Büyüyen gıda endüstrisi, hem ekonomik hem de
çevresel olarak önemli etkiye sahiptir. Üretim sonrasında açığa çıkan atıkların
güvenli bertarafı veya tekrar kullanımı araştırmalara konu olmaktadır.
Ülkemizde gıda endüstrisinde, alanında önde gelen balık fabrikalarından olan
Dardanel Önentaş Gıda Sanayidir ve fabrikada balığın işlenmesi sonucu balık
atıkları açığa çıkmaktadır. Bölgede önemli bir yere sahip olan zeytinyağı
üretimi sonrasında arta kalan katı atık pirina olarak isimlendirilmektedir. Bu çalışmada
2 farklı gıda sanayi atığı olan balık atığı ve pirina kullanılarak yapılan
kompostun (BPK) 3 farklı dozunun (%3, %6, %9) kumlu tın bünyeye sahip toprağa
uygulanması sonrası toprağın bazı özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Bu
amaçla kompost uygulanan topraklar 2,5 ay inkübatörde bekletilmiştir.
İnkübasyon süresi sonunda BPK'nın toprak reaksiyonu (pH), elektriksel
iletkenlik (EC), toplam azot (TN), toplam karbon (TK) ve agregat stabilitesi
(AS) gibi toprak özellikleri üzerine etkileri araştırılmıştır. BPK
uygulamasıyla incelenen tüm toprak parametrelerinde ve uygulanan dozlar
arasındaki farkların istatistiki olarak önemli olduğu tespit edilmiştir
(p<0.05). Artan BPK dozuyla beraber pH ve C/N oranı hariç diğer toprak
parametre değerlerinin arttığı tespit edilmiştir. En yüksek BPK uygulamasıyla
pH' nın kontrole göre %5,9 C/N oranının ise %45 azaldığı görülmüştür. %9 BPK
uygulaması kontrol ile kıyaslandığında EC' nin yaklaşık 14 kat, AS' nin %68,
TN' nin %207, TK 'nin %68 arttığı tespit edilmiştir.
The re-use of wastes
produced from food industry in agriculture is considered to be one of the best
methods both economically and environmentally. In Turkey, a significant amount of fish waste released in
fish processing factories. Additionally olive oil production is also
important in the region and solid waste that is remaining after olive oil
production is called olive pomace (pirina). In this study, changes in some
physical and chemical properties of sandy loam soil after applications of
compost (FOC) with three different doses (3 %, 6 %, 9 %) have been determined.
For this purpose, the compost added soil was kept in incubator for 2.5 months.
At the end of the incubation period, the effects of compost on soil pH,
electrical conductivity (EC), total nitrogen (TN), total carbon (TC) and
aggregate stability (AS) were investigated. It was found that compost addition
significantly changed measured soil parameters and doses were also
statistically significant (p < 0.05). It was determined that measured soil
parameter values except pH and C / N ratio increased with increasing compost
doses. pH was decreased by 5.9 % and C/N was decreased by 45 % compared to
control with the highest compost application rate. It was found that EC was 14
times higher, AS was 68 % higher, TN was 207 % higher and TC was 68 % higher in
9 % FOC applied soils than those of control soil.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Toprak Bilimi ve Bitki Besleme |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2019 |
Kabul Tarihi | 18 Kasım 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 34 Sayı: 2 |