KÜRESEL GÖÇ ARTARKEN ‘GÖÇMEN OMBUDSMANLIĞI’NIN GEREKLİLİĞİ: OMBUDSMAN RAPORLARI ÜZERİNDEN İNCELEME

Yıl 2025, Sayı: 22, 141 - 169, 25.06.2025

Gülizar Çakır Sümer , İbrahim Yıldız

https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.1631820

Öz

Uluslararası göçlerde meydana gelen artış, göçmenlere yönelik tepkileri artırmakta ve göçmenlere kötü muameleleri yaygınlaştırmaktadır. Gittikleri ülkelerde istenmeyen kişiler olarak göçmenlere uluslararası mekanizmanın gerektirdiği kurallara aykırı davranılmaktadır.
Uluslararası göçler sonrasında farklı din, dil ya da ırktan olmaları nedeniyle göçmenlerin maruz kaldıkları ayrımcılığın yanında uğradıkları haksızlıkların resmi makamlarca dikkate alınmayışı, önemli sorunlara kaynaklık etmektedir. Göçmelerin yaşadıkları sorunların çözüme kavuşturulması için şikâyetlerin ortaya konulması gerekir. Bu noktada ombudsman kurumlarının önemli etkiye sahip olduğu görülmektedir. Ombudsmanların hem göç politikalarının uygulanmasını izleme hem de sorunları tespit ederek yönetimlerin kendilerini iyileştirmelerine yönelik etkileri vardır.
Çalışmanın amacı, göçmenlere karşı değişen olumsuz tutum nedeniyle özel amaçlı bir göçmen ombudsmanlığının gerekliliğini ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için farklı ülke ombudsmanlarının hazırladıkları raporlar aracılığıyla göçmenlerin yaşadığı sıkıntılar ve uğradıkları hak ihlalleri incelenmiştir. Farklı ülke ombudsmanlarının raporlarında ise göçmen başvurularına yönelik değerlendirmelerin uzun sürmesi, göçmen barınma ve tutukevlerinin aşırı kalabalık olması, geri itmeler ve toplu sınır dışı etmeler, etnik taciz, bürokratik engeller, kötü beslenme ve sağlık koşulları, ücret ayrımcılığı, polis şiddeti, din temelli göçmen kotası ve bu sorunlar karşısında bağımsız ve etkili soruşturmaların yapılmayışı gibi konular dikkat çekmektedir. Çeşitli konularla ilgilenmesi ve iş yükünün fazlalığına rağmen genel ombudsmanlıklara yansıyan göçmenlerle ilgili bu sorunlar ciddi boyuttadır. Sonuç olarak küresel düzeyde artan göçün yöneldiği ülkelerde göçmenlere uygulanan ağır baskı ve haksızlıkların gündeme alınmasında ve giderilmesinde “göçmen ombudsmanlığı” gibi özel amaçlı bağımsız yönetsel yapılara olan ihtiyaç artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç , Göçmen , uluslararası göç , Ombudsmanlık , Göçmen Ombudsmanlığı

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

The Need for a 'Migrant Ombudsman' in the Face of Increasing Global Migration: An Analysis through Ombudsman Reports

Öz

The increase in international migration has intensified negative reactions toward migrants and led to a rise in mistreatment. In the countries to which they migrate, migrants are often treated as undesirables, in violation of the rules established by international mechanisms.
Discrimination against migrants due to their different religion, language, or ethnicity, coupled with the failure of official authorities to address the injustices they face, has become a significant source of problems. Bringing their complaints to light is essential to solving the issues that migrants face. At this point, ombudsman institutions have proven to be highly effective. Ombudsmen not only monitor the implementation of migration policies but also identify problems and influence administrations for improvements.
The study aims to highlight the need for a specialized ombudsman for migrants as a response to the growing negative attitudes toward migrants. To achieve this goal, the difficulties faced by migrants and the violations of their rights were examined through reports prepared by ombudsmen from different countries. These reports highlight several critical issues, including lengthy processing of migrant applications, overcrowding in migrant shelters and detention centers, pushbacks and mass deportations, ethnic harassment, bureaucratic obstacles, poor food and health conditions, wage discrimination, police violence, religious-based migration quotas, and the lack of independent and effective investigations to address these problems. Despite the broad scope of the responsibilities and heavy workloads, the migrant-related problems reflected in the general reports of ombudsmen are severe. Consequently, as global migration increases, there is a growing need for specialized, independent administrative structures, such as a “migrant ombudsman”, to address and mitigate the intense pressures and injustices faced by migrants in destination countries.

