State and Local Self-Government”, Administrative Sciences, Cilt: 12, Sayı: 1, ss. 26.
• AXELSSON, Karin ve Linda Höglund (2023). “Strategic Management in The Public Sector - The Case of the Swedish Transport Administration”, International Public Management Journal, ss. 1-24.
• AY, Ünal ve Ayşe İpek Koca (2012). “ISO 500 Listesindeki İşletmelerin Misyon, Vizyon ve Değerlerinin İçerik Analizi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, ss. 201-210.
• AYDIN, Güldenur ve Murat Önder (2020). Türk Kamu Yönetiminde Planlama: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Nobel Yayınevi, Ankara.
• AYTAR, Oğuzhan ve Şerife Soylu (2017). “Türk Bankacılık Sektörünün Misyon ve Vizyon İfadelerine Yönelik Bir İçerik Analizi”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 3, ss. 117-131.
• BAHÇIVAN, Süleyman (2022). “Yeni Kamu Yönetimi Hareketi’nin Ortaya Çıkmasını Sağlayan Minnowbrook Konferansları”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 2, ss. 221-235.
• BEL, Germa ve Mattia Casula (2024). “Re-Organizing the Service-Delivery Machine in a 'Post-Npm' Era: A Shopping-Basket Approach?”, Public Management Review, ss. 1-25.
• BELLI, Aziz, Egemen Karakaya ve Yusuf Özkan Ataş (2018). Yeni Kamu Yönetimi ve Yönetişim Kavramlarının Büyükşehir Belediyeleri Vizyon ve Misyonlarındaki Yeri ve Önemi Üzerine Bir İçerik Analizi, Yönetim, Çalışma Hayatı ve Sendikacılık Araştırmaları, Editör: Mustafa Talas ve K. Hakan Derin, İksad, Gaziantep.
• BERG, Bruce L. (2001). Qualitative Research Methods for the Social Sciences, Allyn and Bacon, Boston.
• BOZKURT, Paşa (2021). “Misyon Bileşenleri Açısından Türk Kamu Yönetiminde Misyon Bildirimleri: Bakanlıklar Örneğinde Bir Değerlendirme”, Denetişim, Sayı: 23, ss. 41-59.
• CLEMENT, Jessica, Giovanni Esposito ve Nathalie Crutzen (2023). “Municipal Pathways in Response to COVID-19: A Strategic Management Perspective on Local Public Administration Resilience”, Administration & Society, Cilt: 55, Sayı: 1, ss. 3-29.
• COŞKUN, Selim (2011). “Strategic Management and Total Quality Management: Similarities, Differences and Implications for Public Administration”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 44, Sayı: 2, ss. 43-69.
• ÇİNER, Can Umut ve Burcu Olgun (2015). Neo-Weberyen Devlet: Yeni Kamu İşletmeciliği Reformları İçin Yeni Bir Tartışma. Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Editör: Özer Köseoğlu ve Mehmet Zahid Sobacı, Dora Yayınevi, Bursa.
• DELIBAŞ, Kayhan ve Akgül, Ali Erdem (2010). “Dünyada ve Türkiye’de E-Devlet Uygulamaları: Türkiye’de E-Demokrasi ve E-Katılım Potansiyellerinin Harekete Geçirilmesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1, ss. 100-144.
• DENHARDT, Janet V. ve Denhardt, Robert B. (2000). “The New Public Service: Serving, Not Steering”, Public Administration Review, Cilt: 60, Sayı: 6, ss. 549-559.
• DENHARDT, Janet V. ve Denhardt, R.B. (2015). “The New Public Service Revisited”, Public Administration Review, Cilt: 75, ss. 664-672.
• DOĞAN, Kadir Caner (2017). “Kamu Yönetimi Disiplini Üzerindeki Etkileri Bakımından Dwight Waldo”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 114-136.
• DOĞAN, Selen ve Ali Davut Alkan (2020). “Türkiye'deki Bakanlıkların Misyon ve Vizyon İfadelerinin İçerik Analizi”, İş ve İnsan Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, ss. 339-349.
