Düzce ve Zonguldak İllerinde doğal olarak yetişen kocayemiş (Arbutus unedo L.) genotiplerinin fizikokimyasal karakterizasyonu

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 3, 332 - 336, 26.10.2016

Hamdi Zenginbal Muttalip Gündoğdu

https://doi.org/10.7161/omuanajas.269985

Cited By: 3

Öz

Kocayemiş (Arbutus unedo L.) meyvelerinin insan sağlığı ve beslenmesindeki önemi yapılan araştırmalarla ortaya konulmuş ve bu açıdan popüler olan meyve türleri arasındaki yerini almıştır. Yapılan bu araştırmada Zonguldak iline bağlı Kilimli Beldesi ile Alaplı ilçesi ve Düzce ili Akçakoca ilçesinde doğal olarak yetiştirilen kocayemiş genotiplerine ait meyvelerin fizikokimyasal karekterizasyonu yapılmıştır. Çalışmada meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu ve şekil indeksi sırasıyla 3.39-7.25 g, 17.75-23.18 mm, 17.57-23.18 mm, 0.95-1.14 arasında değişiklik gösterdiği saptanmıştır. İncelenen genotiplerin SÇKM ve asitlik içeriklerine bakıldığında; en yüksek SÇKM oranı 81A09 genotipinde % 25.50 ve en yüksek asitlik içeriği 67K03 genotipinde % 1.15 olarak tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca meyve şekli, meyve rengi, meyve tadı, taşlılık, sululuk, pürüzlülük ve görünüş gibi diğer kalite kriterleri de belirlenmiştir. Kocayemiş genotiplerine ait meyvelerin biyokimyasal ve fiziksel özellikleri bakımından p≤0.05 istatistiksel önemlilik derecesine göre farklılıklar tespit edilmiştir. Söz konusu araştırmada 67A01, 81A01, 67K03, 67K04, 67K06 ve 67A09 genotiplerinin diğer genotiplerden daha ümitvar oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kocayemiş, pomoloji; meyve

Physicochemical characterization of strawberry tree (Arbutus unedo L.) genotypes naturally growing in Düzce and Zonguldak province

Öz

The studies have revealed the importance of strawberry tree (Arbutus unedo L.) fruits on human health and nutrition, and hence, It has taken its place among the popular fruit species. In this study was conducted the physicochemical characterization of strawberry tree genotype fruits naturally growing in Alapli with Kilimli district of Zonguldak and Akcakoca district of Düzce. In the study, fruit weight, fruit width, fruit height and shape index of strawberry tree ranged from 3.39 to 7.25 g, 17.75 to 23.18 mm, 17.57 to 23.18 mm, 0.95 to 1.14, respectively. Looking at TSS and acidity of investigated genotypes, it was determined that the 81A09 genotype had the highest TSS (25.50%) and 67K03 genotype had the highest acidity (1.15%). The study was also determined fruit shape, fruit color, fruit taste, stony, juiciness, appearance and other quality parameters such as roughness. In the study were determined differences P≤0.05 significance level in terms of biochemical and physical properties of the fruit of the strawberry genotypes. In the study, 67A01, 81A01, 67K03, 67K04, 67K06 and 67A09 genotypes were determined to be more promising than other genotypes.