Anahtar Kelimeler

Migration , Migrant , International Migration , Ombudsman , Migrant Ombudsman

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akıncı, M. (1999). Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Yayınları, İstanbul.
• Amnesty International (2019). “Croatia: EU Complicit in Violence and Abuse By Police Against Refugees And Migrants”, https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2019/03/croatia-eu-complicit-in-violence-and-abuse-by-police-against-refugees-and-migrants/,(Erişim Tarihi: 25.11.2024).
• Ataman, T., (1997). “Ombudsman ve Temiz Toplum”, Yeni Türkiye Dergisi, Cilt 14, sayı:1, ss.779-802.
• Avokati i popullit (2016). “On the Role of the Ombudsman” Institution Regarding the Migration Issue. Special Report, Albania.
• Avşar, B. Z. (1998). Ombudsman (Kamu Hakemi): Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
• Ayeni, V. (2005). “The Role And Effectiveness Of The Ombudsman Institution”, National Democratic Institute for International Affairs, https://www.ndi.org/sites/default/files/ 1904_gov_ombudsman_ 080105_5.pdf , (Erişim Tarihi: 18.12.2024).
• Baylan, Ö. (1978). Yurttaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikâyetleri ve Türkiye için İsveç Ombudsman Formülü, T.C. İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• BBC (2025). “Impact Of Immigration In The Industrial Era 1750-1900”, https://www.bbc.co.uk/ bitesize/guides/zs9jg82/revision/1. (Erişim Tarihi: 17.03.2025).
• Bell, B. (2024). “'Vast number' of abuse reports on EU border, agency says”, https://www.bbc.com/news/articles/ck7g08k71zxo. , (Erişim Tarihi: 17.12.2024).
• Boswell, C. ve Crisp, J. (2004). Poverty, International Migration and Asylum, UNU World Institute for Development Economic Research, Helsinki.
• Brewer, K. T. ve Yükseker, D. (2006). A Survey on African Migrants and Asylum Seekers İn İstanbul, Research Report, Mırekoc, İstanbul.
• Brian, K. (2009). OECD Insights International Migration The Human Face of Globalisation: The Human Face of Globalisation, OECD publishing.
• Castles, S., (2002). Poverty, International Migration and Asylum, UNU World Institute for Development Economic Research, Helsinki.
• Castles, S. ve Miller, M. J., (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri, Çev. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut, 1. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Cesari, J. (2023). “Refugees and Islamophobia in Western Europe: The Boomerang Effect”, https://berkleycenter.georgetown.edu/posts/refugees-and-islamophobia-in-western-europe-the-boomerang-effect , (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
• Christianity Today (2024). “Nearly Half of the World’s Migranst ara Christian”, https://www.christianitytoday.com/2024/08/christian-migrant-immigration-religion-world-pew-research/, (Erişim Tarihi: 15.11.2024).
• City of Portland (2024). “Federal Reporting Resources and Workers Rights”, https://www.portland.gov/civic/immigrants/federal-resources , (Erişim Tarihi: 08.01.2025).
• Commonwealth Ombudsman (2020). “Immigration Detention Oversight”. https://www.ombudsman. gov.au/__data/assets/pdf_file/0017/109700/Immigration-Detention-Oversight-Report_January-to-June-2019.pdf., (Erişim Tarihi: 06.12.2024).
• Commonwealth Ombudsman (2024). “Legislation”, https://www.ombudsman.gov.au/about/ legislation#_immigration., (Erişim Tarihi: 06.12.2024).
• Council of Europe, (2019). “Protection, Promotion and Development of the Ombudsman Institution”, https://english.ombudsman.gov.tr/kdk-pdf/protection_promotion_ombudsman/ files/basic-html/page26.html., (Erişim Tarihi: 06.12.2024).
• Çakır Sümer, G., (2024). “Çevre İçin Ombudsmanlık veya Çevre Ombudsmanlığı Üzerine Bir Değerlendirme”, Ombudsman Akademik, 10(20), ss. 207-228.
• Dastrup, R. A. (2019). Introduction to Human Geography, (https://pressbooks.pub/human geography/chapter/2-4/.), ( 29.11.2024).
• Demirhan, Y. ve Aslan, S. (2015). “Türkiye’nin Sınır Ötesi Göç Politikaları ve Yönetimi”, Birey ve Toplum Dergisi, Cilt 5, sayı:1, ss.23-62.