• DÖLKELEŞ, Tuncay ve Mehmet Akif Özer (2021). "Kamu Kurumlarında Stratejik Yönetim Sürecinde Stratejik Planların Etkinliği", Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi (JEBPIR), Cilt: 7, Sayı: 2, ss. 295-318.
• DRECHSLER, Wolfgang ve Fuchs Lukas (2022). “Max Weber and the Neo-Weberian state: A Workshop and a Max Weber Studies Theme Issue”, Perspectives on Public Management and Governance, Cilt: 5, Sayı: 2, ss. 197–198.
• DUNLEAVY, Patrick, Helen Margetss, Simon Bastow ve Jane Tinkler (2005). “New Public Management is Dead - Long Live Digital Era Governance”, Journal of Public Administration Research and Theory, Cilt: 16, Sayı: 3, ss. 467–494.
• DUNLEAVY, P., MARGETTS, H., BASTOW, S. ve TINKLER, J. (2006). Digital Era Governance—IT Corporations, the State and e-Government. New York: Oxford University Press.
• EMİNİ, F. T. (2021). Türk Kamu Yönetiminde Temel Sorunlar, Türk Kamu Yönetimi, Editör: Hamza Ateş, Savaş Yayınevi, Ankara.
• GENÇ, Fatma Neval (2015). Yeni Kamu Hizmeti: Vatandaş ve Kamu Yararı Temelinde Kamu Hizmetini Yeniden Düşünmek. Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Editör: Özer Köseoğlu ve Mehmet Zahid Sobacı, Dora Yayınevi, Bursa.
• GOLDSMITH, Arthur A. (1997). “Private-Sector Experience with Strategic Management: Cautionary Tales for Public Administration”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 63, Sayı: 1, ss. 25-40.
• GOODEN, Susan T. (2017). “Frances Harriet Williams: Unsung Social Equity Pioneer”, Public Administration Review, Sayı: 77, ss. 777-783.
• GOODEN, Susan ve Shannon Portillo (2011). “Advancing Social Equity in the Minnowbrook Tradition”, Journal of Public Administration Research and Theory, Cilt: 21(suppl_1), ss. i61–i76.
• GÖÇOĞLU, Volkan, Pek Didem Kurt ve Mustafa Kemal Öktem (2019). “İdari Reformun Yüz Yılı: Türk Kamu Yönetimi Reformlarının Karar Verme Yaklaşımları Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Ombudsman Akademik, Cilt: 5, Sayı: 10, ss. 39-79.
• GÜLMEZ, Mesut (1975). “Weber ve İdeal Tip Bürokrasi Anlayışı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 47-73.
• GÜVEN, Aahmet (2014). “Kamu Yönetiminde Geleceğin İnşasında Stratejik Bakış”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, ss. 63-80.
• HAYS, Steven W. ve Richard C. KEARNEY (1997). “Riding the Crest of a Wave: The National Performance Review and Public Management Reform”, International Journal of Public Administration, SAyı: 20, ss. 11-40.
• HOLSTI, O. R. (1968). Content Analysis. The Handbook of Social Psychology. Editör: G. Lindsey In ve E. Aaronson), Addison-Wesley, Boston.
• HOOD, Christopher (1991). “A Public Management for All Seasons?”, Public Administration, Cilt: 69, Sayı: 1, ss. 3-19.
• JANKA, Tomasz ve Anna Kosieradzka (2019). “The New Approach to the Strategic Project Management in the Polish Public Administration”, Foundations of Management, Cilt: 11, Sayı: 1, ss. 143-154.
• JETMAR, Marek ve Jaroslava KADERÁBKOVÁ (2010). “Strategic Management in Public Administration As a Factor Affecting The Competitiveness”, 13th International Colloquium On Regional Sciences, Editör: V. Klimova.
• JOYCE, P. (2015). Strategic Management in the Public Sector. Londra: Routledge.
• KARAKURT, Asım Sinan ve Hikmet Özay (2022). “Türk Denizcilik Firmalarının Misyon ve Vizyon Tanımlamalarının İçerik Analizi”, Journal of Marine and Engineering Technology, Cilt: 2, Sayı: 2, ss. 91-100.