Anahtar Kelimeler

Strawberry tree, pomology; fruit

Kaynakça

• Alarcao-E-Silva, M., Leitão, A., Azinheira, H., Leitão, M., 2001. The Arbutus berry: Studies on its color and chemical characteristics at two mature stages. Journal of Food Composition and Analysis, 14: 27-35.
• Anşin, R., Özkan, C., 1993. Tohumlu Bitkiler. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Genel Yayın No: 167, FakÜlte Yayın No:19, 512 s, Trabzon.
• Barros, L., Carvalho, A.M., Morais, J.S., Ferreira, I.C., 2010. Strawberry-tree, blackthorn and rose fruits: Detailed characterisation in nutrients and phytochemicals with antioxidant properties. Food Chemistry, 120: 247-254.
• Carvalho, A.M., 2010. Plantas y sabiduría popular del Parque Natural de Montesinho. Un estudio etnobotánico en Portugal. Biblioteca de Ciencias 35. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
• Celikel, G., Demirsoy, L., Demirsoy, H., 2008. The strawberry tree (Arbutus unedo L.) selection in Turkey. Scientia Horticulturae, 118: 115–119.
• Çelikel, G., 2005. Sinop İli ve Samsun’un Yakakent İlçesinde Kocayemiş (Arbutus unedo L.-Ericaceae) Seleksiyonu. Yüksek Lisans Tezi. OMÜ Fen Bil. Enst. Samsun.
• Garcia-Alonso, M., de Pascual-Teresa, S., Santos-Buelga, C., Rivas-Gonzalo, J.C., 2004. Evaluation of the antioxidant properties of fruits. Food chemistry, 84: 13-18.
• Güleryüz, M., Pırlak, L., Aslantas, R., 1995. Bazı yabani meyve türlerinin besin değerlerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 287-291, 3-6 Ekim, Adana.
• Hadjichambis, A.C., Paraskeva-Hadjichambi, D., Della, A., Giusti, M.E., De Pasquale, C., Lenzarini, C., Censorii, E., Gonzales-Tejero, M.R., Sanchez-Rojas, C.P., Ramiro-Gutierrez, J.M., Skoula, M., Johnson, C., Sarpaki, A., Hmamouchi, M., Jorhi, S., El-Demerdash, M., El-Zayat, M., Pieroni, A., 2008. Wild and semi-domesticated food plant consumption in seven circum-Mediterranean areas. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 59: 383-414.
• Karadeniz, T., Kalkışım, Ö., Şişman, T., 2003. Trabzon çevresinde yetişen kocayemis (Arbutus unedo L.) tiplerinin meyve özellikleri ve çelikle çoğaltılması. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 476–480, 23-25 Ekim, Ordu.
• Karadeniz, T., Kurt, H., Kalkışım, Ö., 1996. Yomra (Trabzon) çevresinde yetişen kocayemiş (Arbutus unedo L.) tiplerinin meyve özellikleri üzerinde çalısmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (4): 65–70.
• Karadeniz, T., Şişman, T., 2003. Giresun’da yetiştirilen bir kocayemiş (Arbutus unedo L.) tipinde biyolojik özellikler. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 47–49, 23-25 Ekim, Ordu.
• Kılıç, O., Çopur, U. Ö., Görtay, Ş., 1991. Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi Uygulama Kılavuzu. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları.
• Molina, M., Pardo-De-Santayana, M., Aceituno, L., Morales, R., Tardío, J., 2011. Fruit production of strawberry tree (Arbutus unedo L.) in two Spanish forests. Forestry, 84: 419-429.
• Mulas, M., Cani, M., Brigaglia, N., Deidda, P., 1998. Selezione varietale da popolazioni spontanee per la coltivazione di mirto e coberzzolo in Sardegna. Rivista di Frutticoltura, 3: 45-50.
• Pallauf, K., Rivas-Gonzalo, J.C., Del Castillo, M., Cano, M. P., de Pascual-Teresa, S., 2008. Characterization of the antioxidant composition of strawberry tree (Arbutus unedo L.) fruits. Journal of Food Composition and Analysis, 21: 273-281.
• Ruiz-Rodríguez, B. M., Morales, P., Fernández-Ruiz, V., Sánchez-Mata, M. C., Cámara, M., Díez-Marqués, C., Pardo-de-Santayana, M., Molina, M., Tardío, J., 2011. Valorization of wild strawberry-tree fruits (Arbutus unedo L.) through nutritional assessment and natural production data. Food Research International, 44: 1244-1253.
• Şeker, M., Akçal, A., Sakaldaş, M., Gündoğdu, M.A., 2013. Farklı çelik alma dönemleri ile oksin dozlarının kocayemişin (Arbutus unedo L.) köklenme oranı üzerine etkilerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(1): 99-108.
• Şeker, M., Yücel Z., Nurdan, E., 2004. Çanakkale yöresi doğal florasında bulunan kocayemiş (Arbutus unedo L.) populasyonunun morfolojik ve pomolojik özelliklerinin incelenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4): 422-427.
• Serçe, S., Özgen, M., Torun, A. A., Ercişli, S., 2010. Chemical composition, antioxidant activities and total phenolic content of Arbutus andrachne L. (Fam. Ericaceae) (the Greek strawberry tree) fruits from Turkey. Journal of Food Composition and Analysis, 23: 619-623.
• Takrouni, M.M., Boussaid, M., 2010. Genetic diversity and population's structure in Tunisian strawberry tree (Arbutus unedo L.). Scientia Horticulturae, 126: 330-337.