• Department of Homeland Security (2024a). “Office of the Citizenship and Immigration Services Ombudsman”, https://www.dhs.gov/topics/cis-ombudsman., (01.12.2024).
• Department of Homeland Security (2024b). 2024 Acting Ombudsman’s Message. Annual Report 2024 Citizenship and Immigration Services Ombudsman, U.S. department of Homeland Security. Washington D.C.
• Diamandouros, P. Nikiforos (2011). “Monitoring our impact on the environment: the role of Ombudsmen”, https://www.ombudsman.europa.eu/en/speech/en/10558, (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
• ECCHR (2024). “Croatia: Pushback of refugees using extreme violence and sexual assault”, https://www.ecchr.eu/en/case/croatia-pushback-of-refugees-using-extreme-violence-and-sexual-assault/., (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
• Eryılmaz, B. (2008). Kamu Yönetimi, Okutman Yayıncılık, Ankara.
• EUMC (2004). Migrants, Minorities and Legislation. European Monitoring Centre on Racism and Xenophobia, Luxembourg.
• European Commission (2015). “Poland: The Ombudsman Has Legal Obligations Towards Immigrants”, https://migrant-integration.ec.europa.eu/news/poland-ombudsman-has-legal-obligations-towards-immigrants_en., (Erişim Tarihi: 05.01.2025).
• Finnish Immigration Service (2017). “Converting To Christianity Will Not Automatically Result In The Granting Of Asylum”, https://migri.fi/en/-/kristityksi-kaantymalla-ei-saa-automaattisesti-turvapaikkaa, (Erişim Tarihi: 06.01.2025).
• Freedom for Immigrants (2018). “Special Report: Abuse Motivated By Hate And Bias In U.S. Immigration Detention”, https://www.freedomforimmigrants.org/report-on-hate., (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
• Georgi, F. ve Schatral, S. (2012). Towards A Critical Theory Of Migration Control: The Case Of The International Organization For Migration (IOM), In M. Geiger & A. Pécoud (Eds.), The new politics of international mobility. Migration management and its discontents (ss. 193–221). Osnabrück: Institute for Migration Research and Intercultural Studies (IMIS).
• Gezici Yalçın, M. (2017). Göç Psikolojisi, Pharmakon Yayınları, Ankara.
• Gökçe, A.F. (2012). “Çağdaş Kamu Yönetiminde Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) ve Türkiye İçin Askeri Ombudsmanlık Önerisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 17, sayı:2, ss. 203-227.
• Gün, S. (2014). Tahterevallinin Aşağısı: Türkiye’de Göç ve Kent Yoksulluğu, içinde Mertcan, Hakan / Ördek Aydın (ed.), Modern Zamanlar Bir Yokmuş Bir Varmış, Notabene Yayınları, Ankara.
• IAS (2025). “Why Are Countries Curbing Immigration?”, https://iasservices.org.uk/why-are-countries-curbing-immigration/, (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• IFRC (2018). “World Disasters Report 2018”, https://www.ifrc.org/sites/default/files/2021-09/B-WDR-2018-EN-LR.pdf., (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• Innes, A., Carlisle, S., Manzur, H, Cook, E., Corsi, J. ve Lewis, N. V. (2024). “Prevalence Of Physical Violence Against People In Insecure Migration Status: A Systematic Review And Meta-Analysis”, PLoS One, 2024 Mar 27, Cilt 19, sayı:3.
• IOM (2020). “Mülteci Destek”, https://turkiye.iom.int/tr/multeci-destek., (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• IOM (2021). “Mission”, https://www. iom.int/mission, (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• IOM (2024). “World Migration Report”, https://worldmigrationreport.iom.int/, (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• İçduygu, A. (2012). Kentler ve Göç Türkiye, İtalya, İspanya, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Temmuz, İstanbul.
• Johnson, K. A. (2020). “International Migration, Development, And Policy: Reconsidering Migration Transition Theory—A Way Forward”. Hatfield Graduate Journal Of Public Affairs, 4(1).