• KARCI, Şükrü Mert (2008). “Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımının Temel Değerleri Üzerine Bir İnceleme”, Akdeniz İİBF Dergisi, Cilt: 08, Sayı: 16, ss. 40-64.
• KARKIN, Naci (2012). Kamu Siyasalarının Üretilmesinde Yeni Bir Ölçüt: Kamusal Değer Kavramı ve Kritiği, Kayfor 2012 Bildiriler Kitabı, TODAİE Yayınları, Ankara.
• KARKIN, Naci (2015). Kamu Değeri Kavramı ve Kamu Değeri Yönetiminin Kamu Yönetimi Kuramı Bağlamındaki Yeri. Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Editör: Özer Köseoğlu ve Mehmet Zahid Sobacı, Dora Yayınevi, Bursa.
• KILIÇ, Mustafa (2010). “Stratejik Yönetim Sürecinde Değerler, Vizyon ve Misyon Kavramları Arasındaki İlişki”, Sosyoekonomi, Cilt: 13, Sayı: 13, ss. 81-98.
• KOÇABAŞ, Cihan ve Yusuf Alpaydın (2018). “Üniversite-Sanayi İşbirliği Bağlamında Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Misyon ve Vizyonlarının İncelenmesi”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Sayı: 2, ss. 368-377.
• KSY. (2024). “Kamuda Stratejik Yönetim”, https://www.sp.gov.tr (Erişim Tarihi: 10.10.2024)
• KÜÇÜKSÜLEYMANOĞLU, Ryüam, Naciye Emen ve Gülşah Polat (2019). “İmam Hatip Liselerinin Misyon, Vizyon ve Değerler Bağlamında Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 14-28.
• LANE, Jan-Erik ve Joseph Wallis (2009). “Strategic Management and Public Leadership”, Public Management Review, Cilt: 11, Sayı:1, ss. 101–120.
• LARMOUR, Peter (1997). “Models of Governance and Public Administration”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 63, Sayı: 3, ss. 383-394.
• LEVY, David, Mats Alvesson ve Hugh Christopher Willmott (2003). Critical Approaches to Strategic Management. Studying Management Critically, Editor: Mats Alvesson ve Hugh Christopher Willmott, SAGE, Londra.
• LODGE, Martin ve Derek Gill (2010). “Toward a new era of administrative reform? The myth of post-NPM in New Zealand”, Governance, Cilt: 24, Sayı: 1, ss. 141-166.
• MAK, Elaine (2008). “The European Judicial Organisation in a New Paradigm: The Influence of Principles of 'New Public Management' on the Organisation of the European Courts”, European Law Journal, Sayı: 14, ss. 718-734.
• MAZOUZ, Bachir ve Anne Rousseau (2016). “Strategic Management in Public Administrations: A Results-Based Approach to Strategic Public Management”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 82, Sayı: 3, ss. 411-417.
• MOORE, Mark Harrison (1995). Creating public value: Strategic management in government. Cambridge, Harvard University Press, MA.
• O’LEARY, Rosemary, David M. Van Slyke ve Soonhee Kim (2010). The Future of Public Administration Around the World: The Minnowbrook Perspective, Georgetown University Press.
• OK ŞEHİTOĞLU, Betül (2023). “Türkiye'de Afetlerde Sivil Toplum Kuruluşlarının Misyon ve Vizyon İfadelerine Yönelik Sosyolojik Bir Analiz”, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, ss. 337-349.
• OSBORNE, David ve Ted Gaebler (1993). Reinventing Government: How the Entrepreneurial Spirit is Transforming the Public Sector, A Plume Book, New York.
• ÖMÜRGÖNÜLŞEN, Uğur (1997). “The Emergence of a New Approach to the Public Sector: The New Public Management”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 01, ss. 517-565.
