Akademisyenlerin Tükenmişlik Düzeylerii

Yıl 2014, Cilt: 33 Sayı: 2, 424 - 438, 10.03.2015

Fatma Kayan Fadlelmula

Öz

Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı kaybı açısından tükenmişlik düzeylerini araştırmak ve çeşitli kişisel değişkenlerin tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Bu değişkenler başlıca akademisyenlerin cinsiyeti, medeni durumu, çocuk sayısı, yaşı, üniversitedeki toplam hizmet yılı ve ekonomik durumları hakkındaki görüşlerinden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Maslach ve Jackson tarafından geliştirilmiş ve alan yazınında sıklıkla kullanılmakta olan Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesinde çalışmakta olan 48 öğretim üyesine uygulanmıştır. Veriler, 2012-2013 akademik yılı güz doneminde toplanmıştır. Bulgular genel olarak akademisyenlerin düşük tükenmişlik seviyesine sahip olduğunu göstermektedir. Hem duygusal tükenmişlik hem de kişisel başarı kaybı alt boyutlarında düşük tükenmişlik düzeyi tespit edilmiştir. Özellikle duyarsızlama alt boyutunda ise oldukça düşük tükenmişlik düzeyi elde edilmiştir. Ayrıca, kişisel değişkenlerin hiçbiri duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı kaybı üzerinde anlamlı bir farklılık yaratmamıştır. Sadece kişisel başarı kaybı alt boyutunda akademisyenlerin toplam hizmet yılı göz önünde bulundurulduğunda anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tükenmişlik, Duygusal Tükenmişlik, Duyarsızlaşma, Kişisel Başarı, Akademisyenler

Kaynakça

• BLANDFORD Sonia (2000). Managing Professional Development in Schools. London: Routledge.
• BLIX, Arlene Grey, CRUISE Robert, MITCHELL Bridgit McBeth, and BLIX Glen (1994). “Occupational stress among university teachers”, Educational Research, 36(2), 157-169.
• COHEN Jacob (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ:Lawrence Earlbaum Associates.
• DICK Rolf Van and WAGNER Ulrich (2001). “Stress and strain in teaching: a structural equation approach”, British Journal of Educational Psychology, 71, 243-259.
• ERGIN Canan (1992). “Burnout levels of physicians and nurses and adaptation of Maslach Burnout Inventory”, 7th National Psychology Congress, Ankara, Turkey.
• EVERS Will, TOMIC Welko, and BROWERS Andre (2005). “Does equity sensitivity moderate the relationship between self-efficacy beliefs and teacher burnout?”, Representative Research in Social Psychology, 28, 35-46.
• HARRISON Bill (1999). “Are you destined to burn out?”, Fund Raising Management, 30(3), 25-27.
• KOUSTELIOS Athanasios and TSIGILIS Nikolaos(2005). “The relationship between burnout and job satisfaction among physical education teachers: A multivariate approach”, European Physical Education Review, 11(2), 189-203.
• KÜÇÜKSÜLEYMANOĞLU Ruyam (2007). “Burnout syndrome levels of education faculty academic staff”, Educational Reserach, 28, 101-112.
• LACKRITZ Jamis (2004). “Exploring burnout among university faculty: incidence, performance, and demographic issues”, Teaching and Teacher Education, 20, 713-729.
• MASLACH Christina and JACKSON Susan (1981). “The measurement of experienced burnout”, Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
• MASLACH Christina and LEITER Michael (1997). The Truth about Burnout. San Francisco: Jossey Bass.
• MASLACH Christina, SCHAUFELI Wilmar and LEITER Michael (2001). “Job burnout”, Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
• PEDRINI Laura, MAGNI Laura Rosa, GIOVANNINI Caterina, PANETTA Valentina, et al. (2009). “Burnout in nonhospital psychiatric residential facilities”, Psychiatric Services, 60(11), 1547-1551.
• SAĞLAM Aycan Çicek (2011). “Relationships of socio-demographic characteristics of academicians with their burnout levels”, Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences, 8(15), 407-420.
• ŞAHIN Sulen (2005). “KKTC’de görev yapan öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi”, Abant İzzet Baysal University Journal of Education Faculty, 5(1), 145-159.
• TARCAN İÇIGEN Ebru and UZUT İsmail (2012). “A Study on the Burnout and Job Satisfaction of Food and Beverage Employees”, Niğde Üniversitesi IIBF Dergisi, 5(2), 107-118.
• TOGIA Aspasia (2005). “Measurement of burnout and the influence of background characteristics in Greek academic librarians”, Library Management, 26(3), 130-138.
• TOKER Boran (2011). “Determination of burnout levels of teaching staff: Salihli Vocational School case study”, ZKU Journal of Social Sciences, 7(13), 339-350.
• VAN HORN Joan, SCHAUFELI Wilmar, GREENGLASS Esther, and BURKE Ronald (1997). “A Canadian-Dutch Comparison of Teachers Burnout”, Psychological Reports, 81(2), 371-382.
• WRIGHT Thomas and BONNETT Douglas (1997). “The Contributions of Burnout to Work Performance”, Journal of Organizational Behavior, 18, 491-499.