• Natarajan, A., Moslimani, M. ve Lopez, M.H., (2022). “Key Facts About Recent Trends In Global Migration”, https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/12/16/key-facts-about-recent-trends-in-global-migration/ft_22-12-16_global-migration_01-png/., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Nezirevic, L. (2024). “Ombudsman Warns Finland’s Refugee Quota Plan Discriminatory To Muslims”, https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/12/16/key-facts-about-recent-trends-in-global-migration/., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Non-Discrimination Ombudsman (2023). “The Special Rapporteur On Trafficking In Persons, Especially Women And Children”, https://www.ohchr.org/sites/default/files/documents/ issues/trafficking/cfi-idp/Submission-by-Finnish%20Non-Discrimination%20Ombudsmans. pdf., (Erişim Tarihi: 28.12.2024).
• Non-Disrimination Ombudsman (2024a). “Our Work”, https://yhdenvertaisuusvaltuutettu.fi /en/ombudsmans-task-in-matters-concerning-foreign-nationals., (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• Non-Disrimination Ombudsman (2024b). “Keeping the Eastern border crossing points closed continues to seriously compromise the right to seek asylum”, https://yhdenvertaisuusvaltuutettu. fi/en/-/keeping-the-eastern-border-crossing-points-closed-continues-to-seriously-compromise-the-right-to-seek-asylum., (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• Odman, T. (1995). Mülteci Hukuku, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Yayınları.
• Parlak, B. ve Kadir C. D. (2016). Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Portugal Immigration News (2024). “Ombudsman Says 40% Of All Complaints Received Are From Immigrants”, https://portugalimmigrationnews.com/portugal-news/ombudsman-says-40-all-complaints-received-are-immigrants., (Erişim Tarihi: 23.12.2024).
• Sezen, S. (2001). “Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm, Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı Üzerinde Bir Değerlendirme”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 34, sayı:4, Aralık 2001, ss.71-96.
• Stamatoukou, E. (2024). “Greek Ombudsman Says Problems Persist in Refugee Protection” https://balkaninsight.com/2024/04/04/greek-ombudsman-problems-persist-in-refugee-protection/., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Tanilli, S., (1976), Anayasalar ve Siyasal Belgeler, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Temizel, Z. (1997). Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız Bir Denetim Organı: Ombudsman, IULA-EMME, İstanbul.
• The Greek Ombudsman (2024). “The Challenge Of Migratory Flows And Refugee Protection”, https://www.theioi.org/ioi-news/current-news/the-greek-ombudsman-publishes-new-report-on-the-challenges-of-migratory-flows-and-refugee-protection., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Total Croatia News (2018). “Ombudsman Denied Access To Information On Migrant Mistreatment”, https://total-croatia-news.com/news/politics/ombudsman-denied-access-to-information-on-migrant-mistreatment/., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (2025). BM ve İnsan Hakları Kurumları, https://www.tihek.gov.tr/kategori/pages/BM-ve-Ulusal-insan-Haklari-Kurumlari.
• Tyndall, P. (2018). “The Ombudsman & Direct Provision”, https://asylumineurope.org/wp-content/uploads/2018/01/resources_direct-provision-commentary.pdf., (Erişim Tarihi: 15.12. 2024).
• UN (2015). “Combating Violence Against Migrants”, https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/UNODC_Combating_Violence_against_Migrants.pdf., (Erişim Tarihi: 15.12. 2024).
• UN (2024). “International Migration”, https://www.un.org/en/global-issues/migration., (Erişim Tarihi: 15.12.2024).
• UNHCR (2024). “Ombudsman Office Of Azerbaijan”, https://help.unhcr.org/ azerbaijan /ombudsman/., (Erişim Tarihi: 15.12.2024).
• UNHCR (2025). “History of UNHCR” , https://www.unhcr.org/about-unhcr/overview/history-unhcr.
• USA (2024). “U.S. Citizenship and Immigration Services (USCIS)”, https://www.usa.gov/agencies /u-s-citizenship-and-immigration-services., (Erişim Tarihi: 25.12.2024).
• Wimmer, A. ve Schiller, N. G., (2003), “Methodological Nationalism, The Social Sciences, And the Study of Migration: An Essay in Historical Epistemology”, International Migration Review, 37(3), ss.576-610.
• Yılmaz, K. ve Horzum, M. B. (2005). “Küreselleşme, Bilgi Teknolojileri ve Üniversite”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), ss.103-121.