• ÖZDEMİR, Burak (2019). Esenyurt'taki Okulların Misyon ve Vizyon İfadelerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZER, Mehmet Akif (2006). “Kamu Yönetiminde Kimlik Bunalımı Üzerine Değerlendirmeler”, Sayıştay Dergisi, Sayı:61, ss. 3-22.
• ÖZER, Mehmet Akif (2014). “Kamu Yönetiminde Değişim Sürecini Dwight Waldo ile Yeniden Düşünmek”. Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 47, Sayı: 4, ss. 1-30.
• ÖZER, Mehmet Akif ve Abdulgaffar Çiftçi (2022). “Klasik Yönetim Teorisi’nin İki Öncü İsmi Fayol ve Weber’in Yönetime Katkısı Üzerine Bir Değerlendirme”, Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss. 133-152.
• PERSSON, Anders ve Gören Goldkuhl (2010). “Government Value Paradigms-Bureaucracy, New Public Management, and E-Government”, Communications of the Association for Information Systems, Sayı: 27, ss. 00-00.
• POLLITT, Christopher (2009). “Bureaucracies Remember, Post-Bureaucratic Organizations Forget?”, Public Administration, Sayı: 87, ss. 198-218.
• POLLITT, Christopher ve Geert Bouckaert (2004). Public Management Reform: A Comparative Analysis, Oxford University Press, Oxford.
• RAMOS, Conrado ve Alejandro Milanesi (2020). “The Neo-Weberian State and The Neodevelopmentalist Strategies in Latin America: The Case Of Uruguay”, International Review of Administrative Sciences, Cilt: 86, Sayı: 2, ss. 261-277.
• SAKLI, Ali Rıza (2011). “Disiplinler Arası Bir Disiplin Olarak Kamu Yönetimi”, Gazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, ss. 97-120.
• SARUHAN, Şadi Can (1994). "Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama", Öneri Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 18-21.
• SELZNICK, Philip (1957). Leadership in Administration: A Sociological Interpretation, Row Peterson, Evanston, IL
• STOKER, Gerry (2006). “Public Value Management: A New Narrative for Networked Governance?”, The American Review of Public Administration, Cilt: 36, Sayı: 1, ss. 41-57.
• TOZLU, Ahmet (2017). “Gerçek Yeni Kamu Yönetimi Hareketi Nedir?”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 484, ss. 331-350.
• ÜNAL, Mustafa Coşar (2013). “Kamu Örgütleri Ne Kadar Stratejik Yönetilebilir? Strateji Kavramı, Stratejik Planlama/Yönetim, Kamu Sektöründe Uyum ve Çelişkiler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 46, Sayı: 2, ss. 25-43.
• WALDO, Dewight (1971). Public Administration in a Time of Turbulence, Chandler Press, Scranton, Philadelphia.
• WEBER, Max (1947). The Theory of Social and Economic Organizations, The Free Press, New York:
• XAVIER, John Antony, Noore Alam Siddiquee ve Mohd Zin Mohamed (2021). “Public Management Reform in The Post-Npm Era: Lessons From Malaysia’s National Blue Ocean Strategy (NBOS)”, Public Money & Management, Cilt: 41, Sayı: 2, ss. 152–160.
• YAVUZ, Nilay (2015). Dijital Çağ Yönetişimi. Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları: Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi. Editör: Özer Köseoğlu ve Mehmet Zahid Sobacı. Dora Yayınevi, Bursa.
• YAZICI, Sinan (2018). “Kamu Yönetiminde Şeffaflık ve Hesap Verebilirliğin Toplumsal Algısı: Bir Alan Araştırması”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 14, ss. 295-317.
• YILMA, Kutluhan (2003). “Kamu Kuruluşları İçin Stratejik Planlama Uygulaması”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 50-5, ss. 67-86.
• YÖKTEZ (2024). “Tez Tarama Modülü”, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ (Erişim Tarihi: 03.02.2024)
• ZEYBEKOĞLU, Sezai ve Yavuz Selim Alkan (2021). “Max Weber’in Bürokrasi Modeli: Bir Yeniden Okuma Denemesi”, Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, Cilt: 8, Sayı: 2, ss. 651-681.